گوناگون/ پسربچه بازیگوش کاشف یک قایق عجیب 4000 ساله شد!
لست سکند/ يک پسربچه ايرلندي خوششانس که بهجاي خواندن کتابهاي درسياش سرگرم بازي شده بود يک قايق باستاني را پيدا کرد. از ديرباز ميگفتند که گمشده دير يا زود پيدا ميشود، ولي گاهي چيزهايي يافت ميشوند که اصلاً انتظارش را نداريم. کاهِل مکدوناي 12 ساله که تصميم گرفته بود تکاليف مدرسهاش را رها کرده و در درياچهي پشت خانهشان در دهکده ليساکول در بخش راسکامِن کشور ايرلند بازي کند چنين چيزي يافت. همراه ما باشيد تا از راز اين قايق سر در بياوريم!
طبق آخرين تحقيقات، کشف غيرمنتظره اين پسر ميتواند تا 4000 سال قدمت داشته باشد. مادر کاهِل ميگويد که او کارهاي مدرسهاش را ول کرده بود تا در درياچه بچرخد و سرگرم شود. او چکمههاي لاستيکي بلندي به پا داشت و پايش را فقط تا مچ در آب فرو کرده بود. هنگام گردش در آب پايش به يکتکه چوب خورد و وقتي خواست آن را بردارد، پي برد که بسيار بزرگتر از آن است که بخواهد تنهايي درش بياورد.
ايرلند در سالهاي اخير آنقدر خشک بوده است که سطح آب بسياري از درياچههايش افت زيادي داشتهاند؛ بنابراين ازآنجاييکه آب خيلي عميق نبود، او توانسته بود بيشتر از زمانهاي عادي جلو برود. احتمالاً به همين دليل باشد که پيشتر کسي قايق را کشف نکرده بود.
سپس او پدر و مادر و خواهر و بردارهايش را صدا کرد تا در بيرون آوردن اين شيء از آب به او کمک کنند. مادرش وقتيکه از موضوع مطلع شد، ابتدا فکر کرد که پسرش يک پايه حصار پيدا کرده است، زيرا منطقه آنها يک منطقه کشاورزي است؛ با اين وجود کل خانواده رفتند تا نگاهي به آن بيندازند. يک طرف قايق از آب بيرون زده بود، ولي بيشترش در شن و گل فرورفته بود.
وقتي آنها فهميدند که داشتهاند يک قايق بلند چوبي باستاني را بلند ميکردهاند، همه شگفتزده شدند. تحقيقات مشخص کرد که اين قايق را با کندهکاري روي تنه درخت درست کرده بودهاند و در شرايطي بسيار عالي و ضد فرسايش قرار گرفته بوده است. اين کشف تا حدودي غيرمعمول است، زيرا در جزاير بريتانيا کمتر پيش ميآيد که يک قايق چوبي قديمي با وضعيت نسبتاً آسيبنديده پيدا شود.
اگرچه شايد قرنها پيش رودي در اين تپه منطقه جريان داشته است، ولي درياچه پشت خانه اين خانواده وسط خشکي است. ضمناً در اين درياچه دستکم يک کراناگ وجود دارد که نوعي جزيره مصنوعي حصاردار است. سلتيهاي باستان اين کراناگها را هم بهعنوان محل سکونت و هم براي اهداف دفاعي ميساختهاند.
کراناگ از قديميترين انواع سکونتگاهها در ايرلند است که به دوران ماقبل تاريخ اين کشور بازميگردد و حتي تا قرن هجدهم ميلادي نيز مورداستفاده قرار ميگرفت. افزون بر اين، کراناگ، دستکم هفت گردادِژ (Ringfort) نيز پيرامون ليساکول هست. گردادژ نوعي سکونتگاه مستحکم و دايرهاي است که از عصر برنز تا 1000 سال پيش از ميلاد مسيح بسيار از آن استفاده ميشد. اين سکونتگاههاي گوناگون نشان ميدهند که انسانها از هزاران سال پيش در اين منطقه ميزيستهاند.
يک نمونه کراناگ، جزيرهاي مصنوعي است که در درياچه يا رودخانه ساخته ميشد و حمله را بر دشمنان دشوار ميساخت. اين جزيرهها در ايرلند از همهجا پراستفادهتر بودند. اين ماکت را با مواد اصلي ساختهاند. ديوارها عمدتاً از گِل آهکي مخلوط شده با فيبر کنف درست ميشوند.
اين خانواده که متوجه شدند قايق ميتواند از نظر تاريخي اهميت داشته باشد، به واحد باستانشناسي دريايي وزارت فرهنگ، ميراث و گِيلتاک ايرلند مراجعه کردند تا آنها را از اين کشف آگاه سازند. کارشناسان به بررسي اين قايق خواهند پرداخت تا اطلاعات بيشتري درباره آن به دست بياورند؛ ازجمله قدمت قطعياش.
از اين خانواده خواستهاند که تا زمان بررسي قايق آن را به آب برگردانند تا از اثرات آسيبزاي محيطي در امان باشد. همچنين ممکن است باستان شناسان بخواهند مناطق پيرامون قايق را بيشتر بگردند و مصنوعات احتمالي بيشتري در آن بيابند.
با توجه به اين که يک کراناگ نيز از اين درياچه سر برآورده است، احتمال دارد که قايق يافت شده که به آن بلندقايق نيز گفته ميشود، توسط اين پسر ايرلندي مربوط به قرونوسطي باشد؛ البته ممکن است مانند گردادِژها از آنهم قديميتر باشد: حتي تا 4000 سال. قدمت قايق هرچقدر هم که باشد، بازهم موضوعات فراواني را پيرامون تاريخ ايرلند آشکار خواهد ساخت. همهاش به لطف پسري که داشت از زير تکليفهايش درميرفت!