نیویورک تایمز: چرا لحن ایران تغییر کرد؟
اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
اواسط نوامبر، ایران یکی از مقامهای ارشد خود را به بیروت اعزام کرد تا از حزبالله بخواهد آتشبس با اسراییل را بپذیرد. روز جمعه مقامهای رسمی تهران با همتایان اروپاییشان در ژنو در باب طیفی از موضوعات از جمله برنامه هستهای رایزنی دارند. تحرکات اخیر دیپلماتیک نشاندهنده تغییر رویکرد ایران از اواخر اکتبر است، یعنی همان بازه زمانی که ایران برای حمله تلافیجویانه به اسراییل آماده میشد. تغییر رویکرد ایران و حرکت در مسیر آشتیجویانهتر در روزهای اخیر، ریشه در تحولات داخلی و خارجی دارد.در همین راستا، پنج مقام ایرانی گفتند که یکی از دلایل تغییر رویکرد ایران بازگشت دونالد ترامپ است؛ چهرهای که در دوران نخست ریاستش نشان داد که غیرقابل پیشبینی است. با این همه به ادعای ناظران تشدید حملات اسراییل به مواضع حزبالله لبنان از جمله دلایلی است که نشان میدهد تهران با هدف تنشزدایی دیپلماسی را در مرکز توجه خود قرار داده است.
گروهی از مقامهای ایرانی که در سیاستهای راهبردی ایران قرار دارند در این باره گفتند که مجموع این چالشها موجب شده تا تهران برای تنشزدایی رویکرد خود را تغییر دهد، این منابع که نخواستند نامشان فاش شود براین باورند که ایران بعد از پیروزی دونالد ترامپ برنامهاش برای حمله به اسراییل را فعلا به حالت تعلیق در آورده، چرا که به دنبال تشدید تنش نیست، بالاخص آنکه در شرایط کنونی بخش عمدهای از کابینه احتمالی ترامپ، شاهینهای امریکایی هستند که از حامیان سرسخت اسراییل قلمداد میشوند و دشمن سرسخت ایران. این گروه در ادامه مدعی شدند، تمایل ترامپ مبنی بر پایان یافتن جنگها در خاورمیانه و اوکراین، با استقبال مقامهای ایرانی روبهرو شده است.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، روز چهارشنبه با بیان اینکه ایران از آتشبس میان حزبالله و اسراییل استقبال میکند، گفت: تهران حق خود برای پاسخگویی به حملات هوایی ماه گذشته اسراییل به ایران را برای خود حفظ میکند، اما در این میان تهران تحولات منطقهای مانند آتشبس در لبنان را در نظر خواهد گرفت.
در همین راستا صنم وکیل، مدیر خاورمیانه فعال در چتم هاوس، یک گروه تحقیقاتی سیاست بریتانیایی، مدعی است که ایران برای واکنش به تغییرات پیشرو در واشنگتن و همچنین تغییر چشمانداز ژئوپلیتیک داخلی و منطقهای که اکنون با آن مواجه است، آماده میشود. از همین رو تهران در راستای حراست از منابع ملی فعلا رویکرد خود را تغییر داده و تلاش دارد تا دیپلماسی را در مرکز توجه قرار بدهد.به ادعای این تحلیلگر، با این همه صداهای مختلفی از داخل ایران به گوش میرسد؛ گروهی از توافق میگویند و گروهی دیگر براین باورند که در چنین شرایطی میبایست به اهرم سخت متوسل شد. با درگذشت ابراهیم رییسی، مسعود پزشکیان به عنوان چهرهای میانه رو انتخاب شد و ماموریت اصلیاش را اصلاحات اقتصادی و اجتماعی و تعامل با غرب تعریف کرد. در شرایط کنونی نیز شواهد نشان میدهد که ایران در حال مقدمه چینی برای اجرای ماموریت اعلام شده پزشکیان است. تنها چند روز پس از انتخابات امریکا، امیرسعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل متحد، با ایلان ماسک، کارآفرین میلیاردر که از نزدیکان ترامپ محسوب میشود، در اقامتگاه سفیر نیویورک دیدار کرد تا درباره کاهش تنشها با دولت آینده ترامپ رایزنی داشته باشد، نیویورک تایمز به نقل از دو مقام ایرانی مدعی شد که این دیدار امیدوارکننده بود.