چانه‌زنی با چاشنی فنی در مسقط

اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

حدیث روشنی| راند سوم رایزنی‌های غیرمستقیم ایران و امریکا بار دیگر با میانجیگری عمان در مسقط برگزار شد. مذاکرات فنی که قرار بود چهارشنبه گذشته میان کارشناس تهران و واشنگتن از سر گرفته شود، پیش از دیدار غیرمستقیم بین مذاکره‌کنندگان اصلی یعنی عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان و استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ آغاز گردید. به ادعای ناظران در مقطع کنونی که تهران و واشنگتن از کلیات عبور کرده‌اند، ورود به جزییات شرایط رایزنی‌ها را به مراتب پیچیده‌تر کرده است، به گونه‌ای که پیش از آغاز رایزنی‌ها، رویترز به نقل از مقامات ایرانی مدعی شد تهران مایل به مذاکره درباره برخی محدودیت‌ها در فعالیت‌های هسته‌ای خود در ازای لغو تحریم‌ها است، اما پایان دادن به برنامه غنی‌سازی یا تسلیم موجودی اورانیوم غنی‌شده خود از‌جمله خطوط قرمز ایران است. این در‌حالی است که اخیرا نشریات غربی مدعی شدند تهران حاضر به پذیرش غنی‌سازی 3.67 درصدی مشابه آنچه در برجام آمده بود، شده است. به ادعای این وب‌سایت اما قابلیت‌های دفاعی ازجمله برنامه موشکی ایران قابل مذاکره نیست. رویترز همچنین به نقل از یک مقام ایرانی که از جزییات مذاکرات مطلع است ادعا کرد تهران برنامه موشکی خود را به عنوان یک چالش احتمالی در تداوم مذاکرات می‌بیند. گفتنی است این ادعا توسط شورای اطلاع‌رسانی دولت تکذیب شد.

به گفته مقامات رسمی ایرانی این دور از گفت‌وگوها نیز بسان ادوار قبلی صرفا پیرامون پرونده هسته‌ای ایران و پاسخ به سوالاتی در این زمینه و همزمان تلاش برای رفع تحریم‌ها برگزار شد.

همزمان با ازسرگیری دور سوم مذاکرات، دونالد ترامپ در مصاحبه‌ای با مجله تایم که روز جمعه منتشر شد، گفت: «فکر می‌کنم ما با ایران توافقی خواهیم داشت.» او همچنین تهدید ادعایی به اقدام نظامی علیه ایران را در صورت ناکامی دیپلماسی تکرار کرد.

ترامپ همچنین از اعلام آمادگی خود برای دیدار با مسعود پزشکیان، رییس‌جمهور کشورمان خبر داد! همزمان مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات‌متحده طی اظهاراتی مشابه مدعی شد ایران باید تحت یک توافق، به ‌طور کامل غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند و هر اورانیوم غنی ‌شده‌ای که برای تامین سوخت تنها نیروگاه هسته‌ای فعال خود، بوشهر، نیاز دارد، وارد کند. به ادعای ناظران به نظر می‌رسد در مقطع کنونی که سه دور از رایزنی‌های غیرمستقیم میان ایران و ایالات‌متحده می‌گذرد، دوطرف علی‌رغم اینکه می‌گویند به دنبال دیپلماسی هستند، اما همچنان تا تحقق توافق فاصله زیادی دارند.
 
تلاش برای احیای فرصت از دست رفته
در همین راستا نشریه گاردین با انتشار گزارشی ضمن اشاره به خروج ترامپ از برجام و اعمال کمپین فشار حداکثری نوشت، امروز اما رییس‌جمهوری امریکا در دومین دوره ریاست‌جمهوری‌اش، به‌ شدت مشتاق است توافق هسته‌ای را که نزدیک به هفت سال پیش از بین برد، اصلاح کند. درحالی که سیاست خارجی کلی ترامپ آشفته بوده و باعث دوری متحدان سنتی امریکا در اروپا و سایر نقاط جهان شده، او اکنون فرصتی دارد تا به توافقی با ایران دست یابد که جو بایدن موفق به دستیابی به آن نشد. با این همه به ادعای گروهی از ناظران با گذشت سه دور از رایزنی‌های غیرمستقیم ایران و امریکا همچنان موانع زیادی بر سر راه دستیابی به یک توافق مطلوب برای هردو طرف وجود دارد؛ ازجمله مخالفین مذاکره در ایران و همین‌طور در واشنگتن. به نظر می‌رسد اما نقطه مبهمی همچنان میان تهران و واشنگتن وجود دارد و آن این است که آیا دولت ترامپ به دنبال برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران است یا نه. برخی چهره‌های جنگ‌طلب در عرصه سیاست خارجی واشنگتن، از جمله مایک والتز مشاور امنیت ملی ترامپ و مارکو روبیو وزیر امور خارجه بر این استراتژی حداکثری اصرار دارند. استراتژی که می‌گوید ایران باید فعالیت و زیرساخت غنی‌سازی هسته‌ای خود را به‌ طور کامل برچیند تا هرگونه توافقی با امریکا امکان‌پذیر باشد. اگر ترامپ نیز همین رویکرد را اتخاذ کند، احتمالا مذاکرات بی‌نتیجه می‌ماند. این درحالی است که ایران به وضوح اعلام کرده که با پایان کامل برنامه هسته‌ای خود موافقت نخواهد کرد، اما ممکن است با توافقی بسان برجام ۲۰۱۵ موافقت کند. چندین نفر از مشاوران ترامپ، ازجمله ویتکاف و جی دی ونس، معاون رییس‌جمهور این راه‌حل را ترجیح می‌دهند.

