بازگشت بیش از ۱۸۰۰ نفر از نخبگان به کشور

ايسنا/ معاون توسعه روابط بين الملل مرکز تعاملات علمي و فناوري رياست جمهوري با بيان اينکه بر اساس نظرسنجيهاي صورت گرفته ۸۳ درصد از محققان مقيم خارج علاقه مندي خود را براي همکاري با ايران و ۷۰ درصد علاقه مندي براي پيشرفت کشور را اعلام کردند، گفت: بر اساس پلتفرمي که ايجاد کرديم، بيش از ۱۸۰۰ محقق ايراني به کشور بازگشتند و اين افراد با مشکلاتي مواجه هستند که بايد با کمک همديگر اين چالشها را رفع کنيم.
سيد علي حسيني امروز در اولين رويداد مجازي برنامه متخصصان خارج از کشور در پارک علم و فناوري دانشگاه تهران، با بيان اين که طراحي برنامه همکاري با محققان و نخبگان ايراني شاغل به تحصيل در دانشگاههاي خارج از کشور را از سال ۱۳۹۴ آغاز کرديم، افزود: اين برنامه پلي براي ارتباط ميان کارآفرينان ايراني مقيم خارج با مراکز رشد با پارکهاي علم و فناوري، دانشگاهها و پژوهشگاهها، شرکتهاي دانش بنيان و صنايع است.
وي ادامه داد: قبل از پيادهسازي اين پلتفرم مطالعاتي بر روي تجربيات کشورهايي مانند هند، چين، کره جنوبي، تايوان و کره جنوبي در زمينه همکاري با محققان اين کشورها در ساير کشورها انجام شد و در کنار آن پرسشنامهاي در اين زمينه تهيه و در آن ۴۵۰۰ دانشجو و محققان ايراني مقيم خارج آن را تکميل کردند.
حسيني با اشاره به نتايج اين پرسشنامه، خاطر نشان کرد: ۸۳ درصد از اين افراد علاقه مندي خود را براي همکاري با فعاليتهاي مرتبط با ايران اعلام کردند و ۷۰ درصد نيز علاقه مند بودند که براي پيشرفت کشور، با ايران همکاري داشته باشند.
معاون توسعه روابط بين الملل مرکز تعاملات علمي و فناوري رياست جمهوري با اشاره به چالشهاي موجود در مسير همکاري ايرانيان مقيم خارج با ايران، يادآور شد: مشخص نبودن مکانيزم براي ارتباط اين محققان با دانشگاهها و پژوهشگاهها، عدم آشنايي آنها با وضعيت علمي و فناوري کشور، زمانبر بودن فرآيند تاييد مدارک و جذب اين محققان در دانشگاهها و دغدغه مالي و مساله سربازي از جمله چالشهاي محققان مقيم خارج براي همکاري با ايران است.
به گفته وي، وجود چنين چالشهايي موجب بوجود آمدن فضاي غير شفاف و کاهش انگيزه براي بازگشت و همکاري محققان با مراکز علمي و فناوري کشور شده است.
حسيني ادامه داد: به منظور رفع اين چالشها اقدام به طراحي و پياده سازي طرحي به نام "Connect Program" کرديم و طي آن مراکز تحقيقاتي و پارکهايي که تمايل دارند در برنامه همکاري با محققان خارج از کشور همکاري کنند، شناسايي و در ليست آنها را به عنوان پايگاه همکاري در اجراي اين برنامه قرار داديم که يکي از اين پايگاهها پارک دانشگاه تهران است.
وي با تاکيد بر اينکه در اين پلتفرم همکاري با محققان ايراني مقيم خارج، اصراري به بازگشت آنها به کشور نيست، اظهار کرد: اين همکاريها ميتواند در قالب برگزاري سخنراني، کارگاههاي آموزشي، مشاوره و غيره باشد.
معاون توسعه روابط بين الملل مرکز تعاملات علمي و فناوري رياست جمهوري تبيين ظرفيت پايگاههاي تخصصي همکاري در حوزههاي مختلف، تعريف همکاري با مراکز علمي و فناوري داخلي پيش از ورود اين محققان به کشور و فراهم کردن شرايط انتقال مهارتها و روشها و قابليتهاي خدماتي نوين به کشور را از مزيتهاي ديگر اين پلتفرم نام برد و گفت: مخاطبان اين برنامه دانش آموختگان دکتري از ۲۰۰ دانشگاه برتر دنيا، اساتيد دانشگاههاي برتر خارج از کشور، محققان شاغل در شرکتهاي معتبر خارجي با دارا بودن مدرک کارشناسي ارشد، کارآفرينان و مؤسسين شرکتهاي نوپا خواهند بود.
حمايتهاي ارائه شده براي بازگشت محققان ايراني مقيم خارج
وي به بيان حمايتهاي ارائه شده در برنامه همکاري با محققان مقيم اشاره کرد و يادآور شد: برگزاري دوره ۱۸ ماه تا ۲ سال در هر دانشگاهي که اين افراد مايل هستند با آنها همکاري کنند، از جمله اين حمايتها است. فرصت مطالعاتي در قالب اجراي پروژه مشترک ميان اساتيد و محققان مقيم خارج از ديگر حمايتهاي ارائه شده از محققان و کارآفرينان ايرانيان مقيم خارج است.
حسيني، برگزاري جلسات سخنراني و کارگاههاي آموزشي تخصصي، فعاليتهاي فناورانه و ايجاد شرکتهاي دانش بنيان، اشتغال در شرکتهاي دانش بنيان و زايشي، تسهيل در جذب هيات علمي را از ديگر حمايتهاي ارائه شده در طرح همکاري با محققان مقيم خارج، عنوان و اضافه کرد: نظام وظيفه تخصصي از ديگر حمايتها است که در اين زمينه براي متقاضيان پروژههايي از سوي نيروهاي مسلح تعريف خواهد شد که در مدت ۱۴ ماه و يک دوره آموزشي اجرايي ميشود.
به گفته وي، محققان ايراني که امکان ماندن در ايران در مدت ۱۴ ماه را ندارند، ميتوانند اين پروژه را در محل اقامت خود اجرايي کنند.
پايگاههاي همکاري رتبه بندي ميشوند
حسيني از رتبه بندي پايگاههاي همکار با برنامه همکاري با محققان ايراني مقيم خارج خبر داد و گفت: هر ساله اقدام به ارزيابي و بررسي عملکرد پايگاههاي همکار در اين برنامه ميکنيم که ۵ پايگاه برتر اول مورد تقدير قرار ميگيرند و ۵ پايگاه آخر از ليست خارج ميشوند و به پايگاههايي که داراي عملکرد ضعيفي هستند، در راستاي ارتقاي کيفيت عملکرد آنها هشدار داده ميشود.
وي با بيان اينکه تاکنون بيش از ۸ هزار نفر از محققان مقيم خارج درخواست همکاري خود را ارسال کردند، اظهار کرد: ۱۸۵۰ نفر از اين محققان به کشور بازگشتند و شروع به کار با متخصصان کردند.
به گفته وي، ۱۲۳۰ نفر در دوره پسا دکتري، ۲۴۰ نفر در طرح فناورانه، ۲۷۰ نفر به عنوان استاد مدعو، ۲۵۰ نفر در قالب فرصت مطالعاتي و ۴۲۰ نفر در قالب استادياران جوان تقاضاي همکاري با ايران داشتند.
معاون توسعه روابط بين الملل مرکز تعاملات علمي و فناوري رياست جمهوري پتلفرم ايجاد شده در اين زمينه را بخش کوچکي از اکوسيستم نوآوري کشور دانست و ادامه داد: همه افرادي که به کشور بازگشتند، در دانشگاهها و بخشهاي صنعتي با مشکلاتي مواجه هستند که قابل انکار نيست و درخواست داريم که اگر ميخواهيم تغييراتي در کشور ايجاد کنيم، بايد تلاش کنيم. در اين مسير سختيهايي وجود دارد ولي با کمک همديگر ميتوانيم شرايط بهتري را ايجاد کنيم.