شفاخونه/ با فواید بادکش آشنا شوید

مجله پزشکي دکتر سلام/ به طور کلي بادکش درماني (کاپينگ) در اکثر تمدن‌ها استفاده مي‌شده است. حجامت و بادکش درماني در خاورميانه قدمتي هزاران ساله دارد. بعضي کتب معتقدند که بادکش مي‌تواند نه تنها به اندازه آنتي‌بيوتيک‌ها و مسکن‌ها و حتي فراتر از آنها عمل کند، حتي در جايي که داروها از درمان قاصرند به بيماران کمک مي‌کند. در کتب طب سنتي ايران از جمله ذخيره خوارزمشاهي و قانون في الطب و الحاوي و … ، مطالبي در مورد بادکش وجود دارد که نشان دهنده سابقه طولاني اين روش است. بادکش يکي از اجزاء کوچک اعمال يداوي در طب سنتي محسوب مي شود. بادکش (dry cuping) يا همان حجامت خشک يعني ايجاد کِشش و مکش در پوست بدن به وسليه ظرفي توخالي که به گونه اي حالت مکش در آن ايجاد گردد و اين اتفاق باعث جمع شدن پوست در داخل ليوان شود و ايجاد انبساط در آن ناحيه نمايد. بادکش در بدن با مکانيسم هاي مختلفي اثر خود را اعمال مي کند که در اينجا برخي از اين مکانسيم ها را از زبان حکماي طب سنتي ايران بيان مي نماييم. مکانسيم بيان شده براي اثرات بادکش (سرد و گرم) در بدن از ديدگاه حکيم بوعلي(ره) در کتاب قانون في الطب و جناب حکيم محمد حسين عقيلي خراساني شيرازي در کتاب خلاصه الحکمة عبارت است از: 1. انحراف: انحراف ماده و جذب آن به سمت ديگري که باعث سکون آن ماده بشود، مثل بادکش کردن قفسه سينه براي قطع خونريزي شديد دوران قاعدگي. 2. ابراز: بارز کردن ورمي که در عمق اعضاء است براي اينکه معالجه (داروها) به آن برسد. 3. انتقال: انتقال ورم از عضو شريف به عضو پست ترِ هم جوار(عضو نزديک). 4. تسخين: براي گرم کردن عضو و جذب خون به سمت آن عضو، و همچنين براي به تحليل بردن باد اعضاء که بادکش گرم اثرش در اين مورد قويتر است. 5. تخليه: انتقال مواد از موضع طبيعي توليد کننده آن ماده، که مواد خودش در آن نازل شده و باعث تورم در آن عضو شده است مثل بيماري قيله که محجمه(ظرف حجامت) را بر عانه مي گذارند. 6. تسکين: استعمال بادکش براي کاهش و تسکين دردها، مثل گذاشتن ليوان بادکش روي ناف (= السرة) به خاطر قولنج مبرح و درد ناک (در اصطلاح عاميانه افتادگي ناف نام دارد.) و بادهاي شکم و دردهاي رحمي که در هنگام حرکت خون (هنگام قاعدگي) عارض مي شود به خصوص براي جوانان، و يا بادکش کردن روي باسن براي بيماري سياتيک. با استفاده از خواص فوق الذکر مي توان از بادکش در موارد زير استفاده نمود: 1. فراخوان غذايي(خوني): به دليل افزايش جريان خون مويرگي با انجام بادکش در مواضع مختلف خون رساني(غذارساني) به آن مواضع بيشتر خواهد شد. لذا مي توان از اين روش براي افزايش بافت ماهيچه اي استفاده نمود. (مثلاً براي رفع لاغري هاي موضعي مثل لاغري صورت مي توان از اين روش استفاده نمود البته – براي صورت نوع بادکش متناوب و خيلي سبک مي باشد.) همچنين مي توان چربي موضعي را مقداري برطرف نمود چون مزاج خون گرم است(بخصوص با بادکش گرم نوع اول). 2. فراخوان دفاعي: افزايش خون رساني موضعي با فراخواني سلول هاي دفاعي و فاکتور هاي ضد التهاب خوني به موضع، باعث تسريع ترميم آسيب هاي بافتي و عفونت هاي موضعي مي شود.(متمرکز شدن قواي بدن در ناحيه بادکش) مثلاً با بادکش کردن اطراف زخم هاي بستر مي توان به ترميم و بهبود اين زخم ها کمک شاياني کرد. و يا در در درمان بيماري برص و … از اين روش مي توان کمک گرفت. 3. ايجاد انبساط: بادکش باعث رفع اسپاسم و گرفتگي هاي عضلاني و ايجاد انبساط در عضلات و اعضا مي گردد.(براي انبساط عضلات بهتر است از بادکش گرم استفاده شود- البته مزاج شخص نيز بايد لحاظ شود). 4. انتقال مواد: بادکش باعث انتقال مواد از مواضع مجاور موضع بادکش به موضع بادکش مي گردد و از اين خاصيت براي انتقال مواد از عضوي به عضوي ديگر استفاده مي گردد، مثل انتقال مواد سوداوي از مغز به سمت اسافل. 5. تحريک فعاليت موضعي: بادکش باعث حرکت در عضوها مي شود، مثل افزايش حرکت دودي روده ها با بادکش سبک روي شکم.(ورزش موضعي). 6. رفع خستگي: به خاطر خون رساني زياد و ساير خواص، بادکش در رفع خستگي و کسالت قابل استفاده است به خصوص در بعضي مزاجها، مثل بادکش گرم در فردي با مزاج سرد و تر. 7. تمرکز قوا بر عضوي خاص: بادکش باعث توجه قوه مدبره و تمرکز قواي بدن به موضع تحت بادکش مي گردد. مثلاً در سردردها مي توانيم براي تسکين، قواي بدن را به سمت ساق پا بکشيم يا مثلاً براي برخي بيماريها که علت آنها ضعف عضو است به خوبي مي توانيم از بادکش براي تقويت آن عضو کمک بگيريم. البته واضح است که در مورد اول هدف تسکين و در مورد دوم هدف درمان است. 8. اخراج مواد مضر از بدن: براي کمک به خروج مواد و سموم از بدن مي توان از بادکش استفاده کرد، مثل خروج نيش حشرات يا عفونت آبسه اي که باز شده است. 9. رفع ريح اعضا: بادکش باعث از بين رفتن نفخ اعضا مي شود و بادکش گرم در اين مورد اثرش بيشتر مي باشد .