سلول‌های ایمنی محافظ مغز ساکن از روده سرچشمه می‌گیرند

این پژوهش که نتیجه همکاری پژوهشگران "دانشگاه کمبریج"(University of Cambridge) انگلستان و "موسسه ملی سلامت"(NIH) آمریکا است، بر سه غشای محافظ تمرکز دارد که مغز و نخاع را احاطه کرده‌اند و "شامه" یا "مننژ"(Meninge) نامیده می‌شوند.

مننژها، خانه انواع متفاوتی از سلول‌های ایمنی هستند اما این پژوهش، بر سلول‌های "پلاسمای ب"(Plasma B) تمرکز دارد که مسئول تولید پادتن در واکنش به عفونت هستند.

بررسی دقیق اینکه سلول‌های پلاسما چه نوع پادتن‌هایی را در مننژها تولید می‌کنند، نتایج غیرمنتظره‌ای را نشان داد. پادتن‌های کشف شده، نوعی پادتن موسوم به "IgA" هستند که عموما در روده و مخاط روده‌ها یا بینی ساخته می‌شوند. پژوهشگران با بررسی توالی ژن‌های پادتن دریافتند سلول‌های پلاسمای ب که در مننژها وجود دارند، از روده سرچشمه می‌گیرند.

"منا کلاتورثی"(Menna Clatworthy)، از پژوهشگران این پروژه گفت: روش دقیقی که مغز با کمک آن از خود در برابر عفونت محافظت می‌کند، همیشه موضوعی اسرارآمیز بوده است اما یافتن یک خط دفاعی مهم در روده، بسیار شگفت‌آور بود.

پژوهشگران، چندین آزمایش روی موش‌ها انجام دادند تا رابطه محکم میان روده و مغز را تایید کنند. هنگامی که پژوهشگران به پرورش موش‌هایی بدون باکتری روده پرداختند، دریافتند که سلول‌های تولیدکننده پادتن IgA از مننژها ناپدید شدند.

پژوهشگران این فرضیه را مطرح کردند که نقش این سلول‌های ایمنی خاص، محافظت از مغز در برابر میکروب‌های مخرب روده است که به جریان خون وارد می‌شوند. پژوهشگران در بررسی‌های خود مشاهده کردند که اگر سلول‌های تولیدکننده IgA از مننژها حذف شوند، میکروب‌های روده از جریان خون به مغز می‌رسند.
کلاتورثی ادامه داد: حتی یک نقض جزئی در سد روده، به میکروب‌ها اجازه می‌دهد تا به جریان خون وارد شوند و اگر بتوانند به مغز برسند، عواقب ویران کننده‌ای به همراه خواهند داشت. تغذیه مننژها با سلول‌های تولیدکننده پادتن که میکروب‌های روده را تشخیص می‌دهند، دفاع در برابر مهاجمان را تضمین می‌کند.

این پژوهش جدید، مکانیسم محافظتی روده-مغز را راهی برای دفاع از مغز و سیستم عصبی مرکزی در برابر باکتری‌های روده معرفی می‌کند. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که فقدان این مکانیسم محافظتی می‌تواند پیامدهای مخربی برای مغز و سیستم عصبی مرکزی به همراه داشته باشد.

پژوهشگران تایید کردند که سلول‌های تولیدکننده پادتن IgA، در مننژهای انسان وجود دارند.

این پژوهش، در مجله "Nature" به چاپ رسید.