تکاپوی ناکام بنگاه‌ها برای دور زدن قانون خانه‌های خالی

فارس/ بررسي اطلاعات ميداني از بازار مسکن تهران بيانگر آن است که عرضه واحدهاي مسکوني ملکي و اجاره‌اي در سال جديد بيش‌تر از گذشته شده و اين امر مي‌تواند زمينه کاهش قيمت مسکن را مهيا کند.

يکي از شاخص‌هاي غير رسمي اقتصاد ايران که بيانگر حال و روز شرايط حاکم بر کشور است، شاخص‌هاي مرتبط با بازار مسکن تلقي مي‌شوند اما متاسفانه به دليل ضعف آمار و اطلاعات در کشور قادر به مشاهده برخط شاخص‌هاي بازار مسکن ايران نيستيم.

به اين منظور براي مشاهده و ثبت برخط شرايط بازار، نيازمند بازديد ميداني از بازار مسکن کشور هستيم. در همين رابطه براي بررسي شرايط کنوني اين بازار، سري به بنگاه‌هاي مشاور املاک در سطح پايتخت زديم تا از حال روز کنوني بازار مسکن مطلع شويم.

دردسر جديدبنگاه‌داران و ثبت اطلاعات در سامانه ملي املاک و اسکان
با توجه به شرايط قرمز کرونايي در کشور، بخش عمده‌اي از بنگاه‌هاي مشاور املاک فعاليت رسمي نداشتند اما پيدا کردن بنگاه‌هايي که بدون توجه به شرايط و دستورالعمل‌ها به کار خود ادامه مي‌دادند، کار دشواري نبود.

در اولين گام اين سفر شهري يک روزه به بنگاه مشاور املاک واقع در منطقه 17 تهران سر زدم. بنگاه‌دار مشغول گرفتن اطلاعات از يک مستاجر و موجر براي اخذ کد رهيگري بود. صاحب‌خانه اين ملک با شکايت از اينکه دولت همواره کار ما را دشوار مي‌کند به تصميم جديد وزارت راه و شهرسازي مبني بر ثبت اطلاعات در سامانه ملي املاک و اسکان اشاره کرد. اين صاحب‌خانه با اشاره به اينکه سال‌هاست بدون مراجعه به بنگاه قرارداد مستاجران خود را تمديد يا قرارداد جديد را شخصا مي‌نويسد، گفت:« فکر مي‌کنم، بنگاهي‌ها در وزارت راه رخنه کردند و براي دريافت پول از مردم اين سامانه را علم کرده‌اند.»

بنگاه‌دار که صادقي نام داشت بعد از تمام شدن غر زدن‌هاي موجر گفت:« بله همه مشکلات اين مملکت تقصير ما بنگاهي‌ها است، اينکه مرغ شده کيلويي 40 هزار تومان نيز تقصير ماست، حالا برو و قانون را دقيق بخوان، دولت اعلام کرده براي ثبت اطلاعات در سامانه املاک، وارد کردن کد رهگيري اجاره‌نامه اجباري نيست.»

صاحب‌خانه با شنيدن اين مسئله که ثبت کد رهگيري اجاره‌نامه در سامانه اجباري نيست، مدارک خود را از صاحب بنگاه پس گرفت و به همراه مستاجر از بنگاه خارج شد.

مراجعه موجران براي اجاره دادن ملک بيشتر از مستاجران است
خلوت شدن بنگاه باعث شد بتوانم چند کلامي با صاحب مشاور املاک صحبت کنم، از او درباره شرايط بازار مسکن پرسيدم، مي‌گفت، هر سال با نزديک شدن به فصل تابستان، بازار مسکن، روز به روز رونق مي‌گرفت، اما امسال رونق چنداني را مشاهده نمي‌کنيم.

اين مشاور املاک در بيان اينکه کم کم به زمان رونق بازار اجاره مي‌رسيم، گفت:« بخش عمده‌اي از مراجعات اين روزها به بحث اجاره مرتبط است و در کمال تعجب بر عکس سال‌هاي گذشته که عمده مستاجران براي اجاره خانه مراجعه مي‌کردند، اين بار بسياري از مراجعات مرتبط با موجراني است که واحدهاي مسکوني خود را اجاره مي‌دهند.»

درباره پيش‌بيني قيمت اجاره‌بها در سال جاري از صادقي پرسيدم. او با اشاره به اينکه سال گذشته قيمت اجاره بها افزايش چشمگيري داشت، گفت:« پارسال علي رغم قانون سقف اجاره، شاهد افزايش قيمت بوديم و اين سقف هم مثل سقف قرارداد بازيکنان فوتبال رعايت نشد اما امسال با توجه به اينکه عرضه مسکن اجاره‌اي بيشتر شده است، به نظر قيمت اجاره بها مانند سال گذشته رشد نمي‌کند.»

راهي براي فرار از ثبت اطلاعات در سامانه املاک وجود ندارد
با خداحافظي از اين بنگاه به سمت منطقه 22 حرکت کردم. جاي يکه چندسالي است، شتابان‌ترين روند رو به رشد قيمت مسکن را به ثبت رسانده و در مقاطعي رشد قيمت اين منطقه از مناطق 1 و 2 نيز پيشي‌ گرفته است.

به يکي از بنگاه‌هاي مشاور املاک بيشمار اين منطقه مراجعه کردم، چند نفري که در بنگاه منتظر بودند، درباره ثبت اطلاعات در سامانه املاک صحبت مي‌کردند. يکي از اين افراد مي‌گفت، از تعدادي فاميل‌هاي شهرستان خود خواستم تا اطلاعاتشان را براي خانه‌هاي خود در منطقه 22 ثبت کنم.

ديگري مي‌گفت، اين کار با قانون فعلي نمي‌شود، زيرا اگر سکونت اين افراد شهرستاني در تهران ثبت شود، خانه خودشان در شهرستان خالي حساب مي‌شود.

با شنيدن بحث اين افراد، وانمود کردم که تعدادي خانه در اين منطقه دارم و از مشاور املاک خواستم تا راهي براي ثبت اطلاعات در خانه‌ها نشانم بدهد. مشاور املاک نگاهي از سر ترديد به من انداخت و گفت:« يکي از بچه‌هاي محلمان که مهندس است را گذاشتم تا ريز قانون را بخواند و بگويد چگونه مي‌شود اطلاعات خانه را ثبت کرد.»

پرسيدم آيا راه حلي پيدا شده است؟ پاسخ داد:« بنگاهي‌هاي اينجا مي‌گويند، در دولت چند مشاور املاک را جمع کرده و قانون را به آن‌ها نشان دادند، به آن‌ها پول دادند و از آن‌ها خواستند تا همه راه در رو ها را بگويند و آن ها برايش قانون نوشتند تا راه‌ها بسته شود.»

اين بنگاه‌دار که زماني نام داشت ادامه داد:«اين رفيق مهندس ما کارش درست است. اما تا حالا راهي براي فرار پيدا نکرده، همين چند روز پيش يک مالک يک خانه خالي يکي از روستاييان جنوب شرق تهران را آورده بود تا اطلاعاتش را بگيرد و من برايش ثبت کنم. يواشکي به آن روستايي بنده خدا گفتم، اگر اينجا ساکن شوي، خانه خودت را چه مي‌کني و دولت براي آن از تو ماليات مي‌گيرد، با ناراحتي و دعوا از بنگاه رفت و آن صاحب ملک هم از دست ما ناراحت شد و يک مشتري پريد.»

از اين مشاور املاک هم درباره پيش‌بيني قيمت‌ها پرسيدم، او تاکيد کرد که سال گذشته زماني که همه فکر مي‌کردند، قيمت زمين و ملک کاهش پيدا مي‌کند، مالکان خانه واحد مسکوني خود را نفروختند و نگه داشتند و اتفاقا بازهم قيمت رشد کرد اما امسال باتوجه به اينکه نمي‌شود خانه را خالي نگه داشت به نظر شاهد افزايش قيمت در اين بازار نباشيم.

توقف فعاليت بنگاه‌هاي مشاور املاک سعادت آباد به دليل کرونا
از منطقه 22 به سمت منطقه سعادت آباد تهران حرکت کردم تا از بازار مسکن اين قسمت از تهران نيز با خبر شوم اما در کمال تعجب هيچ يک از بنگاه‌هاي مشاور املاک اين منطقه باز نبود و به نظر مي‌رسيد، دستورالعمل‌هاي ستاد کرونا به طور کامل در اين منطقه رعايت مي‌شود.

با اين وجود ترافيک ظهر اين منطقه از رعايت نشدن دستورالعمل‌ها در ساير صنف‌هاي فعال در سعادت آباد خبر مي‌داد.

موج زمين‌خواري در روستاهاي پاکدشت و ورامين
پس از ناکامي در پيدا کردن مشاور املاک در منطقه سعادت آباد به يکي از مناطق شهري اطراف تهران واقع در شهرک دانشگاه پاکدشت رفتم. ديدن اين منطقه خبر از اين مي‌داد که هيچ يک از دستورالعمل‌هاي بهداشتي رعايت نشده و تمام بنگاه‌هاي مشاور املاک اين منطقه به طور عادي فعاليت مي‌کردند.

به يکي از اين بنگاه‌ها مراجعه کردم و راجع به قيمت مسکن در اين منطقه سوال کردم، مي‌گفت، مدتي است که ديگر روي خانه و مسکن کار نمي‌کند، چون بازار کسادي دارد و همه کارهاي خود را به خريد و فروش زمين کشاورزي بين ورامين و پاکدشت اختصاص مي‌دهد. توجهم جلب شد. پرسيدم، مگر خريد و فروش زمين کشاورزي سود دارد، در پاسخ گفت:« مثل اينکه از دنيا بي‌خبري، الان زمين کشاورزي را مي‌خرند، متري 600 هزار تومان، سال آينده مي‌فروشند متري 2 ميليون تومان؛ از طرفي الان که کرونا آمده و جاده‌هاي ايران بسته شده، تهراني‌ها به جاي خريد زمين در شمال کشور به اين مناطق هجوم برده‌اند.»

با تعجب پرسيدم، اين زمين‌ها زمين‌خواري که نيست؟ بنگاه‌دار خنده بلندي کرد و گفت: «خيالت تخت، پسر يکي از دهياران منطقه حسين آباد، خودش زمين‌ها را مي‌فروشد و در جهاد نيز آشنا دارد، تا الان هم زمين‌هاي او را خراب نکرده‌اند.»

قيمت اجاره‌بها مثل سال گذشته افزايش پيدا نمي‌کند
 از اين بنگاه خداحافظي کردم و به سمت بنگاه مشاور املاک ديگري در منطقه پاکدشت حرکت کردم، در آن بنگاه، دو مشاور املاک مشغول نوشتن قول‌نامه بين خودشان بودند، پرسيدم:« مثل اينکه کاسبي کساد است.» بنگاهي با نگاهي خريدارانه گفت:« خدا را شکر چرخ روزگار مي‌چرخد.»

پس از احوال پرسي صميمي‌تر از او درباره شرايط بازار اجاره پرسيدم:« گفت شکر خدا امسال هم مستاجر زيادتر شده هم افرادي که خانه اجاره مي‌دهند بيشتر شده‌اند، هرچند اصل بازار تا دو سه ماه ديگر شروع مي‌شود و آن موقع بايد گفت بازار چطور است.»

درباره وضعيت خريد و فروش از وي پرسيدم و مشاور املاک که مهرباني نام داشت، تاکيد کرد:« بازار خريد و فروش بد است و اگر خريد و فروش بين بنگاهي ها نبود عملا مي‌گفتم از 5 ماه پيش تا الان هيچ معامله‌اي نکردم»

اين بنگاه‌دار ادامه داد:« از اول امسال تا الان 3 معامله خريد و فروش بستم که هر سه بين بنگاه‌داران بوده و خانه دست مشتري نداده‌ايم.»

بررسي محدود و بازديد ميداني انجام شده در بازار مسکن پايتخت در آستانه فصل رونق بازار مسکن خبر از افزايش عرضه واحدهاي مسکوني ملکي و اجاره‌اي مي‌داد که مي‌تواند زمينه کاهش قيمت در اين بازار تلقي شود.

 با اين وجود هيج يک از اطلاعات مطرح شده در اين گزارش نمي‌تواند، جايگزين آمار و اطلاعات وزارت راه و شهرسازي از بازار مسکن شود. آمار و اطلاعاتي که متاسفانه از آذر ماه سال گذشته تاکنون منتشر نشده و دست تحليلگران و کارشناسان مسکن را براي درک و تحليل وضعيت بازار مسکن بسته است و از طرفي زمينه جولان سوداگران در خلا اطلاعاتي به وجود آمده را فراهم مي‌کند.

---

بازار

---

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar