چگونه حس بویایی را بعد از بیماری‌های ویروسی برگردانیم؟

‌بيماري‌هاي ويروسي عمده‌اي که بر بويايي تاثيرگذارند، ‌شامل سينوزيت، سرماخوردگي و آنفلوآنزا و کرونا هستند. علاوه بر اين موارد آلرژي‌هاي بيني اعم از فصلي و دائمي و کشيدن سيگار و قليان هم سبب کاهش بويايي مي‌شوند.

بايد بدانيد که بر اساس تجربيات مشابه قبلي بسياري از اين حالت‌ها گذرا بوده و شرايط شما پس از چند روز يا چند هفته به تدريج بهتر خواهد شد.

لطفاً اقدامات درماني خودمراقبتي زير را حداقل براي ۲ تا ۴ هفته ادامه دهيد:

- بيني را با سرم شست‌وشوي ولرم روزي ۲ تا ۳ بار بشوييد.

- در صورت سردرد و بي حالي مي توانيد از مسکن هاي رايج و برحسب نياز استفاده کنيد.

- در کنترل علائم شما، مصرف آنتي‌بيوتيک و داروهاي ضدکرونا هيچ تاثير ثابت شده‌اي ندارد، لطفاً از مصرف اين داروها بپرهيزيد.

- شواهد علمي محکمي به نفع مصرف ويتامين ها و مکمل ها براي بازگشت بويايي وجود ندارد و از مصرف بي رويه آنها بپرهيزيد.

- مصرف داروهاي ضد احتقان مثل قطره يا اسپري بيني فنيل افرين يا نفازولين و شربت پسودوافدرين اگر چه در کوتاه مدت ممکن است در کاهش گرفتگي بيني کمک کننده باشد، ولي اگر بيش از ۴ روز پشت سر هم مصرف شوند مشکلات شما بيشتر شده و به آنها وابسته خواهيد شد. پس به هيچ‌وجه اين داروها را بيش از چهار روز مصرف نکنيد.

- از مصرف غذاهاي فرآوري شده مانند فست فودها، نوشابه ها، سس، شکلات، آب ميوه هاي صنعتي و... بپرهيزيد.

- تا حد ممکن استراحت کنيد و از استرس دوري کنيد. زيرا خستگي جسمي و روحي هر دو ممکن است زمينه‌ساز تداوم مشکل شما شود.

توانبخشي بويايي

در عين حال در صورت تداوم کاهش بويايي براي بيش از دو هفته، مي‌توانيد از روش خودآموز توانبخشي بويايي زير استفاده کنيد:

توانبخشي بويايي درواقع نوعي رايحه درماني است و  يک روش کمک کننده در درمان هيپوسمي (کاهش بويايي) يا آنوسمي (فقدان بويايي) است.

در اين روش بيمار به صورت موقت (چند ماه) در معرض يک سري بوهاي خاص قرار مي گيرد. طبق مطالعات معتبر و بين المللي اين روش به عنوان درمان براي اختلالات بويايي بخصوص اختلالات بويايي ناشي از ويروس کارآمد است و در سال ۲۰۱۹ در دستورالعمل‌هاي باليني انجمن متخصصين گوش و حلق و بيني کشور ژاپن وارد شده است.

توانبخشي بويايي شامل ۴ عصاره از چهار گروه رايحه گرفته شده که منشا بويايي هستند و اين چهار گروه شامل عصاره‌هاي گلي، ميوه اي، ادويه اي و صمغي هستند. در روش معمول از هر گروه به ترتيب عصاره رز، ليمو، آويشن و اکاليپتوس انتخاب و هر عصاره دوبار در روز صبح و عصر، به مدت ۱۰ ثانيه توسط بيمار استشمام شده و بين عصاره ها ۱۰ ثانيه فاصله داده مي‌شود. بهتر است از عصاره اين موارد با غلظت بالا استفاده شود و در صورت عدم دسترسي به عصاره، از خود موارد ذکر شده نيز مي‌توان استفاده کرد. حداقل طول مدت درمان ۱۲ هفته است که مي تواند تا ۳۲ هفته هم ادامه داشته باشد. اين روش بايد به صورت مرتب استفاده شود و در صورت فراموشي، بلافاصله استشمام بوها انجام شود.

نکته قابل ذکر اين است که مي توانيد به جاي موارد ذکر شده، از مواردي مشابه از همان خانواده استفاده کنيد که در زير آورده شده است:

به جاي رز از نسترن، بابونه، بهارنارنج، نرگس، ياس و سنبل، به جاي ليمو از توت فرنگي، موز، پرتقال، خيار، نارنگي و سيب، به جاي آويشن از ميخک، دارچين، هل، وانيل، گلپر و به جاي اکاليپتوس از نعناع، سرکه، سير، منتول استفاده شود.

بنابر اعلام سامانه آموزشي مجازي سازمان نظام پزشکي، دقت داشته باشيد از هر چهار گروه ذکر شده، حتما بايد يک مورد انتخاب شود. همچنين مي توانيد هر ماه گروه چهارتايي جديدي انتخاب کنيد؛ چرا که مطالعات نشان داده‌اند، تنوع در انتخاب عصاره‌ها مي‌تواند کمک کننده باشد.