وضعیت تامین خون کشور در پاندمی کووید ۱۹

مهر/ سخنگوي سازمان انتقال خون، گفت: در دوران کوويد ۱۹ و شيوع کرونا در کشور در ۸ ماهه ۱۳۹۹ نسبت به ۸ ماه مدت مشابه سال قبل در ايران هفت درصد کاهش اهداي خون داشتيم.
بشير حاجي بيگي اظهار داشت: در کشور ما از سن ۱۸ سالگي تا ۶۰ سالگي ميتوان خون اهدا کرد، اهداکنندگان مستمر خون که حداقل در سال دو بار موفق به اهداي خون شدهاند تا سن ۶۵ سالگي با نظر پزشک مستقر در انتقال خون و مشاور اهداکنندگان ميتوانند خون اهدا کنند.
وي افزود: در کشور ما ميزان اهداي خون در افراد ۱۸ تا ۲۵ سال ۱۷ درصد، ۲۶ تا ۳۵ سال ۳۸ درصد، ۳۶ تا ۴۵ سال ۲۷ درصد، ۴۶ تا ۵۵ سال ۱۵ درصد، ۵۶ تا ۶۰ سال ۳ درصد است.
حاجي بيگي ادامه داد: بيشترين ميزان اهداي خون در کشور متعلق به ۲۶ تا ۳۵ سالهها است. ايران به عنوان اولين کشور منطقه مديترانه شرقي توانست در سال ۲۰۰۷ ميلادي به شاخص صد درصدي اهداي خون داوطلبانه و بدون چشمداشت دست پيدا کند.
وي افزود: در مرکز انتقال خون نبايد کيفيت فداي کميت شود بهترين محل براي ذخيره سازي خون در کشور در رگهاي اهداکنندگان است. هر وقت به خون و فرآوردههاي آن احتياج پيدا کرديم مردم يار و ياور سازمان انتقال خون بودند.
حاجي بيگي گفت: اهداي خون بايد هميشگي و به صورت روزانه باشد با توجه به نياز بيمارستانها به پلاکت که يکي از فرآوردههاي مشتق از خون است و در خارج از بدن و درون کيسههاي خون تا ۳ روز پايدار است.
وي افزود: همچنين حضور بيماران تالاسمي در کشور که بايد خون تازه تزريق کنند (۲۰ درصد خون تهيه شده و اهدا شده در کشور به مصرف افراد تالاسمي ميرسد) اهداي خون بايد به صورت روزانه باشد.
حاجي بيگي ادامه داد: در حال حاضر و سالها است که اهداي خون هيجاني در کشور جاي خود را به تصميم آگاهانه و اهداي خون مسئولانه داده است. حجم هر کيسه خون اهدايي ۴۵۰ سي سي يا ۴۵۰ ميلي ليتر است که البته ۶۳ سي سي يا ميلي ليتر آن را ماده ضد انعقاد درون کيسههاي خون تشکيل ميدهد.
وي افزود: در ايران ۹۰ درصد اهداکنندگان خون گروه خوني مثبت و تنها ۱۰ درصد گروه خوني منفي دارند.
حاجي بيگي گفت: A مثبت ۲۷ درصد، B مثبت ۲۲ درصد، A منفي ۳ درصد، B منفي ۲ درصد، O مثبت ۳۴ درصد، O منفي ۴ درصد، AB مثبت ۷ درصد و AB منفي يک درصد است.
سخنگوي سازمان انتقال خون ايران تاکيد کرد: فراوانترين گروه خوني O مثبت است.
وي افزود: با توجه به فرا رسيدن فصل سرما و زمستان تمامي مراکز انتقال خون سراسر کشور با توجه به درخواستهاي فراوان اهداي خون در حال برنامهريزي جهت نوبت دهي اهداي خون مردم نوعدوست و ايثارگر به صورت منظم و مرتب و با فواصل تعيين شده هستند.
حاجي بيگي ادامه داد: بايد توجه کرد به هيچ وجه در مراکز انتقال خون کيفيت فداي کميت نشود. با توجه به درخواست جهت تيمهاي سيار انتقال خون و استقرار تيمهاي خونگيري در مراکزي که مردم از ما ميخواهند در حال نوبت دهي با فواصل مرتب هستيم تا بتوانيم جوابگوي آنها باشيم.
وي افزود: موظف هستيم در مراکز انتقال خون تکريم ارباب رجوع به نحو احسن صورت پذيرد.
حاجي بيگي در ادامه پنج توصيه براي متقاضيان اهداي خون داشت.
۱- هنگام مراجعه جهت اهداي خون حتماً کارت ملي همراه داشته باشند.
۲- وزن اهداکنندگان بالاي ۵۰ کيلوگرم باشد.
۳- آقايان در سال ۴ بار و خانمها به خاطر مسائل فيزيولوژيک سه بار در سال ميتوانند خون اهدا کنند.
۴- افرادي که تحت عمل جراحي قلب باز قرار گرفتهاند معاف دائم از اهداي خون هستند.
۵- زنان شيرده از اهداي خون معاف هستند.
حاجي بيگي ادامه داد: حفظ سلامت داوطلبين اهداي خون و تکريم ارباب رجوع براي سازمان انتقال خون ايران از اهميت ويژهاي برخوردار است و به هيچ وجه از افرادي که شرايط اهداي خون ندارند و اهداي خون براي سلامتي آنها مضر است، خون دريافت نخواهد شد.
وي افزود: استانداردهاي سازمان انتقال خون ايران به خاطر افزايش ضريب امنيت و سلامت خون اهدايي سختگيرانه است.
حاجي بيگي گفت: ضريب امنيت و سلامت اهداکنندگان مستمر خون بسيار بيشتر از اهداکنندگان بار اول است، اهداکنندگان مستمر خون اصول خود مراقبتي را به خوبي رعايت ميکنند.
وي افزود: مطابق دستورالعمل سازمان بهداشت جهاني براي هر ۱۰۰۰ نفر جمعيت در هر کشور تعداد ۲۰ اهداکننده مورد نياز است تا نيازهاي اساسي به انتقال خون تأمين گردد که اين نياز نيز بستگي به عرضه و تقاضا در کشورها دارد. تقاضا براي خون در کشورهاي با درآمد بالا بيشتر به دليل جراحات و بيماريهاي قلبي است.
حاجي بيگي گفت: در ايران ميانگين شاخص اهداي خون به هزار نفر جمعيت در ادارات کل انتقال خون کشور در سال ۹۸ نزديک به ۲۵ بوده است. اين در حالي است که در بعضي از استانهاي ما اين عدد بسيار بالاتر از نرم کشوري است.
وي ادامه داد: در استان سمنان شاخص اهداي خون به هزار نفر جمعيت ۴۰ نفر ميباشد که بسيار بالاتر از ميانگين کشوري است، اين عدد در استان مازندران ۳۸ نفر، استان يزد ۳۲ نفر، گيلان ۳۱ نفر، فارس ۳۰ نفر، هرمزگان ۲۹ نفر است.
حاجي بيگي گفت: مهمترين دغدغه مراکز انتقال خون در دوران پاندمي کوويد ۱۹ حفظ توازن ميان توليد و تقاضا است، اعداد اهداکنندگان ممکن است کاهش پيدا کند که نرخ اين کاهش در بعضي از کشورها ۳۰ درصد بوده است اما اين کاهش تا حدي در هفتههاي پس از شروع پاندمي به دليل کاهش نياز به انتقال خون و کنسل شدن عملهاي جراحي غير اورژانسي جبران شده است. با توجه به مطالعات موجود و رفتار کرونا ويروسهاي قبلي احتمال انتقال بيماري از طريق انتقال خون نزديک به صفر است.
وي افزود: همچنين در مواقع کاهش ذخاير خوني در دنيا ممکن است لازم باشد بيمارستانها نياز به خون بيماران را اولويت بندي کنند. تشکيل کميتههاي بيمارستاني جهت کاهش هدر رفت خون و محصولات خوني و مديريت بهينه مصرف خون بايد در دستور کار قرار گيرد.
سخنگوي سازمان انتقال خون ايران، تاکيد کرد: در دوران کوويد ۱۹ و شيوع کرونا در کشور در ۸ ماهه ۱۳۹۹ نسبت به ۸ ماه مدت مشابه سال قبل در ايران هفت درصد کاهش اهداي خون داشتيم.
وي افزود: در ۸ ماهه سال ۱۳۹۹ بيشترين ميزان خون اهدايي در کشور مربوط به استانهاي تهران با ۱۵ درصد، فارس با ۸ درصد و خراسان رضوي ۷ درصد بوده است.
حاجي بيگي با اشاره به رشد يک درصدي اهداي خون بانوان در هشت ماهه سال ۹۹ نسبت به مدت مشابه سال ۹۸ در کشور، گفت: بيشترين ميزان رشد در اين ۸ ماه در استانهاي چهارمحال و بختياري، خراسان جنوبي، فارس، گلستان و هرمزگان بوده است.
وي افزود: همچنين بيشترين ميزان شاخص اهداي خون بانوان در کشور مربوط به استانهاي لرستان ۸ درصد، کردستان ۸ درصد، خراسان جنوبي ۸ درصد بوده است.
حاجي بيگي گفت: ميانگين شاخص اهداي خون بانوان در کشور طي ۸ ماهه سال ۹۹، ۵.۲ درصد نسبت به مدت مشابه سال ۹۸ يک درصد افزايش را نشان ميدهد.
وي ادامه داد: در هشت ماهه امسال ۱۳۹۹ يک ميليون و ۵۹۱ هزار و ۲۱۳ نفر جهت اهداي خون به مراکز انتقال خون سراسر کشور مراجعه کردهاند که از اين تعداد يک ميليون و ۲۵۷ هزار و ۸۴۶ واحد خون اهدا شده است.
حاجي بيگي گفت: همچنين در طي اين مدت ۲ ميليون ۱۷۲ هزار واحد خون و فرآورده شامل گلبول قرمز فشرده شده (PC) (plt) پلاکت و پلاسما به بيمارستانها و مراکز درماني کشور توزيع شده است.
وي افزود: از ابتداي ارديبهشت ۹۹ و آغاز اهداي پلاسماي بهبوديافتگان از کرونا تاکنون نزديک به ۱۶۰۰۰ نفر به ۲۵ مرکز انتقال خون مراجعه کردهاند که از اين تعداد ۱۳ هزار و ۱۰۰ واحد پلاسما اهدا شده است که بيشترين ميزان اهداي پلاسما در استانهاي تهران، آذربايجان غربي، يزد، خوزستان، اصفهان و خراسان رضوي بوده است.
حاجي بيگي گفت: تنها دو درصد از بهبود يافتگان از بيماري کرونا جهت اهداي پلاسما به مراکز انتقال خون مراجعه کردهاند که آمار بسيار پاييني است با توجه به درخواست بالاي پلاسماي بهبود يافتگان از بيماري کرونا از طرف بيمارستانها بالاخص در کلانشهرها از اين عزيزان درخواست ميکنيم که جهت اهداي پلاسما به مراکز انتقال خون مراجعه کنند.
وي افزود: عزيزاني که ۲۸ روز از بهبودي آنان از بيماري کرونا گذشته است ميتوانند جهت اهداي پلاسماي خودشان به شکرانه سلامتي و نجات جان بيماران بستري در بيمارستانها به مراکز انتقال خون مراجعه کنند.
سخنگوي سازمان انتقال خون ايران، در پايان گفت: در حال حاضر بيشترين مراجعه بهبود يافتگان در استانهاي تهران، اصفهان، آذربايجان غربي، خوزستان، يزد، خراسان رضوي و مازندران بوده است.