دکتر سلام/ اقدامات اولیه در برخورد با گزیدگی ها

بيتوته/ ايران پس از کشور مکزيک بالاترين گزش را توسط جانوران سمي با حدود 200 هزار گزش در سال به خود اختصاص داده است؛ اما سال ها است که هيچ مورد مرگ و ميري ناشي از اين گزش ها گزارش نشده که نشان از تلاش بي وقفه موسسه رازي در تامين به موقع با بهترين کيفيت سرم هاي درماني دارد. پيشگيري هميشه به عنوان بهترين، کم هزينه ترين و آسان ترين راه براي مشکلات بهداشتي عنوان شده است که در صورت توجه به آن، مي توان از بسياري از مشکلات ايمن بود. راهکارهاي پيشگيري از عقرب زدگي حفظ آرامش و خونسردي در زمان ديدن عقرب که در اين هنگام افراد به دليل ترس ممکن است رفتاري انجام دهند که نه تنها باعث دور شدن عقرب نشود بلکه باعث تحريک عقرب شده تا با قدرت بيشتري زهر خود را در بدن فرو برد. پوشش پا از آنجا که اغلب عقرب زدگي در هنگام شب اتفاق مي افتد و در بسياري از روستاها کودکان پا برهنه در کوچه ها بازي مي کنند، بهتر است هميشه به خصوص در شب هنگام خروج از منزل از کفش استفاده شود. استفاده از ابزار در هنگام جابه جا کردن سنگ ها و خار و خاشاک به دليل پنهان شدن اين جانور در زير سنگ ها و خاشاک، بررسي کفش در هنگام پوشيدن آن، احتياط در گرفتن پرندگاني که لانه هايشان در ديوارها است، توسط کودکان در روستاها، حفظ آرامش در برداشتن عقرب از روي لباس و بررسي وسايل در نقاط عقرب خيز از جمله ديگر نکات پيشگيري کننده از عقرب گزيدگي است. اقدامات اوليه در زمان عقرب گزيدگي گاهي اوقات اقدامات اوليه در صورتي که به خوبي انجام گيرد مي تواند از عوارض خطرناک بعدي جلوگيري کند و در مقابل ممکن است يک اشتباه مصدوم عقرب زده را به مرگ نزديک تر کند. حفظ خونسردي، پيشگيري از گزيده شدن دوباره، تامين مايعات بدن در صورت نياز، خارج کردن وسايل زينتي مانند النگو و انگشتر، شست و شوي محل گزش با صابون يا مواد ضدعفوني کننده، ثابت نگه داشتن عضو آسيب ديده با بستن آتل و انتقال سريع به درمانگاه يا بيمارستان از جمله اين اقدامات است. کارهايي که نبايد در زمان عقرب گزيدگي انجام داد مکيدن محل گزش با دهان؛ اين کار توسط محققين مردود شناخته شده است زيرا ضمن انتشار سريع تر توکسين هاي موجود در زهر عقرب در خون منجر به آلودگي دهان فرد مکنده زهر هم مي شود. تيغ زدن محل نيش عقرب، شوک الکتريکي به وسيله باتري، زياد راه رفتن- دويدن و داشتن هيجان نيز از ديگر اقداماتي است که نبايد انجام شود. کمپرس آب سرد، بستن محل گزش، استفاده از مسکن هاي قوي مانند ترياک يا مورفين، مشروبات الکلي ، مصرف آب به مقدار زياد و استفاده از گياهان دارويي، استفاده از بي حس کننده هاي موضعي (فقط استامينوفن استفاده شود) نيز از ديگر کارهايي است که نبايد پس از گزش که از زمان هاي گذشته متداول بوده انجام شود. روش هايي براي پيشگيري از مارگزيدگي آمار نشان مي دهد که ساليانه حدد پنج ميليون نفر در جهان توسط مارها مورد گزش قرار مي گيرند که مرگ و مير ناشي از آن ساليانه بالغ بر 125 هزار نفر است. در بسيار از موارد مشاهده شده است که ترس از گزش توسط مارهاي غيرسمي مي تواند منجر به ايجاد مشکلات در مصدوم شود، بنابراين توانايي تشخيص مارهاي سمي از غير سمي کمک موثري در جلوگيري از تشديد عوارض مارگزيدگي در مصدوم مي باشد. از جمله راه هاي تشخيص مار سمي از غير سمي، تفاوت در شکل مردمک چشم، شکل دم، حرکت مار، پولک سر، شکل گردن، شکل سر و شکل دندان نيش است. گاهي اوقات در مناطقي شايع است که مارهاي آن غير سمي هستند و همين امر باعث مي شود افراد در صورت مشاهده مار آن را با دست بردارند. در صورت مشاهده مار سعي کنيد به آرامي از آن دور شويد (مارها بيشتر از انسان هراس دارند تا انسان از آن ها، معمولا مارها حمله نمي کنند مگر اينکه تحريک شوند). دست و پاي خود را در مکان هاي مشکوک که بازرسي از آن ها ميسر نيست وارد نکنيم و در صورتيکه به محل هايي مي رويد که احتمال وجود مار در آن است(مزرعه و انبار) مي توانيد از چکمه هاي بلند استفاده کنيد. در دسترس بودن جعبه کمک هاي اوليه مارگزيدگي، احتياط در زمان جابه جا کردن سنگ ها- پوشال ها و چوب ها به دليل پنهان شدن اين جانوران در زير آن ها، استفاده از پشه بند در هنگام خواب در محل هاي باز، احتياط در پوشيدن کفش و لباس در محل هايي که احتمال وجود مار است، اطمينان از کشته شدن مار کشته شده، تماس با آتش نشاني و خدمات ايمني در صورت مشاهده مار در منزل از ديگر اين اقدامات پيش گيري کننده از گزش توسط مار است. همچنين در انبار منزل و يا کارگاه که موش ديده مي شود احتمال وجود مار نيز مي باشد زيرا مارها از موش به عنوان غذا استفاه مي کنند بنابراين جهت پيشگيري از ورود مار بايد موش ها را از بين برد. اقدامات اوليه پس از گزش مار پيشگيري از گزش جانور براي بار دوم، حفظ خونسردي و آرامش زيرا هيجان باعث شدت يافتن گردش خون و انتشار سريع زهر مي شود، تامين مايعات بدن، شناسايي مار، خارج کردن وسايل زينتي، ثابت نگه داشتن عضو بدن، خارج کردن زهر از محل نيش توسط سرنگ هاي مخصوص فورا پس از گزش و انتقال سريع مصدوم به بيمارستان از جمله اين اقدامات است. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد