روحش را به دست گرفت؛ درباره فاطمه، عکاسی که در بمباران اسرائیل شهید شد

هم میهن/متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
فرزاد نعمتی| فاطمه حسونه، عکاس خبری و هنرمند فلسطینی چهارشنبه هفته گذشته درحالی در بمباران اسرائیل به همراه 9 نفر از اعضای خانوادهاش کشته شد که قرار است چند هفته دیگر فیلم «روحت را به دست بگیر و راه بیفت» که او در آن به ایفای نقش پرداخته بود و سپیده فارسی آن را کارگردانی کرده است، در بخش جانبی جشنواره فیلم کن اکران شود.
این اتفاق برای حسونه فقط یکروز پس از اعلام این خبر رخ داد و بدینترتیب اسم حسونه نیز به سیاهه هنرمندانی افزوده شد که در بحران دو سال اخیر غزه کشته، زخمی یا دستگیر شدهاند؛ هنرمندانی چون هبه زقوت، هنرمند تجسمی، هبه ابوالنداء، شاعر و نویسنده، علی نسمان، بازیگر سینما و تئاتر و حلیمه آلکحلوت، هنرمند تجسمی.
جز اینها میتوان به ایناس السقا، بازیگر و مدرس معروف تئاتر در غزه اشاره کرد که سالها در قاهره زندگی میکرد اما وقتی به غزه بازگشت، به همراه دو دخترش بهنامهای لین و سارا در جریان یکی از حملات هوایی ارتش اسرائیل به نوار غزه کشته شد. دیگر فرزندان السقا، ابراهیم، ریتا و فرح نیز در این حملات بهشدت مجروح شدند.
مرگ عوامل سریال مشت آزادگان
یکی دیگر از اخبار مربوط به هنرمندان کشتهشده فلسطینی، اما مربوط میشود به مرگ گروهی از عوامل سریال «مشت آزادگان» (قبضهالاحرار). این سریال فلسطینی به کارگردانی محمد خلیفه در سال ۲۰۲۲ در غزه ساخته شده بود و در آن رقابتهای اطلاعاتی اسرائیل و فلسطین براساس داستانی واقعی که در خان یونس در جنوب نوار غزه اتفاق افتاده بود، به تصویر کشیده میشد.
سریال همچنین درباره عملیاتی است که نیروهای مقاومت فلسطین پشت خطوط دشمن اسرائیلی در منطقهای موسوم به «سرزمین 48» انجام میدهند. نتیجه نیز تصرف یکی از پایگاههای نظامی اسرائیل است. با چنین سناریویی بعید نیست که بسیاری این سریال 30 قسمتی بهقلم فارس عبدالحمید را یک پیشبینی نزدیک به واقعیت از عملیات «طوفانالاقصی» بدانند.
به هر روی بسیاری از سازندگان این سریال که در سالگرد عملیات «طوفانالاقصی»، از شبکههای آیفیلم عربی، دری و انگلیسی پخش میشد، در حملات اسرائیل به قتل رسیدند. محمد خلیفه، کارگردان، علی نسمان بازیگر، مصطفی ثریا، عکاس و علاء قدوحه، بازیگر ازجمله این عوامل بودند.
آخرین آنها اما رشاد ابوسخیله بود که نقش اصلی را در این سریال ایفا میکرد و زمانی در گفتوگو با اسپوتنیک گفته بود: «این سریال بخشی از پاسخی دراماتیک به سریال اسرائیلی «فاودا» است که سعی در صدمهزدن به مردم فلسطین و افشای نفوذ اطلاعات اسرائیل در جامعه فلسطین دارد.»
دستگیری کارگردان فلسطینی برنده جایزه اسکار
تجربه دیگری از این دست درباره هنرمندان فلسطینی را کمتر از یک ماه پیش حمدان بلال تجربه کرد. این کارگردان فلسطینی که بهخاطر فیلم «سرزمین دیگری نیست»، در مراسم اسکار جایزه بهترین مستند را تصاحب کرد، توسط حدود 15 شهرکنشین مسلح که بهسمت او سنگ هم پرتاب میکردند، نخست مورد ضربوجرح قرار گرفت و دچار خونریزی شد، سپس سربازان اسرائیلی به آمبولانسی که برای رسیدگی به وضعیت او حاضر شده بود، حمله کردند و بعد او را با مردی دیگر همراه خود بردند.
یووال آبراهام، کارگردان همکار او در همین فیلم مستند، در اشاره به این ربایش در توئیتر نوشت که تمام شب به بلال دستنبد زده بودند و او را در پایگاهی نظامی کتک زدهاند. این اتفاقات موجب واکنش جوامع سینمایی شد و برای نمونه در توماری با امضای بیش از 3700 نفر که در میانشان نام کسانی چون راجر رأس ویلیامز، الکس گیبنی، کریستین واچون، لیز گاربوس، ازرا ادلمن، دن کوگان، کریستی جیکوبسن و جولی گلدمن دیده میشد، آزادی فوری و امنیت حمدان بلال خواسته شد.
رسانههای اسرائیلی البته در واکنش به این اخبار و واکنشها، دلیل دستگیری را پرتاب سنگ بلال به خودروهای اسرائیلی اعلام کردند. به هر روی، بلال روز بعد آزاد و به بیمارستان اعزام شد.
لبخندی جادویی
فاطمه حسونه که چندماه پیش نیز نامزد کرده بود، اما از این شانس که وضعیت او مورد اعتراض جهانی قرار گیرد، محروم ماند و در دم کشته شد. فیلمی که او در آن بازی کرده بود هم تقارن عجیبی با این وضعیتاش داشت و زندگی در غزه را در طول لشکرکشی اسرائیل از طریق تماسهای تصویری کارگردان فیلم، سپیده فارسی با حسونه به نمایش میگذاشت.
از نظر سپیده فارسی، اسرائیل بهدلیل نمایش این فیلم در کن و فعالیتهای ژورنالیستی حسونه، او را هدف گرفته است و بدینترتیب او نیز به بیش از 150 فعال رسانهای پیوست که از ابتدای جنگ در غزه جانشان را از دست دادند.
مصاحبه فارسی در همین زمینه گویای ابعادی دیگر از شخصیت حسونه نیز هست، بهخصوص وقتی با دعوت به کن مواجه شده است: «گفت: میآیم، اما باید به غزه برگردم. نمیخواهم غزه را ترک کنم.» حمله اسرائیلیها اما هم جان فاطمه را گرفت، هم جان خواهر باردار و برادرانش تا اتحادیه پخش فیلمهای مستقل درباره او چنین بنویسد: «لبخند او مثل سرسختیاش جادویی بود: شاهد اتفاقات بود، از غزه عکسبرداری میکرد، با وجود بمباران، رنج، اندوه و گرسنگی، غذا پخش میکرد.
داستانش به گوش ما رسید و هر بار که میدیدیم زنده است، خوشحال میشدیم؛ نگرانش بودیم. دیروز، با وحشتزدگی متوجه شدیم که یک موشک اسرائیلی ساختمان آنها را هدف گرفته و فاطمه و خانوادهاش را کشته است. ما فیلمی را دیدیم و برای اکرانش برنامهریزی کردیم که نیروی زندگی این زن جوان در آن چیزی کمتر از معجزه نبود.»