مردم از کدام پزشکان بیشتر شاکی هستند؟
ايسنا/ نتايج يک مطالعه حاکي از اين است که اکثر بيماران شاکي پرونده قصور پزشکي؛ زن، متاهل، داراي تحصيلات فوق ديپلم و ليسانس و سطح اقتصادي اجتماعي پايين و اکثر پزشکان داراي پرونده قصور پزشکي؛ مرد، متخصص و داراي بيشتر از بيست سال سابقه طبابت بودند.
هر زمان که پزشک در هر کدام از مراحل تشخيص و درمان (اعم از معاينه دقيق، تشخيص به موقع، درمان و جراحيهاي صحيح)، پيگيري و مشاوره و راهنماييهاي لازم را طبق موازين علمي و فني پزشکي انجام نداده باشد و به علت شکست در انجام يک اقدام مطابق با استانداردهاي حرفهاي مرسوم، باعث صدمه به بيمار شود، مرتکب قصور پزشکي شده است.
در روند طبابت و مداخلات پزشکي، ممکن است طيف وسيعي از عوارض ايجاد شود که بسياري از آنها خطاهاي ناخواسته و بدون تعمد هستند و در صورت رعايت احتياط نيز ممکن است ايجاد شوند. به همين دليل بايد به اين نکته دقت داشت که قصور پزشکي خطاهايي هستند که قابل اجتناب باشند.
بررسي آمارهاي قصور پزشکي در ايران، نشان ميدهد که در سه دهه اخير، ميزان شکايت بيماران از پزشکان، روند افزايشي داشته است. از طرف ديگر با توجه به تغييرات در سازمان نظام پزشکي و نحوه مصرف خدمات پزشکي، به نظر ميرسد الگوي شکايات بيماران از پزشکان نيز در حال تغيير است.
پيشداوريها، شکايت از قصور پزشکي را به طبقات و به گروههاي اجتماعي خاص نسبت ميدهند و گروهي خاص از پزشکان را در معرض اتهام قصور قرار ميدهند. به همين دليل دکتر سيمين کاظمي؛ پزشک و پژوهشگر جامعهشناسي مرکز تحقيقات عوامل اجتماعي موثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، با انجام يک پژوهش، شکايتهاي قصور پزشکي شهر تهران را مورد بررسي قرار داد.
براي انجام اين مطالعه تمام پروندههايي (۴۸۴ پرونده) که در سال ۱۳۹۴ در شوراي حل اختلاف سازمان نظام پزشکي تشکيل شده بود، بررسي شدند.
يافتههاي اين مطالعه نشان داد که علت مراجعه نزديک به دو سوم از کل پروندههاي قصور پزشکي به دليل اهداف زيبايي بوده است. شايعترين علت مراجعه زيبايي (حدود ۴۲ درصد) مراجعه براي انجام جراحي زيبايي بيني بود.
بررسيها حاکي از اين بود که در پروندههايي که به دلايل درماني به پزشک مراجعه کرده بودند، تنها در حدود ۱۹ درصد شکايت از پزشک به دليل تشخيص و باقي موارد مربوط به درمان بيماري بوده است. شايعترين مشکلات پزشکي در مراجعات درماني به ترتيب مشکلات چشم، گوش و حلق و بيني، زنان و زايمان، ارتوپدي و جراحي عمومي بود. شايعترين مکاني که مواجهه پزشکي منجر به تشکيل پرونده قصور شده است، کلينيکهاي خصوصي و بعد مطبهاي شخصي بود.
بررسي ويژگيهاي جمعيتشناختي بيماران نشان داد که فراواني شکايت قصور پزشکي در گروه سني ۳۱ تا ۴۲ سال، زنان، متاهلين، تحصيلات فوق ديپلم و ليسانس و سطح اقتصادي اجتماعي پايين، بيش از ساير زير گروهها بود.
نتايج مطالعه حاکي از اين بود که بيشترين پزشکان داراي پرونده قصور مربوط به گروه سني ۴۷ تا ۵۶ سال، جنس مرد، متخصص، فارغالتحصيلان دانشگاههاي شهر تهران، رشته گوش و حلق و بيني و مدت طبابت ۲۰ سال و بيشتر بود.
به گفته پژوهشگر اين مطالعه؛ يافتههاي بهدستآمده فقط بخشي از واقعيت قصور پزشکي است و نه همه آن؛ چرا که اين مطالعه بر اساس دادههاي حاصل از پروندههاي قصور پزشکي در شوراي حل اختلاف سازمان نظام وظيفه صورت گرفته، در حاليکه پرونده هاي قصور پزشکي در سال انجام اين تحقيق دو هزار و ۷۶۹ مورد بودهاند که بخش عمده آنها در مراجع ديگر نگهداري ميشدند و امکان دسترسي به آنها فراهم نبود.
نتايج اين مطالعه پاييز سال جاري به صورت مقاله علمي پژوهشي با عنوان «توصيف قصور پزشکي و ويژگيهاي اجتماعي-جمعيتي پزشکان و بيماران درگير پروندههاي قصور پزشکي در تهران» در فصلنامه سلامت اجتماعي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، منتشر شده است.