اطرافیان غیرهم‌سوی ترامپ

هم ميهن

بروزرسانی 1403/11/10 - 23:40

هم میهن/متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

یینگ ما، نویسنده و تحلیلگر سیاسی| یکی از بنیان‌های دستور کار امنیت ملی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، پایان دادن به «جنگ‌های مسخره بی‌پایان» است که جدایی و نگاه تحقیرآمیز او به رویکرد سیاست خارجی حاکم بر حزب جمهوری‌خواه است. در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ، مشاوران ارشد امنیت ملی او، جهان‌بینی ترامپ را خطرناک می‌دانستند و پیوسته در مقابل عملکرد او مانع‌تراشی می‌کردند.

هرچند ترامپ وعده داده‌است که در دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش در انتخاب مقام‌ها بهتر عمل کند، اما برخی از مقام‌های کابینه او ممکن است اختلاف‌های بسیار اساسی با برنامه‌های مهم سیاست خارجی رئیس‌جمهور داشته‌باشند. سناتور مارکو روبیو، نخستین مقامی که در دولت جدید دونالد ترامپ از کنگره رای اعتماد گرفت، نمونه اصلی چنین مقام‌هایی است. او نیز در بین برخی نامزدهای دیگر، به‌ویژه آنها که بازهای سیاست خارجی خوانده می‌شوند، از جمله افرادی است که ممکن است تفاوت میان اقتدار با ماجراجویی‌های خارجی دوران گذشته را تشخیص ندهد.

در کارزار تبلیغات انتخاباتی سال ۲۰۱۶، انتقاد ترامپ از جنگ‌های بی‌پایان بیشتر معطوف به دخالت‌های نظامی آمریکا در خاورمیانه پس از ۱۱ سپتامبر، به‌ویژه جنگ فاجعه‌بار دولت جورج بوش علیه عراق، بود. مارکو روبیو برای مدت طولانی با تمام وجود از جنگ حمایت می‌کرد و این کار را تا جایی ادامه داد که حمایت از جنگ با لحاظ سیاسی تقریباً ناممکن شده‌بود. در واقع او زمانی لحنش را در مورد جنگ عراق تغییر داد که سال ۲۰۱۶ تصمیم گرفت برای ریاست‌جمهوری در حزب جمهوری‌خواه نامزد شود.

او متوجه شد که رای‌دهندگان آمریکایی به شدت از تراژدی عراق پشیمان هستند و به افرادی که از این جنگ حمایت کردند، علاقه‌ای نشان نمی‌دهند. روبیو هر چقدر هم تلاش کند حرف‌هایی بزند که خودش را همسو با ترامپ نشان دهد، باز هم دیدگاه‌هایش در مورد مداخله‌های خارجی توجیه‌ناپذیر و ابلهانه آمریکا در قرن ۲۱ نمی‌تواند نسبت به او اطمینان‌بخش باشد یا نشان بدهد که حاضر است به ترامپ برای پیشگری از جنگ‌های مسخره بی‌پایان بعدی کمک کند.

اگر در انتخابات ۲۰۱۶ ذهن رای‌دهندگان بیش از هر چیز درگیری جنگ عراق بود، در کارزار تبلیغات انتخاباتی ۲۰۲۴ این موقعیت در اختیار جنگ روسیه علیه اوکراین قرار گرفت که در دوران دولت بایدن آغاز شد. ترامپ اعلام کرده‌است که به جای ارسال کمک‌های بی‌پایان نظامی به اوکراین که می‌تواند زمینه‌ساز جنگ هسته‌ای با روسیه شود، اولویت او مذاکره برای یک توافق صلح بین دو کشور است.

در این زمینه هم وزیر خارجه جدید در دولت ترامپ، دقیقاً از همان چیزی دفاع می‌کرد که به گفته ترامپ اصلی‌ترین اقدام تحریک‌آمیزی بود که منجر به تهاجم روسیه به اوکراین شد؛ یعنی بازی غرب با این ایده که اوکراین به عضویت ناتو درآید. هرچند تردیدی وجود ندارد که در این جنگ روسیه آغازکننده درگیری است، از دیدگاه ترامپ اقدام ایالات‌متحده آمریکا و متحدان اروپایی‌اش در علم کردن موضوع عضویت احتمالی اوکراین در ناتو، به‌ویژه زمانی که روسیه تصریح کرده‌بود که چنین چیزی را تحمل نمی‌کند، اقدامی غیرمسئولانه بود.

زمانی که واشنگتن تصمیم گرفت با چنین ایده‌ای روسیه را تحریک کند، مسئولان سیاست خارجی آمریکا چه کسانی بودند؟ بسیاری از این افراد همان کسانی بودند که بلای عراق را بر سر جهان آوردند و در این میان مارکو روبیو هم با آنها موافق بود و پیشتر اعلام کرده‌بود که از عضویت اوکراین در ناتو حمایت می‌کند.

در همین شرایط است که چین به‌عنوان مهم‌ترین دشمن آمریکا در قرن بیست‌‌ویکم، بزرگ‌ترین آزمون برای مقام‌های دولت ترامپ است که نشان می‌دهد آیا آنها حاضر به اجرایی کردن چشم‌انداز ترامپ هستند یا نه. ادبیات و اقدامات تندی که ترامپ علیه چین در حوزه اقتصاد و تجارت در پیش گرفت، برای همه روشن است. او در دوره نخست‌ ریاست‌جمهوری‌اش با سروصدای بسیار زیاد جنگ تجاری علیه پکن را به راه انداخت و در دور دوم هم تهدید کرده‌است که تعرفه‌های ۶۰ درصدی علیه کالاهای وارداتی از چین وضع کند.

انگیزه رویکرد تقابلی ترامپ در قبال چین این باور است که چین از نظر اقتصادی سر آمریکا کلاه گذاشته‌است. این کلاه‌برداری چه از طریق سرقت وقیحانه اختراعات و فناوری‌های آمریکایی، چه از طریق اقدامات تجاری غیرمنصفانه، چه از طریق کاهش فرصت‌های شغلی صنعتی در آمریکا یا از طریق جاسوسی از شهروندان و شرکت‌های آمریکایی صورت گرفته‌است. رویکرد ترامپ ممکن است بسیاری را به این تصور بیاندازد که او تمایل دارد وارد رویارویی همه‌جانبه با چین شود. اما این‌چنین نیست. ترامپ کاملاً نسبت به تشدید تنش‌های امنیتی غیرضروری یا تحریک پکن به یک منازعه مسلحانه بی‌میل است.

معنایش این نیست که ترامپ در مقابل تعرض‌های چین بی‌تفاوت خواهد ماند. نباید فراموش کرد که احتمال وقوع یک جنگ گرم میان آمریکا و چین در دوره نخست ترامپ نسبت به دوره ریاست‌جمهوری بایدن غیرمحتمل‌تر بود. در هر صورت ترامپ همان اندازه که به آغاز جنگ‌های بی‌پایان با دیگر کشورهای جهان بی‌میل است، به آغاز جنگ با چین هم تمایلی ندارد اما در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ، بسیاری از مشاوران امنیت ملی او تلاش می‌کردند تا آمریکا رویکرد متفاوتی در پیش بگیرد.

برای مثال، مایک پمپئو، وزیر خارجه دولت نخست ترامپ پیشنهاد می‌داد تا تایوان به‌عنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخته‌شود. چنین اقدامی بلاشک زمینه‌سازی درگیری نظامی با چین خواهد شد. هرچند تایوان دموکراسی بانشاط و مستحق تحسین است، اما چین تایوان را یک استان یاغی خود در چارچوب یک جنگ داخلی تمام‌نشده تلقی می‌کند و هرگز حاضر نشده که اعلام کند ایده استفاده از نیروی نظامی برای بازپس‌گیری این جزیره را کنار گذاشته‌است. ترامپ شخصاً تاکنون هیچ تمایلی نشان نداده‌است که استقلال تایوان را به رسمیت بشناسد اما مارکو روبیو مدت‌هاست که از این موضوع حمایت می‌کند.

تردیدی وجود ندارد که قرار نیست مقام‌های دولت ترامپ در ۱۰۰ درصد موارد با او کاملاً توافق داشته‌باشند اما مایک پمپئو، در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ، رفتاری فراتر از اختلاف‌نظر داشت، او به صورت نظام‌مند افرادی را در وزارت خارجه منصوب می‌کرد یا ارتقا می‌داد که پنهانی یا آشکار از ترامپ متنفر بودند. حامیان شناخته‌شده ترامپ، پمپئو را به وضوح «کثافت» خطاب می‌کردند، چراکه از یک‌سو چاپلوسی رئیس‌جمهور می‌کرد و از سوی دیگر در دوره نخست ریاست‌جمهوری از درون دولت در مقابل برنامه‌های ترامپ مانع‌تراشی می‌کرد. هیچ شواهدی وجود ندارد که مارکو روبیو هم قصد داشته‌باشد وارد چنین رفتار غیرقابل قبولی شود، او مکرراً از سیاست‌های ترامپ در طول تبلیغات انتخاباتی ۲۰۲۴ حمایت کرده‌بود.

نگرانی اصلی این است که حامیان ترامپ پیش از این به وضوح هرج و مرج درون کابینه و اقدامات مقام‌هایی را که به شدت در امور بنیادین و اساسی با رئیس‌جمهور مخالف هستند، مشاهده کرده‌اند. اگر در دوره دوم هم مشاوران ارشد و مقام‌های رده بالا در خدمت اهداف و اولویت‌های سیاست خارجی باشند که با رئیس‌جمهور همسو نیست، آنگاه چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ امیدوارم که با چنین شرایطی مواجه نشویم و شاهد این باشیم که مقام‌های امنیت ملی در پست‌های رده بالا منصوب شوند که واقعاً با دیدگاه‌های سیاست خارجی ترامپ موافق باشند.

* یینگ‌ما مدیر کمیته اقدام سیاسی ایده‌آل‌های آمریکایی از حامیان مالی کارزار انتخاباتی ترامپ است.