سیگنال‌های ضد و نقیض از واشنگتن
گروهی دیگر از ناظران اما بر این باورند که احتمالا غرایز منحصر به فرد ترامپ و سبک خاص مذاکره او می‌تواند به نتیجه مثبتی منجر شود، به‌طوری که از جنگ با ایران جلوگیری کرده و افراطی‌ها در واشنگتن و تل‌آویو را تضعیف کند. پس از اینکه ترامپ در سال ۲۰۱۷ به قدرت رسید، بخشی از تمایل او برای پاره کردن توافق هسته‌ای ایران به این دلیل بود که این توافق یکی از دستاوردهای عمده سیاست خارجی اوباما بود. ترامپ اما در دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش، بیشتر نئوکان‌ها را از دولت خود کنار گذاشته است. به نظر می‌رسد که او احتمالا متوجه شده که نتانیاهو می‌تواند یکی از بزرگ‌ترین موانع بر سر راه توافق با ایران باشد، همان‌طور که در دوران دولت‌های اوباما و بایدن بود. حال اگر ترامپ به مقاومت در برابر نتانیاهو، همراه با جمهوری‌خواهان جنگ‌طلب و برخی مشاوران خود ادامه دهد، ممکن است بتواند به توافقی چشمگیر با ایران دست یابد. ناظران اما یکی دیگر از متغیرهای تاثیرگذار بر رویکرد دونالد ترامپ در مذاکرات با ایران را نحوه چینش او برای تیم مذاکره‌کنندگان در مسقط بر می‌شمارند. هرچند که مانند دو دور قبلی مذاکرات در ایتالیا و عمان، استیو ویتکاف سرپرستی هیات امریکایی را برعهده داشت. اما انتصاب مایکل آنتون به عنوان سرتیم مذاکره‌کننده هیات فنی ایالات‌متحده بار دیگر تحلیلگران را به ارزیابی رویکرد واقعی آقای ترامپ واداشته است.

درباره مرد سایه‌ها
آنتون که پیش‌تر نویسنده سخنرانی برای رودی جولیانی شهردار نیویورک و کاندولیزا رایس مشاور امنیت ملی در دوران ریاست‌جمهوری جورج بوش پسر بود؛ در دولت اول دونالد ترامپ در شورای امنیت ملی ایالات‌متحده خدمت کرده است. آنتون هنوز موضع عمومی درباره برنامه هسته‌ای ایران اتخاذ نکرده و به نظر می‌رسد چهره پر سر و صدایی در عرصه سیاسی و رسانه‌ای نیست. لذا می‌توان به او لقب مرد سایه‌ها را داد. آنتون که هم‌اکنون مدیر برنامه‌ریزی سیاسی وزارت امور خارجه امریکا است، قرار است تیمی متشکل از حدود ۱۲ نفر از مقامات باسابقه دولت فدرال را رهبری کند. به ادعای پولیتیکو هدف این تیم تدوین جزییات توافقی است که محدودیت‌های قابل‌توجهی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال کند و در مقابل، تحریم‌های اقتصادی علیه تهران را کاهش دهد. آنتون پیش‌تر در دور دوم مذاکرات در رم، استیو ویتکاف را همراهی کرده بود. یکی از مقامات دولت امریکا به پولیتیکو گفته است که آنتون با توجه به تجربه و توان تحلیلی‌اش، فرد مناسبی برای این ماموریت است. مهم‌تر از همه، او تضمین می‌کند که دستورکار رییس‌جمهور ترامپ در این پرونده به‌درستی پیش برود.گفتنی است در سال ۲۰۱۷، آنتون به عنوان سخنگوی شورای امنیت ملی، بر حفظ توافق هسته‌ای برجام تاکید کرده بود، اما در سال ۲۰۱۰، استراتژی مهار ایران را نقد و آن را پرهزینه و ناپایدار خوانده بود. فارغ از تلاش‌هایی که در میان شاهین‌های ضدامریکایی کابینه ترامپ در جریان است، همچنان تحرکاتی مخرب با هدف سنگ‌اندازی در فرآیند مذاکرات میان تهران و واشنگتن در میان اعضای کابینه راست افراطی نتانیاهو ادامه دارد. در همین راستا نشریه نیویورک تایمز با انتشار گزارشی مدعی است که نتانیاهو مدعی شده که در صورتی با دیپلماسی موافق است که منجر به برچیده شدن کامل برنامه هسته‌ای ایران شود. درخواستی که مقامات ایرانی آن را رد کرده‌اند. برخی مقامات اسراییلی نیز ابراز نگرانی کرده‌اند که ایالات‌متحده ممکن است با توافقی موافقت کند که بخشی از برنامه هسته‌ای ایران را باقی بگذارد. در عین حال نتانیاهو همچنان از رویارویی علنی با آقای ترامپ خودداری کرده، اما چندین بیانیه عمومی صادر کرده و مدعی است که اسراییل اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد.

---

بازار

---

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar