صوت/ رهبری الهی؛ محور وحدت میان انسانها
باشگاه خبرنگاران/ قرآن کريم مشتمل بر معاني دقيق، تعاليم و حکمتهايي والا درباره حقيقت خلقت و اسرار هستي است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از اين رو پيامبر اکرم (ص) و پس از ايشان مفسران به تبيين و شرح جزئيات آيات قرآن کريم پرداختند. ما نيز با هدف آشنايي بيشتر با آيات الهي، هر روز به چند آيه از کلام الله با استناد به تفاسير معتبر مفسران قرآن کريم ميپردازيم.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِيحُکُمْ ۖ وَاصْبِرُوا ۚ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ
و همه پيرو فرمان خدا و رسول باشيد و هرگز راه اختلاف و تنازع نپوييد که در اثر تفرقه ترسناک و ضعيف شده و قدرت و عظمت شما نابود خواهد شد، بلکه همه بايد يکدل، پايدار و صبور باشيد، که خدا هميشه با صابران است.
تفسير آيه ۴۶ سوره انفال
امام صادق (ع) ميفرمايند: کسي که جايگاه صبر را شناخت، از مقدّمات و موجبات صبر خودداري و دوري نميکند، [چنانکه]خداوند عزّوجلّ در داستان حضرت موسي (و حضرت خضر ([به نقل از حضرت خضر (]فرموده است: و چگونه ميتواني در برابر چيزي که از رموزش آگاه نيستي شکيبا باشي؟! (کهف/۶۸)
آنکس که از روي ناچاري، صبر پيشه کرده و [درعينحال، مراقبت نمايد که]اظهار اندوه و شکايت نزد مردم نکرده و با آشکارکردن سرّش [نزد ديگران]اظهار بيتابي نکند چنين شخصي از عمومِ صبرکنندگان به شمار رفته و بهرهاش اين کلام الهي خواهد بود که ميفرمايد: و بشارت ده به استقامتکنندگان. (بقره/۱۵۵) يعني [بشارتشان ده به]بهشت و مغفرت الهي.
امّا آنکه از جان و دل به استقبال بلا رفته و با آرامش و بردباري، صبر پيشهسازد از صابرانِ برگزيده محسوب شده و بهرهاش اين کلام الهي خواهد بود که ميفرمايد: إِنَّ اللهَ مَعَ الصَّابِرِينَ.
در اين آيه، عامل اطاعت و وحدت مطرح است، چنان که در آيه قبل به ثبات قدم از جهت جسم و ظاهر اشاره شد و در اين آيه، از صبر در جنبه روانى و باطنى ياد شده است.
«ريح» باد، کنايه از قدرت و شوکت است، همچون بادى که پرچمها را به اهتزاز در مى آورد و نشانه برپايى، کامروايى و عظمت است. اگر در سايه اختلاف و نزاع، اين عظمت بر باد رود، خوار و حقير مى شويد. همان گونه که اگر باد لاستيک ماشين و يا توپ ورزشى خارج شود، بسيارى از حرکت ها، سفرها و ورزشها تعطيل مى شود.
اتّحاد و يکپارچگى و دورى از اختلاف و تفرقه، از دستورات اکيد الهى است که در آيات متعدّد به آن فرمان داده است و اين فرمان بايد در تمام زمينهها رعايت شود، مخصوصاً در حال جنگ و درگيرى با دشمن که ضرورت بيشترى دارد، چنان که خداوند در سوره صف از اتحاد، نظم و هماهنگى مجاهدان تعريف نموده است. «انّ اللّه يحبّ الّذين يقاتلون فى سبيل اللّه صفّاً کانّهم بنيان مَرصوص».
پيامهاي آيه ۴۶ سوره انفال
۱- جهاد مسلمانان، بايد تحت فرمانده رهبر مسلمين و به فرمان خدا و رسول (و جانشينان بر حقّ) او باشد. «اذا لقيتم فئة فاثبتوا... و اطيعوا اللّه و رسوله»
۲- قانون و رهبر الهى، محور وحدت است. «اطيعوا اللّه و رسوله» («اطيعوا»، به قوانين الهى و «رسوله» به رهبر آسمانى اشاره دارد)
۳- نزاع، شما را از درون پوک ساخته و از بيرون، بى آبرو مى کند. «فتفشلوا و تذهب ريحکم» (در طول تاريخ، چه ضعف ها و شکست هايى که به خاطر عمل نکردن به اين آيه، نصيب مسلمانان شده است!)
۴- در اطاعت و وحدت، پايدار باشيم و اگر چيزى بر خلاف ميل ما بود، يا بر خلاف ميل ما عمل شد، صبور باشيم و يکديگر را تحمّل کنيم. واصبروا»
۵ - ايمان به اينکه خداوند با صابران است، انسان را به صبر و پايدارى سوق مى دهد. «واصبروا انّ اللّه مع الصابرين»
۶- نصرت و امداد الهى، براى صابران است. «ان اللّه مع الصابرين»