سلول‌های ایمنی محافظ مغز ساکن از روده سرچشمه می‌گیرند

اين پژوهش که نتيجه همکاري پژوهشگران "دانشگاه کمبريج"(University of Cambridge) انگلستان و "موسسه ملي سلامت"(NIH) آمريکا است، بر سه غشاي محافظ تمرکز دارد که مغز و نخاع را احاطه کرده‌اند و "شامه" يا "مننژ"(Meninge) ناميده مي‌شوند.

مننژها، خانه انواع متفاوتي از سلول‌هاي ايمني هستند اما اين پژوهش، بر سلول‌هاي "پلاسماي ب"(Plasma B) تمرکز دارد که مسئول توليد پادتن در واکنش به عفونت هستند.

بررسي دقيق اينکه سلول‌هاي پلاسما چه نوع پادتن‌هايي را در مننژها توليد مي‌کنند، نتايج غيرمنتظره‌اي را نشان داد. پادتن‌هاي کشف شده، نوعي پادتن موسوم به "IgA" هستند که عموما در روده و مخاط روده‌ها يا بيني ساخته مي‌شوند. پژوهشگران با بررسي توالي ژن‌هاي پادتن دريافتند سلول‌هاي پلاسماي ب که در مننژها وجود دارند، از روده سرچشمه مي‌گيرند.

"منا کلاتورثي"(Menna Clatworthy)، از پژوهشگران اين پروژه گفت: روش دقيقي که مغز با کمک آن از خود در برابر عفونت محافظت مي‌کند، هميشه موضوعي اسرارآميز بوده است اما يافتن يک خط دفاعي مهم در روده، بسيار شگفت‌آور بود.

پژوهشگران، چندين آزمايش روي موش‌ها انجام دادند تا رابطه محکم ميان روده و مغز را تاييد کنند. هنگامي که پژوهشگران به پرورش موش‌هايي بدون باکتري روده پرداختند، دريافتند که سلول‌هاي توليدکننده پادتن IgA از مننژها ناپديد شدند.

پژوهشگران اين فرضيه را مطرح کردند که نقش اين سلول‌هاي ايمني خاص، محافظت از مغز در برابر ميکروب‌هاي مخرب روده است که به جريان خون وارد مي‌شوند. پژوهشگران در بررسي‌هاي خود مشاهده کردند که اگر سلول‌هاي توليدکننده IgA از مننژها حذف شوند، ميکروب‌هاي روده از جريان خون به مغز مي‌رسند.
کلاتورثي ادامه داد: حتي يک نقض جزئي در سد روده، به ميکروب‌ها اجازه مي‌دهد تا به جريان خون وارد شوند و اگر بتوانند به مغز برسند، عواقب ويران کننده‌اي به همراه خواهند داشت. تغذيه مننژها با سلول‌هاي توليدکننده پادتن که ميکروب‌هاي روده را تشخيص مي‌دهند، دفاع در برابر مهاجمان را تضمين مي‌کند.

اين پژوهش جديد، مکانيسم محافظتي روده-مغز را راهي براي دفاع از مغز و سيستم عصبي مرکزي در برابر باکتري‌هاي روده معرفي مي‌کند. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهند که فقدان اين مکانيسم محافظتي مي‌تواند پيامدهاي مخربي براي مغز و سيستم عصبي مرکزي به همراه داشته باشد.

پژوهشگران تاييد کردند که سلول‌هاي توليدکننده پادتن IgA، در مننژهاي انسان وجود دارند.

اين پژوهش، در مجله "Nature" به چاپ رسيد.