32
115
18K
سرمقاله فرهیختگان/ چین پشت دیوار می‌ماند؟
فرهيختگان
بروزرسانی
فرهیختگان/ « چین پشت دیوار می‌ماند؟ » عنوان یادداشت روزنامه فرهیختگان با ترجمه علی محمولی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
آمریکا می‌خواهد با تصویب قانونی، سرمایه‌گذاری فناورانه در چین را محدود کند
دو قدرت اول اقتصادی جهان یعنی چین و ایالات‌متحده که از یک سو اولین شریک تجاری یکدیگر هستند و از سوی دیگر اولین دشمن یکدیگر نیز به شمار می‌روند، دو کشوری که تا سال 2016 نبرد خود را تا حد زیادی در آستانه آشکار شدن حفظ کرده بودند. با روی کار آمدن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور تندرو از حزب جمهوری‌خواه (که به حزب تجار و کارخانه‌دارها معروف است)، نبرد این دو کشور از سایه‌ها بیرون آمد و رسما جنگ اقتصادی بین آنها آغاز شد؛ هرچند هر دو کشور تلاش می‌کردند این جنگ، حداقل آسیب را به خودشان در پی داشته باشد، اما با شتاب گرفتن این نبرد که می‌توان آن را یک «جنگ جهانی اقتصادی» نام‌گذاری کرد، ترکش بمب‌های آن تمام جهان از جمله کسب‌وکارهای خودشان را فرا گرفت و کشورهایی نیز که فکر می‌کردند اگر با پرچم سفید در میان این تایتان‌ها حرکت کنند، از آسیب جدی در امان خواهند بود، فهمیدند در چنین جنگی بی‌طرفی و خنثی بودن با جهت‌گیری توفیر چندانی ندارد، جز اینکه در حالت دوم، حداقل احتمال دریافت حمایت از سوی ائتلاف خود، به مراتب بیشتر است.
مجله آمریکایی و معروف «اکونومیست» چندین سال است که پا به پای انتشار گزارش‌های راهبردی امنیت ملی ایالات‌متحده و افزایش تاکید بر نقش چین به‌عنوان تهدیدی جدی علیه منافع این کشور، بحث چین و مطالعه حول آن را افزایش داده است. هر از چند گاهی هم بر طرح جلد آن، یک تصویر خاص و معمولا هشداردهنده از چین نقش می‌بندد. در مقاله بازگردان شده زیر که در شماره هفته گذشته این مجله، به بحث مهم انجام فعالیت‌های تحقیق و توسعه شرکت‌های چند ملیتی در چین می‌پردازد. مقاله بر این مورد تاکید دارد علی‌رغم اینکه برای شرکت‌های خصوصی بزرگ و کوچک، نسبت بالای حاشیه سود به هزینه‌کرد (به‌ویژه در بحث گران‌قیمت R&D)، اهم ارزش‌های کرداری و پنداری است، اما دست قدرتمند سیاست‌های در سایه، محدودیت‌هایی در این نبرد تجاری به وجود آورده است. این محدودیت‌ها که در دوران حکمرانی «ترامپیسم» کاملا تهاجمی بودند، با روی کار آمدن دولت دموکرات بایدن، شکلی نرم و کمتر تهاجمی به خود گرفتند و شیب اعمال آنها نیز کاهش یافت تا با کاهش هزینه انتقال شرکت‌ها از چین به ایالات‌متحده و کشورهای ارزان‌تر مانند مکزیک، شرکت‌ها بیشتر با واشینگتن همراهی کنند. البته این موضوع، از تمایل شدید صاحبان کسب‌وکارهای بزرگ غربی برای فعالیت در چین نکاهیده است، اما تاثیر آن در تقویت زیرساخت‌ها و قوانین داخلی چین برای بسط علمی و تجاری خود و فراهم آوردن فضایی مطلوب برای فعالیت شرکت‌های دیگر کشورها مشهود است.
چین؛ آزمایشگاه تحقیق و توسعه جهان
به گزارش اکونومیست، چین به‌عنوان کارخانه جهان و بازار عظیمی برای شرکت‌های بین‌المللی مشهور است. اما نقش رو به رشد آن به‌عنوان آزمایشگاه تحقیق و توسعه جهان کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱، شرکت‌های خارجی تعداد کارکنان تحقیقاتی خود در چین را یک‌‌پنجم افزایش دادند و به 716 هزار نفر رساندند. هزینه‌های سالانه تحقیق و توسعه آنها در این کشور تقریبا دو برابر شد و به ۳۳۸ میلیارد یوآن (۵۲ میلیارد دلار) رسید. با اضافه کردن سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌های محلی، چین اکنون با اروپا در تعداد هزینه‌های تحقیق و توسعه برابر است . تنها آمریکاست که در شرایط فعلی بیشتر خرج می‌کند.
در سال ۲۰۲۲ با وجود محدودیت‌های سختگیرانه کووید، ۲۵ مرکز جدید تحقیق و توسعه خارجی در شانگهای افتتاح شد. در سال گذشته، زمانی که سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی در چین به‌طور کلی ۸۰ درصد کاهش یافت، سرمایه‌گذاری‌ها در تحقیق و توسعه ۴ درصد افزایش را ثبت کرد. در این فرآیند، مراکز تحقیق و توسعه غربی در چین بازطراحی شده و از مکان‌هایی برای مطالعه درباره بازار داخلی این کشور به مراکز نوآوری تبدیل شده‌اند که نتایج تحقیقات آنها در محصولات فروخته شده شرکت‌ها در سراسر جهان قابل مشاهده است.
مدیران اجرایی شرکت‌های خارجی اکنون باور دارند که نیروی کار فکری چین و نظام تنظیم‌گری کنجکاو به نوآوری آن، از عناصر حیاتی موفقیت جهانی شرکت‌هایشان هستند. یک دیپلمات خارجی می‌گوید هیچ جای دیگری در جهان نمی‌تواند فناوری‌های جدید را از داروهای نوین تا تاکسی‌های پرنده، به‌سرعتی که در چین هست آزمایش کند. بنابراین حتی با کند شدن اقتصاد چین که در سه ماهه دوم سال تنها 4.7 درصد رشد سالانه را به ثبت رساند و تلاش شرکت‌های چند ملیتی برای کاهش وابستگی به زنجیره‌های تامین چینی در میانه تنش‌های رو به افزایش ژئوپلیتیکی، مدیران عامل شرکت‌های جهانی بسیار مشتاق به حفظ این فعالیت حیاتی خود در چین هستند.
سال گذشته فولکس‌واگن بیش از یک میلیارد دلار در یک مرکز نوآوری در شهر هه‌فی سرمایه‌گذاری کرد. شرکت آلمانی بوش نیز، که قطعات مورد نیاز فولکس‌واگن و دیگر غول‌های خودروسازی را تامین می‌کند، در‌حال ساخت مرکز تحقیق و توسعه خود به ارزش یک میلیارد دلار در شهر سوجو است. بانک مشهور بریتانیایی HSBC، هزاران نفر را در یک مرکز تحقیق و توسعه در جنوب چین استخدام کرده است که در حال کار روی کاربردهای هوش مصنوعی و سایر فناوری‌های پیشرفته مانند بلاک‌چین و زیست‌سنجی (بیومتریک) هستند.
در ماه فوریه شرکت داروسازی بریتانیایی آسترازنکا اعلام کرد مقر شانگهای خود را به یک مرکز جهانی تحقیق و توسعه تبدیل خواهد کرد. در ماه مارس اپل، سازنده گوشی‌های آیفون، ابتکارات تحقیق و توسعه جدیدی در اطراف شهر شنزن رونمایی کرد. ماه بعد بایر (Bayer)، غول داروسازی و شیمیایی آلمانی اعلام کرد حضور خود در شانگهای را برای آوردن «فناوری بیشتر از چین به جهان» افزایش می‌دهد. در ماه ژوئن تسلا، پیشگام خودروهای الکتریکی آمریکایی، مجوز آزمایش پیشرفته‌ترین سامانه‌های رانندگی خودکار خود را در خیابان‌های شانگهای دریافت کرد.
یکی از دلایل عمده برای انجام تحقیق و توسعه در چین، فراوانی مهندسان و دانشمندان جوان در این کشور است. جنوب چین پر از شرکت‌های کوچکی است که انواع فناوری‌های هوشمند، از مواد شیمیایی جدید گرفته تا هوش مصنوعی را توسعه می‌دهند. این یک ظرفیت عظیم استعداد است که شرکت‌های چند ملیتی خارجی می‌توانند از آن بهره‌برداری کنند.
