زوميت/ يک از مشکلات ناگزير زندگي امروزي که بيشتر ما در مقطعي با آن دستبهگريبان شدهايم يا خواهيم شد، روبرو شدن ناگهاني با انبوهي از بدهيهاي کوچک و بزرگ است که در صورت عدم مديريت صحيح ميتواند پيامدهاي ناخوشايند رواني و اقتصادي در پي داشته باشد.
گرفتاريهاي مالي و انباشته شدن بدهي بخش جداييناپذير زندگي محسوب ميشوند و بدون شک مانند ساير مشکلات با رويکرد کنترلشده و منطقي قابلحل هستند. ولي وقتي زير بار انبوهي از بدهي و وام هستيم، تصميمگيري و عملکرد منطقي آسان نيست و مسلما راهنمايي تخصصي افراد خبره کمک بزرگي در حل اين مشکل خواهد بود. در ادامه به راهنماييهاي دکتر جان گجکوفسکي (John Gajkowski)، مشاور مشکلات اقتصادي با تخصص در مديريت منابع مالي و راهکار پيشنهادي ۷ مرحلهاي او براي روبرو شدن با مشکل انباشته شدن بدهي ميپردازيم.
۱ .فهرستي کامل از بدهيهاي خود تهيه کنيد
قبل از شروع برنامهريزي بايد بدانيد که دقيقا چقدر بدهکار هستيد. به توصيهي دکتر گجکوفسکي، يک فهرست کامل از بدهيهاي خود تهيه کنيد تا بتوانيد تخمين دقيقي از وضعيت اقتصادي جاري خود داشته باشيد. فهرست شما بايد شامل اطلاعاتي دقيق و تفضيلي باشد که عبارتاند از:
به چه کساني و چه مبلغي بدهکاريد
نرخ بهرهي هر بدهي چقدر است
حداقل مبلغ قابل پرداخت براي هر بدهي چقدر است
آخرين مهلت بازپرداخت هرکدام از بدهيها چه تاريخي است
پيشبيني زماني که ميتوانيد بدهيها را تصفيه کنيد
۲. بدهيهاي خود را اولويتبندي کنيد
بعد از مشخص شدن دقيق کميت و کيفيت بدهيها، به يک برنامهريزي صحيح براي بازپرداخت کنترلشده و هوشمندانه نياز داريد.
به توصيهي دکتر گجکوفسکي، فهرستي را که در مرحلهي اول تهيه کرديد بر اساس نرخ بهره (از بيشترين به کمترين) مرتبسازي کنيد. تسويهي بدهيهايي که نرخ بهرهي بالايي دارند اولويت بيشتري دارد چراکه هر چه بازپرداخت آنها بيشتر طول بکشد، حجم مجموع بدهکاري شما افزايش پيدا ميکند.
ميتوانيد بدهيهاي خود را بر اساس مبلغ نيز اولويتبندي کنيد. به عقيدهي ديو رمزي (Dave Ramsey) متخصص اقتصاد فردي، يک استراتژي بسيار مؤثر براي بازپرداخت انبوه بدهيهاي شخصي، روش «گلوله برفي» است که در آن ابتدا بدهيهاي سبکتر تسويه ميشوند تا تمرکز و تواناي ذهني براي بازپرداخت بدهيهاي سنگينتر افزايش پيدا کند.
۳. توانايي مالي خود را براي بازپرداخت بدهيها مشخص کنيد
مهمترين بخش اين برنامه، برآورد دقيق درآمد و هزينههاي جاري يا به تعبير بهتر محاسبهي دخلوخرج است. در اين مرحله بايد مشخص کنيد که چقدر درآمد داريد و چه مقدار از آن را براي گذران زندگي صرف ميکنيد. به گفتهي دکتر گجکوفسکي، همهي ما کموبيش از ميزان درآمدمان اطلاع داريم ولي هيچکس برآورد دقيقي از مخارج انجام نميدهد. اگر کنترل دقيقي بر خرجهاي جاري نداشته باشيد، هيچوقت نميتوانيد توان مالي خود را براي بازپرداخت بدهيها بهدرستي برآورد کنيد.
به کمک اپليکيشنهاي حسابداري شخصي، نرمافزارهايي مثل اکسل يا حتي يک دفتر يادداشت جيبي، تمام خرجهاي روزانهي خود را با دقت و ذکر جزييات کنترل و ردگيري کنيد تا در پايان ماه برآورد دقيقي از موجودي خود داشته باشيد.
۴. منابع مالي خود را بر اساس فهرست بدهيها مديريت کنيد
با مشخص شدن مبلغ موجود براي تسويهي بدهيها، آن را بر اساس فهرست اولويتبندي شده مديريت کنيد. براي هرکدام از بدهيها بجز مهمترين بدهي در صدر فهرست، حداقل مبلغ قابل پرداخت را در نظر بگيريد و باهدف تسويهي مهمترين بدهي در کوتاهترين زمان، بيشترين مبلغ ممکن را به آن اختصاص بدهيد.
در پايان اين مرحله بايد برآورد دقيقي از منابع مالي موردنياز ماهانه براي تصفيهي حداقل مبلغ قابل پرداخت در بدهيهاي سبکتر و تصفيهي بيشترين حد ممکن از مهمترين بدهي داشته باشيد.
۵. هزينههاي جاري خود را کاهش دهيد
اکنونکه ميدانيد براي تصفيهي همهي بدهيهاي خود به چقدر موجودي نياز داريد، براي افزايش توان مالي ميتوانيد خرجهاي اضافه و غيرضروري را حذف کنيد يا تا بيشترين حد ممکن کاهش دهيد.
با در نظر گرفتن اينکه خرجهاي کنترل نشده يا همان ولخرجي دليل اصلي انباشته شدن بدهي و تبديل آن به مشکلي حل نشدني است، اين مرحله تمرين خوبي براي گرفتن تصميمهاي اقتصادي بهتر در آينده و برقراري توازن بين دخلوخرج محسوب ميشود.
نکته مهم در اين مرحله دقت به خرجهاي بهظاهر جزئي است که در حالت عادي مهم به نظر نميرسند. ممکن است در هنگام خريد، اختلاف چند هزارتوماني بين دو انتخاب بسيار بياهميت باشد ولي همين اختلافهاي بياهميت در درازمدت تأثير غيرقابلباوري در تعادل دخلوخرج دارند. از چانهزني يا جستجو براي پيدا کردن گزينهي موردنظر باقيمت کمتر حتي بسيار جزئي، اجتناب نکنيد.
در مرحله بعد «هزينهي آسايش و رضايت» خود را مديريت کنيد؛ مواردي مثل هزينههاي مربوط به سبک زندگي، تفريحات، غذا خوردن در رستوران و... به گفتهي دکتر گجکوفسکي، وقتي هزينههاي ازايندست را بهدقت بررسي ميکنيد، متوجه خواهيد شد که بسياري از آنها مهم يا حداقل حياتي نيستند و درواقع هزينهي جاري غيرقابلاجتناب به شمار نميآيند.
۶. از روال بازپرداخت خودکار استفاده کنيد
صرفنظر از نوع برنامهريزي براي بازپرداخت بدهيها تا جايي که ممکن است از سرويسهاي بانکي حضوري يا آنلاين براي پرداخت خودکار اقساط و بدهي استفاده کنيد. بهاينترتيب امکان فراموششدن بدهي و خطر پيامدهاي احتمالي برطرف ميشود و از طرف ديگر نيازي نيست که در پايان هرماه همهي واريزها را شخصا انجام بدهيد (قسمت تلخ داستان!) که اين مسئله مقدار زيادي از بار رواني مشکل را از بين ميبرد.
۷. روال پرداخت بدهي هيچوقت به معناي واقعي به اتمام نميرسد
دکتر گجکوفسکي ميگويد:
مديريت بدهي مانند مديريت اضافهوزن است و يک پروسهي مادامالعمر به شمار ميآيد که هيچوقت نميتوان آن را متوقف کرد. وقتي با مديريت صحيح بدهيهاي خود را سروسامان داديد، نميتوانيد روال قبلي خود را از سر بگيريد چراکه آن روال، دليل اصلي مشکلي است که بهتازگي از سر گذراندهايد.
بهمحض اينکه با موفقيت انبوه بدهيهاي عذابآور خود را پشت سر گذاشتيد، با دقت مشکل را ريشهيابي و تحليل کنيد؛ آيا مشکل گذرا و غيرقابل تکرار بود؟ آيا اين قرضهاي سنگين نتيجهي بروز يک بيماري ناگهاني و هزينههاي جانبي براي درمان آن بودند؟ آيا اين بدهيها از سبک زندگي خاصي ناشي ميشدند؟...
اگر به هر شکلي مخارج جاري شما از درآمدتان بيشتر است، دير يا زود دوباره با بدهيهاي فراوان روبهرو خواهيد شد. پس يا بايد سبک زندگي خود را عوض کنيد يا درآمد خودتان را افزايش دهيد. باوجود بديهي بودن اين نکته، بازهم عدهي زيادي از مردم هيچوقت به آن توجه نميکنند.
با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد