بیش از ۸۰ درصد کودکان زیر شش سال پوسیدگی دندان دارند

طبنا نيوز/عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي ضمن ارزيابي وضعيت بهداشت دهان و دندان کودکان کشور گفت: وضعيت بهداشت دهان و دندان کودکان پنج تا شش ساله بسيار نامطلوب است، به شکلي که بيش از ۸۰ درصد اين گروه سني به طور متوسط پنج دندان پوسيده اند.
 
به نقل از روابط عمومي دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي،  دکتر محمد حسين خوشنويسان با اشاره به تاريخچه روز دندانپزشک و علت نامگذاري آن اظهار کرد: از اولين روزهاي پيروزي انقلاب شکوهمند اسلامي، طرحي با هدف تربيت بهداشت کاران دهان ودندان به تصويب مجلس شوراي اسلامي رسيد که بر اساس آن افراد داوطلب بومي آموزش هاي لازم را دريافت و با مدرک فوق ديپلم به مناطق مختلف، علي الخصوص مناطق محروم و روستايي کشور اعزام شدند.
 
وي ادامه داد: طرح تربيت بهداشت کاران دهان ودندان براي پيشگيري از بيماري هاي دهان و دندان و رفع نياز مردم خصوصا در مناطق محروم اجرا شد.

مدير گروه سلامت دهان و دندانپزشکي اجتماعي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي  با بيان اين که اختصاص اين روز در تقويم به نام روز دندانپزشک در سال ۱۳۶۰ به تصويب هييت دولت رسيد، خاطرنشان کرد: بر اساس اين مصوبه روز ٢٣ فروردين و سپس آخرين هفته فروردين ماه به عنوان روز دندانپزشک و هفته سلامت دهان نامگذاري شد.


 دکتر خوشنويسان با بيان اين که تا قبل از انقلاب اسلامي، تنها ۵ دانشکده دندانپزشکي در ايران فعاليت داشتند افزود: اين مراکز بطور کاملا محدود نسبت به تربيت دندان پزشک عمومي و متخصص اقدام مي کردند که به هيچ عنوان پاسخگوي نياز هاي کشور نبود. به تدريج تعداد دانشکده هاي دندانپزشکي و رشته‌هاي تخصصي نيز  افزايش يافت. به نحوي که امروزه بيش از ۴٠ دانشکده دندانپزشکي و بيش از ۱۱ رشته تخصصي در کشور فعال مي باشند. هم اکنون دانشکده هاي  دندانپزشکي زير نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي دندانپزشکان برجسته اي را تربيت مي کنند.

 

وضعيت نامطلوب سلامت دهان و دندان ايران
وي وضعيت سلامت دهان و دندان ايران با استناد آمار را مورد ارزيابي قرار داد و افزود: با وجود تمام اقدامات انجام شده براي افزايش دندانپزشک، هنوز سلامت دهان و دندان در کليه گروه‌هاي سني نه تنها وضعيت مطلوبي ندارد بلکه در وضعيت اپيدمي مي باشد.

 عضو هيئت علمي دانشگاه با بيان اين که پيمايش سراسري سلامت دهان ودندان در سال ۱۳۹۱ توسط وزارت بهداشت و با همکاري مرکز تحقيقات دندانپزشکي پيشگيري که يکي از مراکز تحقيقاتي پژوهشکده علوم دندانپزشکي شهيد بهشتي مي باشد، ۵ گروه سني پيشنهادي سازمان بهداشت جهاني را مورد ارزيابي قرار داد تا امکان اجراي طرح هاي ملي سلامت دهان بر اساس آمار هاي بومي ميسر گردد.

دکتر خوشنويسان با بيان اينکه در اين مطالعه بيش از ۴۴ هزار نمونه از ۵ گروه سني پيشنهادي سازمان بهداشت جهاني (۶ – ۵ سال، ۱۲، ۱۵، ۳۵ تا ۴۴ و ۶۵ تا ۷۴ سال) از کل کشور شرکت کردند، افزود: از اين تعداد ۴۶ درصد آقايان و ۵۴ درصد خانمها از کليه استانها اعم از مناطق شهري و روستايي مورد پايش قرار گرفتند.

 وضعيت بهداشت دهان و دندان کودکان زير شش سال نامطلوب است

مدير گروه سلامت دهان و دندانپزشکي اجتماعي دانشگاه  علوم پزشکي شهيد بهشتي  ضمن ارزيابي وضعيت بهداشت دهان و دندان کودکان خاطرنشان کرد: برمبناي نتيجه پيمايش سال ۹۰-۹۱ مشخص شد، وضعيت بهداشت دهان و دندان کودکان ۵-۶ساله بسيار نامطلوب است، به شکلي که بيش از ۸۰ درصد اين گروه سني به طور متوسط داراي ۵ دندان  پوسيده مي باشند.

وي  با اشاره به اين که طبق يافته هاي پيمايش کشوري، وضعيت سلامت دهان بر اساس شاخص dmftکه نشاندهنده ميانگين تعداد دندانهاي شيري پوسيده، کشيده شده و پر شده کودکان شش ساله کشور مي باشد برابر ۵/١۶ است، گفت: با توجه به اينکه بيش از ٨۵ درصد اين شاخص مربوط به تعداد دندانهاي پوسيده است، گفت به طور متوسط هر کودک ۶ ساله در بدو ورود به مدرسه داراي ۵ دندان شيري پوسيده مي باشد.
 دکتر خوشنويسان تاکيد کرد: تنها حدود ۱۲ درصد از کودکان گروه سني پنج تا شش ساله فاقد پوسيدگي دنداني هستند، به اين معني که بيش از ۸۷ درصد کودکان ايراني داراي پوسيدگي دندان مي باشند، يعني اين معضل به يک اپيدمي در بين کودکان کشور مبدل شده است.

وي عدم رسيدگي و مراقبت روزانه از دندان ها را مهمترين چالش پيش روي سلامت دهان و دندان کودکان کشور ذکر کرد و توضيح داد: بيماري پوسيدگي دندان يک بيماري عفوني است که فاکتورهاي متعددي در بروز آن دخالت دارند ولي کاملا قابل پيشگيري مي باشد چرا که ميکروب ها عامل اصلي بروز بيماري هستند، بنابراين اگر چنانچه فضاي دهان و دندان ها را پاکيزه نگه داريم و ميکروب ها را کنترل کنيم، قطعا مي توانيم پوسيدگي را از محيط دهان و دندان به طور کلي از بين ببريم.

وي شاخص DMFTيا سلامت دهان مربوط به دندان هاي دايمي کودکان ۱۲ ساله کشور را بر اساس يافته هاي پيمايش کشوري به طور متوسط ٢/٠٩ اعلام کرد و تصريح کرد: رويش دندانهاي دائمي از سن ۶ سالگي در دهان شروع شده و تا سن ۱۲ سالگي رويش اين دندانها کامل مي شود. لذا  با توجه به مراقبت بهتر، طبيعي است که اين شاخص پايين تر از شاخص دندانهاي شيري باشد.


دکتر خوشنويسان ضمن اشاره به شاخص وضعيت سلامت دهان کودکان ۱۲ ساله ايراني افزود: بر اساس آمار ذکر شده فوق، هر کودک ۱۲ ساله ايراني داراي دو دندان پوسيده مي باشد. البته حدود ۲۷/۴ درصد از کودکان اين گروه سني کاملا فاقد پوسيدگي دندان مي باشند. ولي نکته بسيار مهم  اينجاست که بعد از گذشت فقط سه سال زماني که اين کودکان ۱۲ ساله به سن ۱۵ سالگي مي رسند ۲۷ درصد از دندان هاي سالم آنها دچار پوسيدگي مي شود و فقط ٠/۴ درصد از کودکان اين گروه در سن ١۵ سالگي بدون پوسيدگي باقي مي مانند!

 

ارتباط سن با افزايش تعداد دندان هاي پوسيده

 عضو هيئت علمي دانشگاه، پوسيدگي دنداني را بيماري پيشرونده دانست و ادامه داد: به هر ميزان که سن بالاتر مي رود به دليل عدم انجام مراقبت هاي لازم، تعداد دندان هاي پوسيده نيز بيشتر مي شود.

وي اهميت مراقبت از سلامت دندان ها را يادآور شد وتاکيد کرد: بالا رفتن سن و درادامه افزايش روند پوسيدگي و تخريب دندان ها مي تواند منجر به کشيدن و از دست دادن دندان ها شود.

دکتر خوشنويسان با اشاره به اين که يکي از مهمترين شاخص هاي ارزيابي سلامت دهان و دندان ابتلا به بيماري هاي لثه است، توضيح داد: مشکلات مربوط به لثه نيز از جمله بيماري هاي پيشرونده محسوب مي شوند، اين بيماري در عين اين که در سنين پايين تر درصد ابتلاي کمتري دارد ولي پس از سن ١۵ سالگي شيوع آن با افزايش سن بالا تر مي رود.

عضو هيئت علمي دانشگاه يکي از مهمترين دلايل از بين رفتن دندان ها در افراد سالمند را ابتلا به بيماري هاي لثه دانست و تاکيد کرد: اين بيماري نيز يک بيماري عفوني محسوب مي شود که عامل اصلي آن ميکروب ها و عدم توجه به پاکيزه نگه داشتن فضاي دهان و سطوح بين دنداني است.

دکتر خوشنويسان ارتباط افزايش سن‌ با مراقبت از دندان‌ها را مورد توجه قرار داد و افزود: توجه به تميز نگه داشتن فضاي دهان و دندان در تمام سنين بايستي به دقت رعايت شود.

 

اگر از دندان‌هايمان خوب مراقبت کنيم، دندان‌ها براي تمام طول زندگي سالم مي‌مانند

 مدير گروه سلامت دهان و دندانپزشکي اجتماعي دانشگاه  با بيان اين که تصورعادي بودن از دست دادن دندان‌ها درسنين بالا تصوري غلط و رايج است خاطرنشان کرد: اين تصور از ديدگاه علمي صحيح نيست، چرا که اگر به درستي از دندان‌ها مراقبت شود، دندان‌ها در تمام طول زندگي سالم مي‌ مانند و نقش خود را در عمل تغذيه، صحبت کردن، زيبايي و غيره به خوبي انجام مي دهند. بنابراين مراقبت هاي روزانه بايد به خوبي انجام شود تا اين مشکل بروز نکند.

دکتر خوشنويسان تاکيد کرد: مهمترين مسله اين است که پوسيدگي دندان و بيماري هاي مربوط به لثه ها مي تواند باعث از بين رفتن دندان ها شود و نکته مهم اينجاست که به همين دليل در کشور ما بيش از ۵۲ درصد از افراد بالاي ۶۵ سال کاملا همه دندان هاي خود را از دست داده اند.

عضو هيئت علمي دانشگاه با اشاره به اين که حفظ بهداشت دهان ودندان باعث مي‌شود تا به راحتي غذا بخوريم و کيفيت زندگي بهتري داشته باشيم، خاطرنشان کرد: دندان هاي سالم باعث مي شوند که ما بتوانيم از گروه هاي مختلف غذايي مخصوصا ميوه و سبزيجات و منابع پروتييني که براي بدن لازم و ضروي است، استفاده کنيم.

 وي ادامه داد: بيماري هاي مربوط به دهان و دندان فقط محدود به محيط دهان نبوده و عوارض آنها ارتباط مستقيمي با بيماري هاي سيستميک دارند چراکه بيماري هاي لثه بيماري عفوني هستند و فاکتورهاي التهابي دراين بيماري ها مي تواند باعث بروز و يا تشديد بيماري هاي سيستميک مثل ديابت، بيماري هاي گوارشي، ريوي کليوي، قلبي، سکته مغزي و يا بروز عوارضي در دوران بارداري مثل تولد نوزاد نارس و يا کم وزن شود.


دکترخوشنويسان گفت: بايد دقت کنيم اگر مراقبت هاي روزانه را به درستي و منظم انجام دهيم مي توانيم از بروز و تشديد بسياري از بيماري هاي سيستميک جلوگيري نموده و تخت ها ي بيمارستاني را خالي کنيم.


وي با تاکيد بر اين که بروزمشکلات التهاب لثه و پخش فاکتورهاي التهابي در بدن مي تواند خطر ابتلا به عفونت ثانوي اعم از ميکروبي يا ويروسي را نيز هموار سازد، افزود: ميکروب ها و فاکتورهاي التهابي مي توانند از نسج لثه ملتهب داخل دهان وارد جريان خون شده و آثار زيانباري ايجاد کنند، اين اثرات مخرب در کليه نقاط بدن مخصوصا قلب و ريه  بيش از ساير دستگاههاي بدن خودنمايي مي کند.


عضو هيئت علمي دانشگاه ارتباط بين بيماري لثه و عفونت هاي کشنده در کرونا را مورد توجه قرار داد و افزود: اگر چنانچه هر ميکروب و يا ويروس ديگري هم نظير کرونا از طريق محيط دهان و لثه وارد جريان خون شود مي تواند از همين مکانيسم استفاده کرده و از طريق گردش خون  وارد ارگان هاي مختلف بدن شود.

 

مسواک زدن چه زماني مناسب است؛ صبح يا شب؟

 دکتر خوشنويسان تميزنگه داشتن محيط دهان و دندان را يکي از ضروريات تضمين سلامت بدن دانست و گفت: اولين نکته براي داشتن دندان هاي سالم استفاده از مسواک به صورت منظم و حداقل دوبار در روز است. وي افزود: مسواک کردن دندان ها حداقل دو بار در روز، شب قبل از خواب و صبح بعد از صرف صبحانه به مدت دو دقيقه در هر نوبت ضروري است. همچنين استفاده از نخ دندان بعد از مسواک شب براي تميز کردن سطوح بين دنداني لازم مي باشد.

