صف‌آرایی جدید در صحنه حاکمیت بر اینترنت

ايسنا / مساله حاکميت اينترنت طي سالهاي اخير تبديل به يکي از حساس‌ترين و مناقشه برانگيزترين موضوعات مورد بحث در عرصه ارتباطات بين‌المللي شده است. اگرچه در ابتدا اين موضوع بيش‌تر جنبه فني داشت، ليکن به مرور با اهميت يافتن اينترنت و گسترش کاربردها و کاربرانش، اين موضوع نيز بسيار مورد توجه قرارگرفته و ارزش استراتژيک يافته است.در اين بين تعدادي زيادي از کشورهاي جهان بويژه کشورهاي درحال توسعه بر نامتوازن بودن توزيع منابع اينترنتي تأکيد دارند و خواستار تغيير نظام حاکم بر اينترنت هستند. کنفرانس WCIT12 مجالي را بوجود آورده تا يکبار ديگر تا موضوع حاميت اينترنت و سلطه آمريکا بر اين حوزه از سوي کشورهاي زيادي مورد چالش قرار گيرد. اين گزارش اشاره‌اي به اين رويداد بين‌المللي دارد که در حال حاضر در دوبي در حال برگزاري است.تغييرات در فناوري، شامل رشد و گسترش شبکه‌هاي ارتباطي مبتني بر IP و توسعه اينترنت در جهان و تحت تاثير قرار گرفتن ارتباطات از اين تغييرات از يک سو و رشد و توسعه ارتباطات سيار و بي‌سيم از سوي ديگر و هم‌چنين پديده خصوصي‌سازي در مخابرات و ظهور اپراتورهاي متعدد در سطح کشوري، منطقه‌اي و جهاني که صحنه ارتباطات را از حالت سنتي آن که شامل يک اپراتور مسلط عموما دولتي در سطح هر کشور بود تغيير داده و نياز بود که متناسب با اين تغييرات، قوانين مخابراتي نيز اصلاح گردند.در سال 2005 نهايتا تلاشهاي انجام شده براي تصويب شروع اقدامات براي تغيير قوانين مخابراتي منجر به گزارشي به اتحاديه جهاني مخابراتي شد ولي در هر بار و با بهانه‌هاي مختلف و اعمال نفوذ کشورهاي غربي، در روند اقدامات کارشکني بعمل آمد تا قوانين مخابراتي دست نخورده باقي بمانند.اين گزارش حاکي است، نهايتا تلاش‌ها در سال 2010 در اجلاس سران مختار اتحاديه جهاني به ثمر نشست و مصوب شد در سال 2012 کنفرانسي براي اصلاح و بازنگري قوانين مخابراتي تشکيل شود. علت عمده مخالفت آمريکا، نگراني اين کشور از خدشه دار شدن نفوذ و سلطه آن کشور بر اينترنت بود. ولي در نهايت آمريکا و کشورهاي غربي توانستند بطور موقت رسيدگي به مساله را به تاخير اندازند. بعنوان اولين ترفند ICANN با تشکيل گروه مشورتي دولتي GAC‌ در زيرمجموعه خود و ارتقاي جايگاه نظريات مشورتي GAC در تصميم گيريهاي هيئت مديره، سعي کرد وانمود کند نظرات دولتهاي جهان تاثيري مهم در تصميم گيريهاي آن سازمان دارد و نيازي به ورود سازماني جهاني و بين دولتي نظير اتحاديه جهاني مخابرات (ITU‌) به اين مقوله نيست.در ترفندي ديگر آمريکا با ايجاد موج خبري سعي کرد ورود کشورها به حاکميت اينترنت را مخالفت با آزادي و ساختار عملکرد متعادل بخش خصوصي و به بند کشيدن اينترنت تصوير کند و در اقدامي ديگر با استمداد از کشورهاي همسو و ايجاد جبهه‌اي واحد و وارد آوردن فشار بر کشورهاي ديگر، مقاومتي همه جانبه در سطح WSIS براي حفظ حاکميت خود به نمايش گذاشت. نهايتا کشورهاي غربي توانستند با کمترين تلفات حاکميت خود را بر اينترنت تحکيم کنند.آمريکا و کشورهاي غربي که تمام تلاش خود را براي عدم تغيير قوانين مخابراتي بعمل آورده بودند اگرچه توانستند اين حرکت را با تاخير چند ساله مواجه کنند در نهايت شکست خوردند در اينجا لازم به ذکر است که براي مثال قوانين ارتباطات راديويي بطور منظم هر چهار سال يکبار بازنگري و اصلاح مي‌گردند ولي براي تغيير قوانين مخابراتي (ITRs) دوره زماني خاصي درنظر گرفته نشده ولي بطور معمول بعد از 8 يا 12 سال بازنگري مي‌شدند ولي با توجه به موارد ذکر شده پس از سال 1988، براي مدت 24 سال اصلاح نشده باقي مانده بود.اکنون آمريکا و کشورهاي غربي با صف آرايي و جبهه‌بندي قوي و استفاده از برخي ضعف‌هاي موجود در ITU‌ مجددا تلاش دارند که اقدامهاي در دست اجرا براي ايجاد تغيير در حاکميت بلامنازع خود بر اينترنت را بسلامت پشت سر گذارند. مهمترين و حساس‌ترين جنبه در تغيير قوانين مخابراتي در بند پنج آن نهفته است که در شکل فعلي آن به مقوله ارتباطات اضطراري و کاربرد ارتباطات در مديريت بحران و پايداري ارتباطات مي‌پردازد. کشورهاي متعددي نظير کشورهاي منطقه مشترک المنافع مخابراتي (گروه روسيه)، کشورهاي عربي و کشورهاي آفريقايي و بشکل کمرنگي کشورهاي اتحاديه مخابراتي آسياپاسفيک پيشنهاد کرده‌اند در اين بند زيربندهايي در خصوص امنيت شبکه وارد شوند.ورود ITU به بحث امنيت شبکه‌هاي ارتباطي که اکنون بطور فزايند عمدتا مبتني بر IP و اينترنت است مي‌تواند در بر دارند ورود ITU به مبحث حاکميت اينترنت باشد و اولين نقطه اتکا اين سازمان براي توسعه فعاليت خود در زمينه اينترنت تلقي گردد اين تلاش به شديدترين وجه مورد مخالفت آمريکا و کشورهاي غربي است.اين کشورها مشابه با اقدامات خود در مقابله با WSIS از يک سو با ايجاد موج خبري سعي در محکوميت اين اقدام با ايجاد تصوير غلط از آن دارند و بشدت تلاش مي‌کنند اين امر را به بند کشيدن اينترنت توسط دولتها قلمداد کنند و از سوي ديگر با سوءاستفاده از ساختار بروکراتيک ITU سعي در به درازا کشاندن بحثها در اين سازمان دارند تا مانع تصويب تغييرات جدي در قوانين مخابراتي شوند و در اقداماتي ديگر نهايت تلاش خود را براي تاثيرگذاري بر تصميم گيري‌ها با جبهه‌گيري منسجم توسط خود و کشورهاي همسو و اعمال فشار بر کشورهاي ديگر در عدم مخالفت با مواضع خود يا طرح مباحث جنجال برانگيز فرعي با هدف به درازا کشاندن بحث و به حاشيه کشاندن آن و اتلاف وقت کنفرانس دارند. بر اساس اين گزارش، جلسات آغازين با شروع مباحث مرتبط با بند پنج شاهد بحثهاي شديد و متعارض در خصوص موارد افزودني به اين بند بود.بر اساس اعلام سايت سازمان فن‌آوري اطلاعات ايران، فعاليتهاي فشرده‌اي توسط نمايندگان کشور ايران به همراه کشورهاي عربي، گروه روسيه، چين و کشورهاي آفريقايي از يک سو و آمريکا، کشورهاي اروپايي، استراليا و ژاپن از سوي ديگر در حال انجام است. کنفرانس WCIT 12 از13 آذر تا جمعه 24 آذر 91 در شهر دبي، امارات متحده عربي در حال برگزاري است و به بازنگري قوانين مخابراتي مي‌پردازد.