آیا سفیدی مو برگشتپذیر است؟
مجله ايلياد/اگرچه افسانهها نميتوانند کاملاً صحيح باشند و مويي که به سپيدي گراييده خالي از فوليکول شده و ديگر تغيير رنگ را تجربه نميکند، ولي مطالعهي جديدي که در دانشگاه کلمبيا انجام شده شواهدي را به دست داده است که نشان ميدهد استرسهاي رواني ميتوانند باعث سپيدي برگشتپذير مو شوند.
هر چند اينکه استرس باعث سپيدي مو شود را نميتوان آنچنان غيرمنتظره دانست، ولي اينکه اين نوع سپيد شدن برگشتپذير باشد چيزي است که در مطالعات گذشته برعکس آن ثابت شده بود. نتايج اين مطالعهي جديد در مجلهي eLife منتشر شده است.
به گفتهي دانشمندان، درک مکانيسم برگشتن رنگ مو از سپيد به موي رنگي نشانهي جديدي است که ميتواند تلاشها براي معکوس کردن روند پيري را تهييج کند. دادههاي متعدد نشان دادهاند که روند پيري انسان به صورت خطي نيست و فرآيند زيستي آن ثابت نيست، ولي اکنون با اين کشف جديد ميتوان گفت که شايد جلوگيري از پير شدن ممکنتر از چيزي است که تا کنون تصور ميشد.
همانطور که تعداد حلقههاي موجود در تنهي درخت نشاندهندهي گذشتهي درخت است، موهاي انسان نيز اطلاعاتي در مورد تاريخچهي زيستي انسان را در خود دارند. زماني که مو به شکل فوليکول هنوز زير پوست قرار دارد تحت تاثير هورمونهاي استرس و ديگر مسائلي قرار ميگيرد که در بدن در جريان هستند.
هر چند اکثر محققين در گذشته متفقالقول بودند که استرس روند سپيد شدن مو را تسريع ميکند، ولي به علت نبود روشهاي حساس براي بررسي اين موضوع، هنوز هم در مورد درستي آن شک و ترديد وجود داشت.
اکنون محققين آزمايشگاه پيکارد روش جديدي براي تصويربرداري دقيق از سطح مقطع مو پيدا کردهاند که به کمک آن ميتوان ميزان رنگدانه را در موي انسان تعيين کرد. هر کدام از سطح مقطعهايي که اين محققين به مطالعهي آنها پرداختهاند، يک بيستم قطر مو عرض دارند.
محققين در اين مطالعه موهاي ۱۴ داوطلب را برررسي کردند و وضعيت آنها را به نسبت استرسهاي روزانهي افراد مورد آناليز قرار دادند. بررسيهاي اوليه نشان داد که در برخي افراد، برخي از موهاي سپيد شده مجدداً رنگي شدهاند. در بين داوطلبان اين مطالعه، يک نفر به مسافرت تفريحي رفته بود و در طول مدت مسافرت ۵ تار موي وي مجدداً رنگي شده بود.
محققين براي اينکه دليل تاثير استرس بر رنگ مو را کشف کنند، هزاران پروتئين موجود در مو و سطح اين پروتئينها را مورد آناليز قرار دادند و دريافتند زماني که تغيير رنگ مو رخ داده است، ۳۰۰ مورد از پروتئينهاي موجود در آن تغيير کردهاند. آنها بر همين اساس مدل رياضياتي توسعه دادند و دريافتند که تغييرات در ميتوکندري به واسطهي استرس ميتواند دليل سپيد شدن مو در اثر استرس باشد.
معمولاً اين تصور وجود دارد که ميتوکندري موتورخانهي سلول است، ولي اين موضوع تنها نقش ميتوکندري در سلول نيست. ميتوکندري در حقيقت مانند آنتني کوچک درون سلول عمل ميکند که به سيگنالهاي مختلفي مانند استرس پاسخ مي دهد.
محققين ميگويند که نتايج بهدست آمده در مطالعهي قبلي که نشان ميداد سپيد شدن مو برگشتناپذير است با مدل موش آزمايشگاهي انجام شده بود، در صورتي که فوليکول موي موش با موي انسان کاملاً متفاوت است و بنابراين سپيد شدن مو در انسان ميتواند برگشتپذير باشد. البته دانشمندان در عين حال اذعان دارند که ممکن است در برخي انسانها سپيد شدن مو برگشتناپذير باشد و اين موضوع بستگي به عوامل متعددي در بدن انسان دارد.