سرمقاله آرمان ملی/ میراث شکاف دولت-ملت

آرمان ملي

بروزرسانی 1403/11/04 - 10:59

آرمان ملی/ «میراث شکاف دولت-ملت» عنوان یادداشت روز در روزنامه آرمان ملی به قلم امیر دبیری‌مهر است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

همکاری و تعامل بین دولت و مردم در عصر کنونی یکی از بایدهای جامعه‌ها محسوب می‌شود و همواره حکمران‌ها تلاش می‌کنند تا با نزدیک شدن به جامعه هم از فاصله موجود کاسته شود و هم بتوانند خودشان را به‌نوعی برگرفته از رای مردم معرفی کنند ولی کاهش این فاصله به این راحتی‌ها نیست و در این مورد ابتدا باید اعتماد جامعه را جلب کرد و در ادامه با تکیه بر همین اصل شکاف به‌وجود آمده را برطرف کنند.
در ادامه این یادداشت نگاهی خواهیم داشت به روند ایجاد شکاف بین دولت و ملت که در ادوار گذشته به‌وجود آمده است. تجارب تاریخی نشان داده رابطه هم‌دلانه و هم‌زبانانه بین دولت‌ها و ملت‌ها امر ثابت و غیرقابل تغییری نیست و همواره در معرض خدشه و آسیب است و نیاز به تقویت دارد. در سال‌های پس از جنگ باعراق هم برخی سیاست‌ها و رخداد‌ها و فرایند‌ها موجب بروز شکاف‌هایی در روابط دولت و ملت شده و در مقابل برخی سنت‌ها و‌آیین‌ها و نهاد‌ها در پرکردن این شکاف‌ها ایفای نقش کرده‌اند. اما اهداف بلند و چشم انداز ایران ایجاب می‌کند عوامل خدشه وارد ‌کننده به همدلی و همزبانی دولت و ملت در ایران کاهش یافته و عوامل تقویت‌کننده این رابطه روزبه‌‎روز بیشتر شود. برای مثال تقویت اقتصاد ملی در ایران نیازمندِ‌گذار کشور از اقتصاد دولتی ناکارآمد به‌سوی اقتصاد مردمی کارآمد است و این مهم بیش از هر چیز نیازمند اجماع ملی درباره ضرورت این‌گذار و نزدیک شدن ذهن و زبان دولت و ملت در این‌گذار استراتژیک است. از این رو نمی‌توان راهبرد‌هایی مانند اقتصاد مقاومتی را بدون این همدلی و همزبانی به‌کار بست و به‌کار گرفت. در تاریخ تجربه شده که دولت‌ها به قدرت به مثابه فرصتی برای افزایش ثروت و یا فرصتی برای نمایش قدرت خود با هزینه از سرمایه‌های ملی نگاه می‌کرده‌اند. از این رو کمترین دغدغه‌ای که داشته‌اند مسأله‌ای به‌نام منافع ملی بود. دولت‌های استبدادی از آنجا که دنبال تأمین منافع ملی نبودند برای بقا و استمرار حاکمیت خود نیز نیازی به حمایت و پشتیبانی ملی احساس نمی‌کردند. از این رو همین دولت‌های استبدادی زمینه‌ساز حضور و نفوذ و سلطه استعمار خارجی به‌ویژه روسیه و انگلستان بودند. پهلوی‌ها نیز که همواره قاجار را به‌واسطه وابستگی به روسیه و انگلیس شماتت می‌کردند به‌دلیل ماهیت استبدادی و سلطانی خود به‌سوی قدرت‌های جایگزین خارجی گرایش یافتند. محمدرضا شاه هم به‌سوی آمریکا چرخید و بهای سنگین تکیه و وابستگی مطلق به واشنگتن را در انقلاب اسلامی به‌ویژه در آوارگی‌های بعد از فرار از ایران پرداخت. از این رو تا مقطع انقلاب اسلامی همواره شکاف دولت–ملت به‌عنوان میراث شوم تاریخی در ایران وجود داشته و موجب هدر رفتن توانمندی‌های ملی و استعداد‌های فردی و اجتماعی شده است و حتی در مقاطع مهم و سرنوشت‌سازی مانند جنگ و دفاع برای دفع تجاوز خارجی ملت و دولت نتوانستند به همدلی و همزبانی لازم دست یابند از این رو کشور همواره در جنگ‌های خارجی بخشی از خاک خود را از دست داد. جدایی هرات و شهر‌های قفقاز در قرارداد‌های ترکمانچای و گلستان نمونه این عدم اتحاد ملی و دولتی است. این شکاف با وقوع انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی برای نخستین بار در تاریخ ایران موقتاً پر شد و در ۸ سال دفاع مقدس ثمرات خود را نشان داد و در عرصه‌های مقاومت و پایداری در برابر توطئه‌ها و دسیسه‌ها و دشمنی‌ها کارآمدی خود را پیش روی ملت و دولت ایران قرارداد.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar