شاهین‌های ضدایرانی در واشنگتن بازی را برهم می‌زنند؟

اقتصاد نيوز

بروزرسانی 1404/02/06 - 23:50

شاهین‌های ضدایرانی در واشنگتن بازی را برهم می‌زنند؟

اقتصاد نیوز/متن پیش رو در اقتصاد نیوز منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

در شرایطی که نگاه‌ها به نتایج دور سوم رایزنی‌ها میان ایران و آمریکا در عمان است؛ رایزنی‌هایی که قرار است با گفت‌و‌گوهای فنی همزمانی داشته باشد. بسیاری بر این باورند که دو متغیر درصد غنی سازی در ایران و همچنین سرنوشت ذخایر حاصل از آن می‌تواند به مانعی در مسیر رایزنی‌ها تبدیل شود؛ این در حالی است که همزمان شاهد نوعی چند صدایی در کاخ سفید هستیم. گروهی بر برچیدن برنامه هسته‌ای ایران تاکید دارند و گروهی دیگر با سطحی از غنی سازی که در برجام نیز تعریف شده بود موافقند.

نشریه گاردین با انتشار یادداشتی مدعی شد: ایران بر ضرورت داشتن ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم برای برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز خود پافشاری کرده و درخواست ایالات متحده مبنی بر تکیه کامل تهران بر سوخت هسته‌ای وارداتی را رد کرده است.

به ادعای این نشریه، اگر واشنگتن بر موضعی که مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، در دور سوم مذاکرات در عمان در روز شنبه اتخاذ کرد پافشاری کند، دو طرف به نخستین مانع جدی در مسیر مذاکرات خواهند رسید. آ‌ن‌ها در تلاش‌اند به توافقی دست یابند که عبور ایران از آستانه گریز هسته‌ای را متوقف کرده و در مقابل، از فشار تحریم‌های اقتصادی بکاهد.

تقابل دو دیدگاه در واشنگتن
نشریه گاردین در ادامه ادعا کرد:‌ طرح ادعایی روبیو تلاشی برای مصالحه میان دو دیدگاه درون دولت آمریکاست؛ گروهی که مدعی‌اند تنها راه قطعی برای توقف عبور ایران از آستانه گریز هسته‌ای، برچیدن کامل برنامه هسته‌ای آن است و گروهی که ادعا می‌کنند ایران باید مجاز باشد به‌صورت محدود و تحت نظارت کامل خارجی، اورانیوم با غنای پایین تولید کند. این پیشنهاد مشابه همان سازوکاری است که در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ پیش‌بینی شده بود، توافقی که دونالد ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش آمریکا را از آن خارج کرد.

مایک والتز، مشاور امنیت ملی آمریکا مدعی است که ایران باید با «برچیدن کامل» برنامه هسته‌ای‌اش موافقت کند. اما روبیو این هفته در گفت‌وگو با پادکست «فری پرس» ادعا کرد: «اگر ایران می‌خواهد یک برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز داشته باشد، می‌تواند همانند بسیاری از دیگر کشورها در جهان چنین برنامه‌ای داشته باشد. اما تهران باید سوخت غنی‌شده را وارد کند».

در این میان، عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد ایران، در سخنانی در چین به صراحت اعلام کرد: «اگر تنها خواسته آمریکا این است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد، این خواسته قابل تحقق است، اما اگر خواسته‌هایی غیرعملی و غیرمنطقی داشته باشد، طبیعی است که با مشکل مواجه خواهیم شد».

عراقچی در متن سخنرانی‌ که قرار بود به‌صورت مجازی در اندیشکده بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی ارائه کند، نوشت: «ایران حق دارد با احترام برابر مورد برخورد قرار گیرد و این شامل حقوق ما به‌عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) می‌شود، از جمله توانایی تولید سوخت برای نیروگاه‌های هسته‌ای. ایران نباید به‌عنوان استثنایی در چارچوب جهانی عدم اشاعه هسته‌ای تلقی شود. ما بارها اعلام کرده‌ایم که چیزی برای پنهان کردن نداریم، به همین دلیل ایران در چارچوب توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با شدیدترین نظام بازرسی که جهان تاکنون دیده موافقت کرد».

عراقچی از برنامه بلندمدت ایران برای ساخت دست‌کم ۱۹ نیروگاه هسته‌ای دیگر سخن گفت و تأکید کرد که شرکت‌های آمریکایی می‌توانند برای این پروژه‌ها پیشنهاد بدهند؛ پروژه‌هایی که «ده‌ها میلیارد دلار قرارداد بالقوه را شامل می‌شود. همین موضوع به‌تنهایی می‌تواند صنعت هسته‌ای راکد آمریکا را احیا کند.

ویلیام برنز، رئیس پیشین سیا، این هفته در دانشگاه شیکاگو ادعا کرد: «من شخصاً فکر نمی‌کنم ایران حاضر باشد با غنی‌سازی صفر در داخل کشور موافقت کند. در توافق جامع پیشین، این میزان به زیر ۵٪ محدود شده بود، یعنی همان سطحی که برای برنامه صلح‌آمیز کافی است، نه برای عبور از آستانه گریز هسته‌ای. با این همه این گزاره یکی از چالش‌های اصلی مذاکرات خواهد بود».

در شرایط کنونی ایالات متحده مایکل آنتون را برای رهبری یک تیم فنی منصوب کرده که در کنار مذاکره‌کننده ارشد، استیو ویتکاف، فعالیت خواهد کرد. آنتون که نویسنده سخنرانی، سرآشپز و علاقه‌مند به مد است، ریاست دفتر برنامه‌ریزی سیاست‌گذاری در وزارت خارجه را بر عهده دارد، اما کارشناس مسائل هسته‌ای نیست. با این حال، او در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ در تیم امنیت ملی خدمت کرده و اکنون تیمی متشکل از ۱۲ مقام رسمی را رهبری خواهد کرد.

آندریا استریکر، پژوهشگر بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، هشدار داد که «خطر واقعی وجود دارد که ترامپ به سوی توافقی موقت سوق داده شود، توافقی که توانمندی ایران برای عبور از آستانه گریز هسته‌ای را با فاصله زمانی کوتاه همچنان حفظ کند».

او ادعا کرد: «باید به یاد داشته باشیم که ایران تنها به چند صد سانتریفیوژ پیشرفته در یک سایت مخفی نیاز دارد تا ظرف چند ماه به سطحی از ذخایر اورانیوم برسد که اکنون در اختیار دارد. اگر همه زیرساخت‌ها، تجهیزات و ذخایر به‌طور دائمی برچیده نشود، عملاً چیزی به دست نیاورده‌ایم».

او پیش‌بینی کرد که ترامپ ممکن است برای تصویب یک توافق ضعیف در کنگره با مشکل روبه‌رو شود، چرا که «کنگره پیشاپیش در این زمینه بسیج شده است».