اقداماتی که بایدن باید در قبال ایران انجام دهد

ايسنا/ ديپلمات پيشين کشورمان در مقاله اي در نشريه ميدل ايست آي، با طرح اين پرسش که "بايدن چگونه مي‌تواند از تله مخالفان برجام عبور کند، به بررسي نقشه راه براي بايدن جهت کاهش خصومت با ايران پرداخت.

سيدحسين موسويان در مقاله اي در ميدل ايست آن لاين نوشت: محسن فخري زاده يکي از دانشمندان برجسته ايران ترور شد. سه مقام آمريکا تاييد کردند که اين ترور توسط اسرائيل انجام شده است. چند روز قبل از اين ترور، نتانياهو نخست وزير اسرائيل ـ محمد بن سلمان وليعهد عربستان و پمپئو وزير خارجه آمريکا در عربستان  ملاقات محرمانه داشتند. جرايد اسرائيل فاش ساختند که هدف اين نشست انجام عمليات مخفي و تشديد فشارها و تحريم‌ها عليه ايران در چند هفته باقي‌مانده عمر رياست جمهوري ترامپ بوده است.

قبل از برجام اسرائيل پنج عمليات ترور دانشمندان هسته‌اي ايران را انجام داد و مسعود علي محمدي، مصطفي احمدي روشن، داريوش رضايي، مجيد شهرياري و رضا قشقايي را به شهادت رساند و فريدون عباسي رئيس وقت سازمان انرزي اتمي ايران هم از ترور جان سالم به در برد. بعد از ترور سردار سليماني، ترور فخري زاده شاخص ترين ترور بعد از برجام است. او نه تنها يک دانشمند برجسته هسته اي بود بلکه ساخت کيت ايراني تشخيص کرونا و واکسن کرونا تحت نظر شهيد فخري زاده انجام شد.

---

بازار

---

يک ديدگاه واقع بينانه

زمان وقوع اين ترور اتفاقي نبوده است. بايدن رئيس جمهور منتخب آمريکا اعلام کرده که در صورتي که ايران به برجام برگردد، آمريکا نيز به برجام بازخواهد گشت تا بتواند مذاکرات بعدي با ايران را ادامه دهد. اين ترور با هدف تخريب اين سياست صورت گرفت.

روحاني رئيس جمهور ايران گفته که اگر بايدن به شرايط ۲۰ ژانويه ۲۰۱۷ برگردد، حل مشکلات روابط ايران و آمريکا خيلي آسان خواهد بود. البته تصور روحاني اشتباه است چون حل مشکلات ايران و آمريکا بسيار پيچيده و سخت است. روحاني همزمان تاکيد کرد که سياست ايران بر مبناي: "تعهد در مقابل تعهد، عمل در مقابل عمل و تشنج زدايي در مقابل تشنج زدايي" است که البته اين يک فرمول واقع بينانه اي است.

در عين حال حضرت آيت الله خامنه اي رهبر عالي ايران با اشاره به روي کار آمدن بايد گفت: ما رفع تحريم از طريق مذاکره را تجربه کرديم که نتيجه نداد. او با اين اظهارات مجددا بي اعتمادي خود به مذاکره با آمريکا را نشان داد. خروج ترامپ از برجام وجناياتي همچون ترور سردار سليماني و فخري زاده نشان مي‌دهد که برداشت رهبر عالي ايران واقع بينانه‌تر از رئيس‌جمهور است.

در حالي که آمريکا و ايران با مشکلات عديده داخلي براي احياء برجام مواجه هستند، سياست بازگشت به برجام بايدن، لرزه به اندام نتانياهو و بن سلمان انداخته درحدي که ملاقات بي سابقه اي با پمپئو داشته اند. طبيعي است که اين مثلث از هيچ اقدامي براي شکست سياست بايدن در بازگشت به برجام، فروگذار نخواهند کرد. ترور فخري زاده با هدف بلوکه کردن سياست بايدن در مورد ايران بود. بايدن تاکيد کرده بود که هدفش در مورد بازگشت به برجام در حقيقت بازگشت به ديپلماسي است.

صحنه سياسي داخلي ايران

به نظر مي‌رسد بايدن بازگشت به برجام را مقدمه گفت‌وگو با ايران در مورد ساير مسائل همچون توان موشکي و نقش منطقه اي ايران مي‌داند. اما بايدن بايد به واقعيت هاي صحنه سياسي ايران توجه داشته باشد.

سياست بيمارگونه فشار حداکثري ترامپ، خروج او از برجام و اعمال شديدترين تحريم‌هاي اقتصادي تاريخ روابط، موجب شد تا مردم ايران با بدترين شرايط اقتصادي بعد از انقلاب ۱۹۷۹ مواجه شوند. نتيجه اين واقعيت اين شده که مردم از جناح معتدل ايران در مورد مذاکره با آمريکا نااميد شوند. جناح اصولگرايان در انتخابات پارلماني مارس ۲۰۲۰ به پيروزي بي‌سابقه اي دست يافتند به طوري که بيش از ۲۲۱ صندلي از ۲۹۱ صندلي پارلمان را به دست آوردند. قابل پيش بيني است که اصولگرايان در انتخابات رياست جمهوري ژوئن ۲۰۲۱ نيز پيروز شوند. من که در تهران به سر مي‌برم با برخي از اصولگرايان در مورد انتخابات آمريکا گفت‌وگو داشتم. آنها معتقدند که تفاوتي بين دموکرات‌ها و جمهوري‌خواهان نيست حتي دموکرات‌ها پيچيده‌تر و خطرناک‌تر از جمـهوري‌خواهان هستند زيرا برخلاف ترامپ، از سازوکارهاي چندجانبه براي فشار به ايران استفاده مي‌کنند و لذا کار با چنين دولتي چالش برانگيزتر است. بر اين مبناي فکري، اصولگرايان معتقدند که ايران بايد از مذاکرات با دولت بايدن در مورد اصلاح برجام، توان موشکي و نقش منطقه اي ايران اجتناب کند.

آغاز به کار بايدن به عنوان رئيس جمهور جديد آمريکا در ۲۰ ژانويه مصادف خواهد شد با آغاز مبارزات انتخابات رياست جمهور جديد ايران در ژوئن ۲۰۲۱ و دولت روحاني نيز در اوت ۲۰۲۱ از صحنه سياسي ايران خارج خواهد شد. لذا دولت روحاني در ماه‌هاي آخر عمر خود قادر به هيچ توافق بزرگي با بايدن نخواهد بود، مگر احياء برجام. در عين حال براي روحاني احياء برجام به همان اندازه مهم است که براي بايدن. فراموش نکنيم که بايدن، توني بلينکن وزير خارجه و جيک سوليوان مشاور امنيت ملي او نيز همه حامي برجام و در خلق آن شريک بوده اند.

در نهايت بايدن بايد نکات کليدي زير را درک کند:

رفع تحريم‌ها

 اول: بايدن نبايد در مدت باقيمانده دولت روحاني، براي بازگشت به برجام شرط و پيش شرط تعيين کرده و به دنبال گسترش موضوعات مورد گفت‌وگو با ايران باشد. چنين خواسته اي موجب شکست پروسه احياء برجام خواهد شد، زيرا احساسات ضد آمريکايي مردم ايران به ويژه بعد از ترور سردار سليماني و فخري زاده را نمي‌توان ناديده گرفت.

دوم: برجام بايد کامل و يکپارچه اجرا شود. وقتي اجراي برجام آغاز شد، اجراي کامل آن به خاطر تحريم‌هاي اوليه آمريکا (تحريم‌هاي ماقبل برجام) ممکن نشد و ايران نتوانست از منافع اقتصادي کامل برخوردار شود. بنابراين آمريکا بايد تحريم‌هاي اوليه را تعليق کند تا همه امضاکنندگان برجام بتوانند اين توافق را درست و کامل اجرا کنند.

سوم: مسائل منطقه اي همچون تسليحات متعارف و غير متعارف بايد به طور منطقه اي، جامع و از طريق ديپلماسي چند جانبه حل شود. عربستان موشک هاي چيني با برد ۵۰۰۰ کيلومتر همراه با برنامه مخفي هسته اي دارد. اسرائيل موشک‌هاي جريکو با ۵۰۰۰ کيلومتر برد و با قابليت حمل کلاهک هسته اي دارد و علاوه بر آن صدها بمب هسته اي هم دارد. با اين وجود، تمام جيغ و فريادي هاي غربي‌ها در مورد توان موشکي ايران است که حداکثر ۲۰۰۰ کيلومتر برد دارد و بمب هسته اي ندارد.

بايدن چه اقداماتي بايد انجام دهد

۱-بازگشت به برجام،

۲- لغو تحريم عليه شخص مقام معظم رهبري ايران، و...

۳-لغو دستور ترامپ در مورد تعيين سپاه به عنوان سازمان تروريستي

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar