سرمقاله اعتماد/ افزایش تولید نفت و گاز با نیروگاههای گاز- اکسیژن
اعتماد/ « افزایش تولید نفت و گاز با نیروگاههای گاز- اکسیژن » عنوان سرمقاله روزنامه اعتماد نوشته سید حسین میرافضلی است که میتوانید آن را در ادامه بخوانید:
چنانچه حجم نفت درجای میادین نفتی کشور را 600میلیارد بشکه در نظر بگیریم با روشهای معمولی و جاری برداشت حدود 27درصد از این سرمایه ملی بین نسلی قابل برداشت است، در حالی که با روشهایی چون تزریق co2 مخازن نفت میتوان ضریب بازیافت نفت را 5 تا 10 درصد نیز افزایش داد یعنی تا 6هزار میلیارد بشکه به تولید نفت کشور اضافه نمود. کشورهای مختلف جهان خصوصا واردکنندگان نفت سرمایهگذاریهای چند هزار میلیارد دلاری جهت تولید برق از خورشید و باد و سایر انرژیهای تجدیدپذیر نمودهاند و بنا دارند وابستگی خود به نفت و گاز را طی دو دهه آتی از بین ببرند و با روند موجود و واقعیتها نشان دهند این است که وابستگی جهان به نفت قطعا کاهش چشمگیری خواهد یافت. یکی از مهمترین سرمایهگذاریها در چین و اروپا و امریکا و کشورهای متعدد دیگر تولید هیدروژن با استفاده از برق خورشیدی و بادی میباشد. شرکت چند ملیتی آلمانی Thysenkrupp از سرمایهگذاری در ایالت کبک کانادا جهت تولید سالانه حدود 11.1هزار تن هیدروژن و 80هزار تن اکسیژن سبز خبر داده است.
برای تولید یک تن اکسیژن از گاز متان حدود 4.2تن گاز متان مورد نیاز است که اگر قیمت هر تن گاز را 300 دلار در نظر بگیریم هزینه خوراک برای تولید هر تن هیدروژن حدود 1300دلار است. البته با لحاظ هزینه سوخت و هزینههای تولید قیمت تمام شده هر تن هیدروژن از گاز متان بیش از 1500 دلار بر تن خواهد بود. گاز هیدروژن ماده اصلی تولید آمونیاک است و در صورت داشتن هیدروژن میتوان با ترکیب هیدروژن و نیتروژن هوا آمونیاک تولید کرد. آمونیاک ضمن اینکه ماده اولیه تولید کود اوره است در صورت فشرده شدن تا حد 33 درصد به عنوان سوخت پاک قابل استفاده است. ایران نیازمند تامین 10 تا 15 هزار مگاوات برق است و در حال حاضر مناسبترین روش برای تولید برق در ایران نیروگاههای سیکل ترکیبی با خوراک گاز هستند، لذا پیشنهاد میشود به روش زیر با سرمایهگذاری در احداث نیروگاهها هدف بزرگ دیگری نیز محقق گردد.
1- نیروگاههای سیکل ترکیبی در حاشیه دریا در سواحل خوزستان و شرق بوشهر،استان بوشهر، احداث شوند. زیرا راندمان نیروگاهها در سواحل دریا بالاتر است و آب مورد نیاز برای خنککاری از طریق دریا تامین میگردد. همچنین با بخار مازاد نیروگاهها میتوان صدها میلیون متر مکعب آب شیرین از دریا تولید نمود.
2- در ساعتی که برق مازاد در شبکه وجود دارد از برق مازاد جهت الکترولیز آب دریا و تولید اکسیژن و هیدروژن استفاده شود. در طول روز نیز از پنلهای خورشیدی جهت تولید برق و الکترولیز آب دریا استفاده شود. هیدروژن تولیدی به منظور تولید محصول ارزشمند آمونیاک مورد استفاده قرار گیرد.
3- از اکسیژن تولیدی جهت جایگزینی هوا با اکسیژن در محفظه احتراق استفاده شود. در این صورت خروجی دودکش نیروگاه، co2 با خلوص حدود 95درصد خواهد بود و نیتروژن از دودکش نیروگاه حذف میشود. مزیتهای جایگزینی اکسیژن حاصل از دستگاههای الکترولیز آب با هوا عبارتند از:
٭ هوای بسیار کمتری وارد محفظه احتراق میشود و دیگر انرژی بابت گرم کردن نیتروژن که 78درصد هوای ورودی را تشکیل میداد به هدر نمیرود.
٭ حجم گاز خروجی از دودکش بسیار کمتر میشود لذا حرارت کمتری از دودکش به هدر میرود .
٭ گاز خروجی از دودکش به محصول ارزشمند co2 با خلوص 95درصد تبدیل میشود که برای تزریق به برخی میادین نفت و گاز جهت ازدیاد برداشت بسیار مناسب است.
قبلا نیروگاههای کوچک با جایگزینی اکسیژن به جای هوا در سایر کشورها خصوصا انگلستان احداث شده و از بعد علمی و اجرایی این پیشنهاد قابل تحقق است. در امریکا چند هزار کیلومتر خطوط انتقال جهت تزریق co2 به مخازن نفت احداث نمودند در نروژ نیز حدود دو میلیارد دلار جهت اجرای پروژه جمعآوری co2 و تزریق به مخازن نفت در حال هزینه شدن است. با احداث نیروگاههای با ظرفیت ده هزار مگاوات و تولید co2 با خلوص 95درصد میتوان در گام اول تزریق co2 به میدان آغاجاری که زیرساختهای آن احداث شده را اجرایی نمود و ضمن شناسایی سایر مخازن co2 نسبت به تزریق co2 حاصل از نیروگاهها به این مخازن اقدام نمود. به این ترتیب میتوان میزان تولید نفت کشور را صدها هزار بشکه در روز افزایش داد. با اجرای سیاست فوق ضمن اینکه تولید و صادرات آمونیاک افزایش مییابد، سالانه میلیاردها دلار برق برای تامین نیاز داخل و حتی صادرات تولید خواهد شد. در کنار برق، آب شیرین مورد نیاز استانهای جنوبی و مرکزی کشور تامین خواهد شد، از انتشار CO2 در محیط زیست و افزایش دمای هوا ناشی از آن پیشگیری میشود و با تزریق CO2به میادین نفت و گاز، میزان تولید نفت و گاز درحد قابل توجهی افزایش خواهد یافت.