دانشمندان چینی قطعا گزینه‌های جذابی هستند؛ چراکه آنها به اندازه همتایان خود در غرب با‌استعداد و تحصیل‌کرده و کارکرده هستند، اما از طرف دیگر حقوق کمتری طلب می‌کنند. میانگین حقوق ماهانه یک دکترای تازه‌کار در یک شرکت خارجی در چین حدود 13 هزار یوآن است که یک‌‌سوم چیزی است که همتای وی در آمریکا دریافت می‌کند. رئیس شعبه چینی یکی از شرکت‌های چند ملیتی تخمین می‌زند که او ۳۰ درصد ساعات کاری بیشتری از کارکنان تحقیقاتی خود در چین نسبت به کارکنان مشابه خود در اروپا می‌گیرد.
البته بخش زیادی از فعالیت‌های مذکور بیشتر بر توسعه تمرکز دارد تا تحقیق. در بسیاری از زمینه‌ها چین هنوز تحقیقات پایه‌ای کمتری نسبت به آمریکا تولید می‌کند، اما طبق بسیاری از گزارش‌ها، کاربردهای بیشتری تولید می‌کند. اقتصاد اپلیکیشنی (app economy) آن پیشرفته‌ترین در جهان است و همان‌طور که یک پژوهشگر هوش مصنوعی در یک شرکت خارجی در شانگهای توضیح می‌دهد، در عمومی کردن یادگیری ماشینی در میان مردم پیشرو است. شرکت‌های آرایشی و بهداشتی تمایل دارند محصولات بیشتری را معرفی کنند و از همین رو محصولات بیشتری را متوقف کنند. به گفته یک متخصص بازاریابی، این کار به آنها اجازه می‌دهد واکنش مصرف‌کنندگان را سریع‌تر از مکان‌های دیگر بررسی کنند. محصولاتی که آزمون چین را پاس می‌کنند، سپس می‌توانند در خارج عرضه شوند.
شرکت‌های داروسازی که از بزرگ‌ترین هزینه‌کنندگان تحقیق و توسعه در جهان هستند، می‌توانند از شبکه‌ای رو به رشد از شرکت‌های تحقیقاتی قراردادی در کلاس جهانی بهره‌برداری کنند که آزمایش‌ها را ارزان‌تر از غرب انجام می‌دهند. آنها همچنین دریافته‌اند که چینی‌ها تمایل بیشتری به شرکت در آزمایش‌های بالینی نسبت به مردم سایر کشورها دارند. به گفته اریک بوتیه از دانشکده بین‌المللی کسب‌وکار چین و اروپا، جمعیت 1.4 میلیارد نفری چین به این معناست که یافتن بیمار کافی، حتی برای آزمایش‌های داروهای بیماری‌های نادر، آسان‌تر است. آزمایش‌ها (آرایشی، اپلیکیشن، دارو یا خودروهای خودران)، توسط نهادهای تنظیم‌گری چین ساده‌تر هستند. دولت‌های محلی با یکدیگر و با کشورهای دیگر رقابت می‌کنند تا در صنایع نوظهوری که پایه و اساس رشد «با کیفیت بالا» که شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین آن را مطرح کرده، باشند.
مدیران عامل شرکت‌های داروسازی، قوانین مطالعات بالینی چین را که به‌طور مستقل طراحی شده و توسط محققان اجرا می‌شود (و نه داروسازان) را تحسین می‌کنند. به گفته سوزان گالبریت از آسترازنکا، در برخی از زمینه‌ها مانند درمان‌های سلولی برای سرطان، این آزمایش‌ها که توسط محققان در چین آغاز شده‌اند، در شناسایی درمان‌های موفق، سریع‌تر از جاهای دیگر هستند. توسعه‌دهندگان پهپادهای مسافربری نیز قوانینی را تحسین می‌کنند که به آنها اجازه می‌دهد دستگاه‌های خود را در مناطق تعیین‌شده‌ای در شهرهای چین پرواز دهند. فولکس‌واگن در سال ۲۰۲۲ شروع به آزمایش یک نمونه اولیه از پهپاد خود در استان مغولستان داخلی کرد که دستاوردی جهانی برای یک خودروساز باسابقه بود. یک مدیر خارجی که در چنین آزمایش‌هایی شرکت می‌کند، می‌گوید: «سان‌فرانسیسکو را فراموش کنید. اگر می‌خواهید یک برنامه آزمایشی را به‌سرعت راه‌اندازی کنید، بهتر است به چین بیایید.»
آمریکا در تدارک تصویب قانون جدیدی علیه چین
شرکت‌های غربی به‌طور قابل درکی از اینکه از این بهشت تحقیق و توسعه بیرون بمانند، نفرت دارند. با این حال برخی خود را برای چنین وضعیتی آماده می‌کنند. در ماه ژوئن وزارت خزانه‌داری آمریکا پیش‌نویس قانونی را صادر کرد که سرمایه‌گذاری شرکت‌های آمریکایی در هوش مصنوعی، نیمه‌رساناها، میکروالکترونیک‌ها و محاسبات کوآنتومی در چین را ممنوع می‌کند. این قوانین ممکن است اواخر امسال اجرایی شوند. در‌عین‌حال دستگاه امنیتی چین، بدون توجه به تلاش‌های همزمان مقامات اقتصادی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، انتقال برخی از مالکیت‌های فکری (IP) تولید شده در چین به خارج از مرزهای این کشور را سخت‌تر می‌کند. صادرات برخی از فناوری‌های هوش مصنوعی، مانند نرم‌افزارهای تشخیص گفتار و متن یا حتی الگوریتم توصیه‌های تیک‌تاک، اکنون نیاز به مجوز وزارت بازرگانی دارد. این موضوع تاکنون بیشتر مالکیت‌های فکری را از خروج از کشور باز نداشته است. به گفته الکس رابرتس از شرکت حقوقی لینک‌لیترز «ما در نقطه عطفی هستیم. این شرایط ممکن است هر لحظه تغییر کند.»
به‌دلیل پیش‌بینی سازوکار‌های سختگیرانه‌تر مالکیت فکری در آمریکا و چین، برخی شرکت‌های خارجی شروع به انتقال کارکنان تحقیقاتی خود از چین کرده‌اند. درحالی‌که اپل، سرمایه‌گذاری خود در تحقیق و توسعه در چین را دو برابر می‌کند، گفته می‌شود که رقیب بزرگ فناوری آن، مایکروسافت به محققان هوش مصنوعی در پکن بسته‌های انتقالی ارائه می‌دهد؛ چراکه بنا دارد تحقیق و توسعه‌های حساس‌تر خود را در چین کاهش دهد. به گفته یک منبع صنعتی که نخواسته نامش فاش شود، اگرچه آسترازنکا و بایر همچنان نسبت به تحقیقات در چین به ظاهر خوشبین هستند، اما برخی شرکت‌های داروسازی به‌دنبال شفافیت بیشتر حول قوانین انتقال برون‌مرزی داده و مالکیت فکری هستند و در حال بازنگری سرمایه‌گذاری‌های جدیدند. شرکت‌های تاکسی پرنده فعلا در جای خود باقی می‌مانند، اما روزی ممکن است آنها نیز ناگزیر به پرواز شوند.
اخبار بیشتر درباره
اخبار مرتبط
21
172
12.2K
21
172
12.2K
54
367
17.3K
59
23
15.1K
53
335
12.5K
53
335
12.5K
34
318
17.9K
34
318
17.9K
اخبار بیشتر درباره
پس از این بخوانید
واشنگتن زمین بازی تهران را خالی می‌کند؟
لایحه «رفع فیلترینگ» جای «طرح صیانت» را می‌گیرد؟
ایده درست پزشکیان
زاکانی محترمانه استعفا دهد
اگر ظریف با همه آبرویش وسط میدان نبود، کلاه شما پشم داشت؟
المپیک پاریس؛ دم خروسِ استانداردهای دوگانه غربی
نگرانی دو کارشناس حامی پزشکیان از انحرافات جدی در کمیته تعیین وزرا
سرمقاله همشهری/ لوازم چهارگانه وحدت
سرمقاله جوان/ سختترین کار پزشکیان انتخاب وزیران نیست!
