تغییر باورهای غلط درباره سرماخوردگی

نمناک/ مردم در رابطه با سرماخوردگي چه باورها و عقايدي دارند و آيا همه آن ها صحيح هستند؟برخي خوددرماني ها و نظرات وجود دارند که مي توانند اشتباه باشند،مي خواهيم به برخي از آنان اشاره کنيم و به درستي يا نادرستي آنان پي ببريم. گاهي براي درمان سرماخوردگي از درمان هاي پزشکي خودداري کرده و به دنبال راه هاي سنتي و قديمي مانند گرفتن دوش آب گرم، خوردن سوپ ، نوشيدن چاي داغ و دمنوش هاي متنوع ديگر هستيم.اما به نظر شما اين راه حل ها تا چه حد صحيح و تأثيرگذار هستند. در اين جا مي خواهيم به شواهدي اشاره کنيم که مهر تأييد يا عدم تأييد بر اين ادعاهاي قديمي و سنتي هستند. سرماخوردگي بيماري اي استکه بشر براي پيشگيري و درمان آن سال ها تلاش کرده ولي تاکنون به نتيجه اي نرسيده است. درواقع، سرماخوردگي بيماري لاعلاجي است که فرد تنها کاري که مي تواند هنگام مواجهه با آن انجام دهد، استراحت و انتظار براي به پايان رسيدن دوره بيماري است. اين مطلب اشاره اي دارد به باورها و اشتباه هاي رايج مردم هنگام مواجه با سرماخوردگي و نکته هاي مهمي که به دانستن آنها نياز دارند. ابتدا بهتر است با علائم سرماخوردگي آشنا شويم. تصورهاي درست و غلط درباره سرماخوردگي را بشناسيد ، درمان سرماخوردگي ، علائم سرماخوردگي سرماخوردگي معمولا با علائمي مانند خارش و سوزش گلو شروع مي شود و به تدريج با عطسه هاي مکرر، آبريزش بيني، در گلو، سرفه و خلط سينه و... توام مي شود. اين علائم در اغلب مواقع بعد از 3 تا 5 روز به طور خود به خود فروکش مي کنند. تقريبا همه مردم با اين علائم آشنايي دارند ولي براي مقابله با آن به راه هايي دست مي زنند که اصلا علمي نيستند و گاه هم پرهزينه اند. 1- سرماخوردگي واکسن ندارد علت سرماخوردگي ويروسي است و ويروس هاي زيادي در بروز اين بيماري نقش دارند. بدن افراد در مواجهه با ويروس ايمني پيدا مي کند ولي علت اينکه هنوز نتوانسته نسبت به اين ويروس ها مقاوم شود تنوع ويروسي است. هر سال ويروسي جديد با ساختار غيرمشابه ويروس هاي ديگر وارد جامعه مي شود. به همين دليل هم تاکنون واکسني براي سرماخوردگي ساخته نشده است. در بعضي از داروخانه ها در فصول سرد سال نوشته شده: « واکسن سرماخوردگي رسيد. » اين يک اشتباه نوشتاري است. شايد منظورشان همان واکسن آنفلوآنزاست. آنفلوآنزا ويروس هاي محدودتري دارد و دانشمندان توانسته اند واکسن آن را بسازند. علائم آنفلوآنزا ممکن است ابتدا شباهت زيادي به سرماخوردگي داشته باشد ولي سير بيماري کاملا متفاوت با سرماخوردگي است. علائم خيلي شديد توام با تب و گلودرد زياد است. طول مدت بيماري آنفلوآنزا از 1 تا 2-3 هفته است. به دليل سير بيماري آنفلوآنزا و تاثير بد آن روي افراد در معرض خطر مي توان به گروه هاي حساس مانند سالمندان، کودکان، بيماران و خانم هاي باردار واکسن تزريق کرد. اين واکسن کاملا بي خطر است اما تجويز آن براي همه افراد الزامي نيست. 2- آنتي بيوتيک سرماخوردگي را درمان نمي کند عادت نادرست و شايعي که ميان مردم رواج دارد، مصرف خودسرانه آنتي بيوتيک هنگام سرماخوردگي است. گاهي تجويز آنتي بيوتيک به وسيله همکاران پزشکان که معمولا به دليل اصرار بيماران است را هم مشاهده مي کنيم. مصرف آنتي بيوتيک هايي مانند پني سيلين و ترکيب هاي سيلين ها به طور شايع به خصوص در جامعه ما رواج دارد. نتايج تحقيقات نشان داده آنتي بيوتيک ها هيچ تاثيري در پيشگيري و بهبود سرماخوردگي ندارند. مصرف بي مورد آنتي بيوتيک باعث مقاوم شدن بدن به آن مي شود و متاسفانه اين مقاومت بدن نسبت به دارو را در مردم کشورمان مشاهده مي کنيم. توصيه مي کنم از مصرف آنتي بيوتيک بدون دستور پزشک جدا خودداري کنيد. 3- سرماخوردگي طول کشيده علت دارد حداکثر طول مدت سرماخوردگي 10-7 روز است. اگر بيش از اين زمان طول بکشد بايد به بيماري سينوزيت مشکوک شد. سينوزيت در فرد اثبات شود. به طور کلي در سرماخوردگي هايي که بيش زا 10 روز طول مي کشند، تب بيمار فروکش نمي کند، بيمار سردرد شديد و سرفه هاي خلط دار دارد و نيازمند بررسي بيشتر و درمان با آنتي بيوتيک است. اگر احساس کرديد سرماخوردگي تان مشکوک است در اولين فرصت به پزشک مراجعه کنيد. 4- ويتامين C از سرماخوردگي پيشگيري نمي کند تصور نادرست ديگري که بين مردم رايج است، افزايش مصرف ويتامين C به خصوص در فصل سرد سال است. اغلب مردم فکر مي کنند ويتامين C حاوي سرماخوردگي را مي گيرد. اين باور بر اثر تحقيقات اشتباهي که سال هاي قبل انجام شد رواج يافت و مردم براي جلوگيري از سرماخوردگي به خوردن ويتامين C روي آوردند ولي بعد اثبات شد ويتامين C هيچ تاثيري در پيشگيري از سرماخوردگي ندارد. در فصول سرد سال بهترين منبع ويتامين از مرکبات است. 5- سرماخوردگي ربطي به سرماي زياد هوا ندارد باور نادرست ديگر اين است که سردي هوا به تنهايي باعث سرماخوردگي مي شود و هر چه هوا سردتر باشد احتمال سرماخوردن بيشتر است. در حالي که ويروس هاي سرماخوردگي در همه فصول وجود دارند ولي در فصل سرد سال بيشتر تکثير پيدا مي کنند و چون به دليل سردبودن هوا در و پنجره ها بسته است و جريان هوايي هم وجود ندارد قابليت انتقال ويروس به بدن افراد بالاست. 6- بسته شدن مجراي بيني نوزاد به معناي نقص مادرزادي در بيني نيست گاهي مادران به پزشک مراجعه مي کنند و از اينکه صورت نوزاد هنگام شير خوردن تغيير رنگ مي دهد نگران هستند. آنها فکر مي کنند نوزاد دچار اختلالي در مجاري تنفسي است ولي بعد از بررسي معلوم مي شود نوزاد دچار سرماخوردگي و مجراي بيني بسته شده و چون نوزادان بيشتر از راه بيني تنفس مي کنند و با خوردن شير مجراي هوايي دهان بسته مي شود، دچار کمبود اکسيژن و اشکال در نفس کشيدن مي شوند و رنگ صورتشان تيره مي شود و به کبودي مي گرايد. پس هنگام سرماخوردن نوزاد بايد به اين نکته دقت کرد. استفاده از قطره هاي بيني که پزشک تجويز کرده آن هم قبل از شير دادن اين مشکل را برطرف مي کند. 7- فقط در يک مورد مجاز به استفاده از آنتي بيوتيک هستيم در کودکان 2 تا 6 ساله به دليل وضعيت قرارگيري مجراي داخلي گوش و ارتباط آن با مجراي بيني، احتمال ورود ويروس از مجاري هوايي به داخل گوش مياني بسيار زياد است. ورودي ويروس به گوش با گوش درد ظاهر مي شود. براي اين افراد حتما بايد آنتي بيوتيک را آغاز کرد. 8- هيچ دارويي باعث بهبود سرماخوردگي نمي شود تجويز هر دارويي براي سرماخوردگي فقط براي کاهش علامت است و هيچ تاثيري در روند بيماري نمي گذارد. تنها راه براي کاهش علائم استراحت کافي، تغذيه مناسب و مصرف مايعات گرم است. براي کاهش علائم مي توان با آب نمک مجراي بيني را شستشو داد. استفاده از آنتي هيستامين نيز باعث کاهش آبريزش بيني و شدت عطسه و سرفه مي شود. سرماخوردگي در بيماران مبتلا به آسم شديد و سينوزيت باعث تشديد علائم بيماري مي شود. اين افراد بايد خيلي محتاط باشند و بهترين راه براي آنها پيشگيري است. 9- تنها راه پيشگيري، رعايت بهداشت فردي است براي پيشگيري هر 2 طرف يعني فرد دچار سرماخوردگي و فرد سالم بايد نکته هايي را رعايت کنند. مهم ترين راه انتقال تماس مستقيم با فرد آلوده و اشياي آلوده به ويروس است. بيماران بايد در اين مواقع از دست دادن با افراد سالم اجتناب کنند. حتما دستمالي در دست داشته باشند و موقع عطسه يا سرفه جلوي دهان خود بگيرند. (بعد از هر بار استفاده از دستمال آن را در سطل زباله دردار بيندازند) عطسه و سرفه باعث پخش شدن ميليون ها ويروس به فضا مي شود. اگر محيط بسته باشد قدرت انتقال ويروس به ديگران بسيار بالاتر مي رود به خصوص وقتي که فرد سالم در فاصله کمي از فرد بيمار قرار گرفته باشد.افراد دچار سرماخوردگي حتما بايد در فصول سرد سال که ويروس ها فعال ترند روزانه چند بار دست هاي خود را با آب و صابون بشويند. دست هاي فرد دچار سرماخوردگي منبع ويروس است و با دست زدن به در، صندلي و ميله هاي متروها و اتوبوس ها يا وسايل شخصي ديگران باعث آلودگي اشياء خواهدشد و اگر فرد سالمي به آنها دست بزند و دست خود را به سوي دهان ببرد، مبتلا مي شود. بنابراين افراد سالم نيز بايد به اين نکته واقف باشند و روزانه دست ها را بيشتر بشويند. 10- بخور سرماخوردگي را درمان نمي کند بيماران دچار سرماخوردگي از بخور استفاده مي کنند ولي بخور سرماخوردگي را درمان نمي کند، فقط راهکار خوبي براي تهويه مجراي بيني خشک و آلوده به ويروس است. بيماران بايد از بخور گرم استفاده کنند. همچنين در زمستان آب و هوا خشک است و استفاده از بخور در محيط بسته باعث مرطوب شدن محيط مي شود.