وي عنوان کرد: در شرايط عادي، اگر فردي روزي دو بار يعني صبح و شب به طور صحيح مسواک بزند مي‌تواند از بروز پوسيدگي دندان کاملا جلوگيري کند.


عضو هيئت علمي دانشگاه ادامه داد: در هنگام شب ترشح بزاق کم و حتي متوقف مي‌شود و ميکروب هاي دهان از مواد غذايي موجود در بين دندان تغذيه مي‌کنند. اين ميکروبها ضمن تکثير تصاعدي، با جمعيتي ميلياردي با تخمير قندها اسيد توليد مي‌ کنند. تکرار پروسه تخمير و توليد اسيد  ميتواند ميناي دندان را تخريب کند که در صورت عدم مراقبت و استمرار تخريب مينا، پوسيدگي دندان بوجود مي آيد.

مدير گروه سلامت دهان و دندانپزشکي اجتماعي دانشگاه  ضمن تاکيد بر استفاده روزانه از مسواک، اضافه کرد: مسواک زدن شب قبل از خواب، باعث جلوگيري از تخريب دندان ها مي شود؛ ضمنا مسواک صبح بعد از صرف صبحانه کمک به بازسازي ميناي دندان مي کند. همچنين وي افزود: بعد از صرف صبحانه زمينه بازسازي ميناي دندان فراهم مي شود.  به اين ترتيب که ترشح بزاق دهان بعد از صرف صبحانه ادامه دارد و حتي افزايش مي يابد. در اين زمان املاح از بزاق دهان به سطح مينا منتقل شده و در حضور فلورايد موجود در محيط دهان، جذب بافت ميناي دندان شده و آنرا تقويت و باز سازي مي کند. به اين ترتيب با مسواک شب از تخريب دندانها جلوگيري مي کنيم و با مسواک صبح ميناي محافظ دندان را تقويت يا بازسازي کنبم. به اين ترتيب ميتوانيم براي هميشه از داشتن دندانهاي سالم و زيبا لذت ببريم.


کاهش مصرف مواد قندي، مراجعه منظم سالانه براي بالغين و مراجعه شش ماهه براي کودکان، به دندانپزشک و استفاده از نخ دندان و دهانشويه از ديگر مواردي بود که عضو هيئت علمي دانشگاه با هدف کاهش مشکلات دهان و دندان به آن اشاره کرد و گفت: هر فردي که روزي دوبار از مسواک استفاده مي کند بايد سالي يکبارهم براي جرم گيري دندان ها به دندانپزشک مراجعه کند.

 

مراقبت از سلامت دندان هاي کودکان بر عهده والدين است

وي در بخش ديگري به بيان اين نکته پرداخت که مراقبت از دندانها بايستي از زمان رويش آنها در دهان آغاز شود و تميز نگه داشتن محيط دهان و دندان کودکان تا سن سه سالگي بر عهده والدين است توضيح داد: لثه و دندانهاي شيري کودکان را بعد از هر نوبت شيردهي با گاز استريل مرطوب پاک کنيد و از سن يکسالگي با استفاده از مسواک انگشتي و بدون خميردندان، دندان هاي کودکان را تميز کنيد.

دکتر خوشنويسان به والدين توصيه کرد: از سن دوسالگي با استفاده از مسواک کودک و مقدار کمي  خميردندان مخصوص کودکان ( به اندازه يک دانه برنج) حداقل دوبار در روز استفاده شود. وي ادامه داد: کودکان بايد از ۳ تا ۶ سالگي بطور خانوادگي همراه با پدر و مادر به صورت مسمتر و دوبار در روز عمل مسواک زدن را انجام دهند به شکلي که کودکان در شش سالگي کاملا قادر باشند به طرز صحيح دندان هاي خود را مسواک بزنند. 

 اما يکي از نيازهاي قطعي ارتقاء سلامت دهان در کشور تربيت و توسعه نيروي انساني حد واسط است که به عنوان عضو مهمي از تيم دندانپزشکي

مسوليت خطير ارتقاء سلامت و پيشگيري از بروز بيماري هاي دهان در جامعه را به عهده دارد.  اين موضوع که در حال حاضر جزء دستور کار وزارت بهداشت مي باشد، اميد است هر چه سريع تر تصويب و عملياتي شود.

وي در خاتمه با اشاره به طرح هاي مناسب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي در راستاي ارتقاء سلامت دهان گروههاي هدف جامعه، ضرورت حمايت انجمن هاي علمي، تخصصي و مراکز تحقيقاتي را براي تقويت زيرساخت ها و ارزيابي نتايج حاصل از اجراي طرح تحول سلامت دهان را به منظور رفع مشکلات و رسيدن به هدف ايران بدون پوسيدگي دندان از همه همکاران و سياستگزاران خواستار شد.

---

بازار

---

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar