روایت «الاخبار» از جزییات جدید مذاکرات ایران و عربستان در بغداد
انتخاب/ الاخبار، چاپ بيروت در مطلبي به ثلم حسين إبراهيم نوشت: عربستان براي برگزاري دور دوم مذاکرات با ايران عجله دارد و چه بسا مهمترين دليل اين تغيير سياست سعوديها، تصميم دولت بايدن براي کاهش فشارهاي سخت بر ايران در منطقه خاورميانه است. طبق اطلاعاتي که به الاخبار رسيده، پيشنهادهايي که سعوديها در جريان مذاکرات بغداد ارائه داده اند، حاکي از تحول بزرگي در سياست آنهاست که مهمترين بخش آن، توقف قطار عادي سازي با اسرائيل است. اما با اين وجود، همچنان نوعي نگراني بويژه در تهران ديده ميشود، چرا که اختلافات، رسيدن روابط ايران و عربستان به يک مرحله عادي با اين سرعت و سهولت را دشوار ميکند.
در ادامه اين مطلب آمده است: اگر سعوديها در آنچه طي مذاکرات بغداد اعلام کردند، جدي باشند، بدان معناست که منطقه در نزديکي بزرگترين نقطه عطف در سياست سعودي قرار دارد. براساس گزارش منابع اگاه، سعوديها به ايرانيها تاکيد کرده اند که قصد عادي سازي با اسرائيل را ندارند، علاوه بر اينکه نگراني خود در مورد احتمال کنترل بن سلمان توسط آمريکاييها را نيز به ايران انتقال داده اند. بنابراين، بن سلمان چارهاي جز گشايش در روابط با ايران براي خلاصي از تنگنايي که در آن گرفتار شده، نميبيند، چرا که، ولي عهد سعودي قانع شده که کليد خروج وي از بحران فعلي اش در دست تهران است و قصد دارد با اين دستاورد، محبوبيت خود در بين ملت سعودي را بازيابد و مشروعيت و تاييد خاندان حاکم را به دست آورد، که البته به نظر ميرسد هرگز به او اعطا نميشود.
منابع آگاه از گفتگوهاي سعودي ايراني در بغداد، به الاخبار گفتند که طرف سعودي به ايرانيها تاکيد کرده عربستان سعودي نه تنها به دنبال عادي سازي با اسرائيل نيست، بلکه در صدد گشودن صفحه تازهاي از روابط با تهران است. به گفته اين منابع، سعوديها اساسا خواستار توقف حملات پهپادي و موشکي انصارالله به اهداف سعودي شدند، حملاتي که در پاسخ به محاصره يمن انجام ميشود و در اين بين، عربستان همچنين براي قبول نقش انصارالله در حکومت يمن هم اعلام امادگي کردند، اما ايرانيها تصريح کرده اند که اين مساله کاملا به انصارالله مربوط است و آنها در اين مورد تصميم ميگيرند.
ظاهرا هيئت سعودي حاضر در بغداد به اين موضوع هم اشاره کرده که برخلاف تصورات، بن سلمان وهابي نيست و از شيعيان کراهت ندارد. منابع آگاه الاخبار ميافزايند که ايرانيها حالا متوجه شده اند آمريکاييها قصد مهار و کنترل بن سلمان را دارند و زماني که اين مساله را کاملا بپذيرند، خود ابتکار عمل را در دست ميگيرند. از اين رو، بن سلمان تمايل زيادي به حل مشکلات با تهران به صورت دو جانبه دارد و پيش بيني ميشود که دور بعدي مذاکرات، خيلي زود برگزار شود، چرا که سعوديها عجله زيادي براي رسيدن به راه حلي با ايران دارند.
به نظر ميرسد يکي از دلايل شتاب عربستان براي داشتن مذاکره دوبارهاي با ايران، بازگشت ايالات متحده به مذاکرات هستهاي با ايران است، بويژه آنکه روز به روز روشنتر ميشود که هدف از اين مذاکرات، احياي استراتژي آمريکا براي تغيير تمرکز آن از خاورميانه به نقاط ديگري است.
عملا دولت جديد آمريکا اجراي استراتژي تغيير تمرکز خود از خاورميانه به مناطق ديگر را شروع کرده و احتمالا پس از ايجاد روزنهاي در مذاکرات وين، به اين روند شتاب بيشتري ميدهد، به اين دليل که خروج از افغانستان و توقف جنگ با داعش و القاعده، نياز به پايگاههاي آمريکايي در خليج فارس را کاهش ميدهد، آنچه که در ابتداي ماه گذشته در زمان اعلام پايان مأموريت نيروهاي آمريکايي در کويت، پس از سالها مشارکت در اداره جنگ با داعش، شروع شد.
بن سلمان به گزينه اسرائيل فکر کرده و در تلاش بوده اولويتهاي آمريکا را تغيير دهد، از اين رو امارات، بحرين، مغرب و سودان را تشويق به عادي سازي با تل آويو نمود، اما دريافت که در شرايط جديد، خود اسرائيل هم به دنبال حامي بوده و تلاش بي نتيجهاي را براي قانع کردن واشنگتن در مورد عدم بازگشت به توافق هستهاي با ايران داشته است. به اين ترتيب، مذاکرات با ايران به گزينهاي کم هزينهتر و مفيدتر براي سعوديها تبديل شده است، در حالي که چند سال قبل، اين مساله کاملا بعيد بود. اما حالا کار به جايي رسيده است که موفقيت در مذاکرات با ايران، ميتواند مشروعيت را براي بن سلمان به ارمغان بياورد، چرا که در داخل عربستان، مشروعيت، ولي عهد رو به زوال است و اين کشور پس از ولايت عهدي بن سلمان شرايط بسيار بدي را بخصوص در سطح اقتصادي تجربه ميکند، هر چند که وي در جريان مصاحبه اخير خود تلاش کرد امار و ارقام را خوب نشان دهد و در واقع بايد گفت، ولي عهد سعودي هيچ پيشرفتي براي دريافت تاييديه خاندان حاکم نداشته و طوري به نظر ميرسد که گويا در آغاز راه است، همانطور که مخالفان را به صورت غير مستقيم تهديد به قتل ميکند.