دوشید و رفت

وطن امروز/متن پیش رو در وطن امروز منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

 سفر ۴ روزه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا به کشورهای عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی در اردیبهشت 1404 (مه 2025) بیش از یک مأموریت دیپلماتیک معمول و در واقع، نمایشی از تعاملات پیچیده میان قدرت، ثروت و تبلیغات بود. این سفر با استقبال‌های پرهزینه، هدایای گرانقیمت و قراردادهای اقتصادی تریلیون دلاری در روزگاری انجام شد که انتقادات از رئیس‌جمهور آمریکا و حکام عرب منطقه به دلیل انفعال در مساله غزه و عدم جلوگیری از جنایات رژیم صهیونیستی بالا گرفته است؛ موضوعی که حواشی این سفرهای پرزرق و برق را دوچندان کرده و انتقادات بسیاری از ملت‌های عرب منطقه و فلسطینیان را به همراه داشته است. در این سفر چند تریلیون دلاری، هیچ جایی برای فلسطین وجود نداشت و تنها هدف آن، تعمیق روابط استعماری آمریکا با حکام عرب منطقه و دوشیدن بیش از پیش آنها بود؛ مساله‌ای که با رضایت و آگاهی کامل این حکام انجام شد و آنها با کمال میل در این فرآیند با یکدیگر رقابت کردند تا هر کدام رقم‌های بالاتری را برای قراردادهای نظامی، امنیتی و اقتصادی با شرکت‌های ورشکسته و صنایع نظامی آمریکا هزینه کنند؛ هزینه‌هایی که تنها گوشه‌ای از آن برای بازسازی کشورهای جنگ‌زده منطقه یا یاری رساندن به فلسطینیان کافی بود.

---

بازار

---

 تملق و هدایای گرانقیمت برای دستیابی به ترامپ
عربستان، قطر و امارات با به کارگیری استراتژی «خوش‌رقصی سفیهانه» تلاش کردند ترامپ را تحت تأثیر قرار دهند. این کشورها با میزبانی‌های پرزرق و برق، سخنان تحسین‌آمیز و هدایای گرانقیمت و لوکس، سعی در جلب رضایت رئیس‌جمهور آمریکا داشتند. بر اساس گزارش‌ها، استقبال از ترامپ به گونه‌ای طراحی شده بود که «ثروت» منطقه را به تصویر بکشد، از جمله استقبال نظام‌مند در فرودگاه‌ها، اهدای جواهرات گرانقیمت و حتی هدیه دادن هواپیمای لوکس از سوی قطر به ارزش چندصد میلیون دلار به ترامپ که بشدت تحت تأثیر تمجید و تملق است. وی این اقدامات را به عنوان موفقیت‌های شخصی خود در شرایطی تبلیغ کرد که به دلیل عدم پیشرفت در مذاکرات صلح اوکراین، همچنین ناتوانی در جلوگیری از جنگ غزه و شکست در برابر یمن، سرخورده شده بود. این روحیه‌بخشی به ترامپ در واقع تلاش این کشورها برای شکل‌دهی به سیاست‌های آمریکا در منطقه بود. هدایای گرانقیمت نه تنها نمادی از وابستگی اقتصادی اعراب به آمریکا بود، بلکه ابزاری برای «مدیریت تصورات» ترامپ نسبت به منافع منطقه‌ای محسوب می‌شود. البته این شیوه دیپلماسی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بیشتر از اینکه بر سیاست خارجی آمریکا تاثیرگذار باشد، بر شخص ترامپ تاثیر دارد و همین مساله نیز منجر به وابستگی بیش از پیش این کشورها از نظر امنیتی و نظامی به آمریکا خواهد شد.

 قراردادهای نجومی
در سفر ترامپ به منطقه تنها از هدایای لوکس برای تاثیرگذاری بر رئیس‌جمهور آمریکا استفاده نشد. هزینه‌ خشنودسازی ترامپ برای اعراب بسیار بیشتر از چندصد میلیون دلار خرج برای استقبال، میهمانی‌ها و هدایا تمام شد و قراردادهایی در این سفرها امضا شد که تا سال‌ها شرکت‌های بحران‌زده آمریکایی را تامین مالی خواهد کرد. در سفر ترامپ به عربستان سعودی قراردادی به ارزش ۱۴۲ میلیارد دلار برای خرید تجهیزات نظامی از آمریکا امضا شد. این قرارداد شامل سیستم‌های پدافند هوایی، جنگنده‌های مدرن و تجهیزات نظامی پیشرفته است. از سوی دیگر این سفر با سرمایه‌گذاری عظیم سعودی در آمریکا همراه بود. در حوزه اقتصادی، عربستان تعهد به ۶۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در آمریکا داده است. این سرمایه‌گذاری‌ها شامل ۱۴۵ معامله در زمینه‌های انرژی، فناوری و زیرساخت‌ها می‌شود. از سوی دیگر قراردادی به ارزش ۱۰ میلیارد دلار برای توسعه هوش مصنوعی و ایجاد پایگاه داده در عربستان منعقد شد. در سفر قطر اما مبالغ افزایش چشمگیری یافت. قطر سفارش خرید ۲۱۰ فروند هواپیمای بوئینگ به ارزش ۹۶ میلیارد دلار ثبت کرد. این قرارداد یکی از بزرگ‌ترین سفارشات هواپیمایی در تاریخ کشورهای حاشیه خلیج‌فارس محسوب می‌شود. جزئیات قراردادهای نظامی قطر با آمریکا هنوز کاملا منتشر نشده است اما کاخ سفید اعلام کرده قراردادهایی در حوزه‌های امنیتی و دفاعی نیز بین ۲ کشور امضا شده است. در مجموع قطر با آمریکا قراردادی به ارزش 1.2 تریلیون دلار امضا کرد. در امارات اما ارقام باز هم بالاتر رفت. امارات قراردادی به ارزش 1.4 تریلیون دلار برای خرید هواپیما و تجهیزات نظامی از آمریکا و سرمایه‌گذاری در ایالات متحده امضا کرد. امارات بیش از هر کشور دیگری در خلیج‌فارس، سرمایه‌گذاری را محور استراتژی خود برای تعمیق روابط با آمریکا قرار داده است. در سفر ترامپ، قراردادهای اقتصادی متعددی در زمینه‌های انرژی و فناوری بین ۲ کشور به امضا رسید اما جزئیات مالی دقیقی منتشر نشده است. در مجموع قرارداد امارات و آمریکا به ارزش 1.4 تریلیون دلار امضا شده که بالاترین رقم در بین کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس است. 

پول به عنوان سلاح دیپلماتیک
یکی از مهم‌ترین محورهای سفر ترامپ قراردادهای اقتصادی و نظامی با حکام عربی حاشیه خلیج‌فارس بود. عربستان، قطر و امارات با امضای توافق‌هایی به ارزش چند هزار میلیارد دلار، از جمله قراردادهای تسلیحاتی بی‌سابقه با شرکت‌های نظامی آمریکایی، سعی در تقویت روابط استراتژیک با آمریکا و نزدیکی بیشتر به دولت ترامپ دارند. بر اساس گزارش‌های منتشرشده، در این تور منطقه‌ای ترامپ توافقی به ارزش ۱۴۲ میلیارد دلار در حوزه‌های انرژی و نظامی به امضا رسید که پیش‌درآمدی برای سرمایه‌گذاری‌های بزرگ‌تر محسوب می‌شود. این کشورها بخوبی می‌دانستند ترامپ به «معامله» اعتقاد دارد و در نتیجه، پول را به عنوان ابزاری قوی برای تحت تأثیر قرار دادن سیاست‌های آمریکا در منطقه به کار گرفتند. این اقدامات نه تنها منافع اقتصادی فوری داشت، بلکه پیامی برای منطقه و جامعه بین‌الملل داشت: «ما شریک اصلی آمریکا در مهار نفوذ ایران هستیم». از سوی دیگر کارشناسان سیاسی و بین‌الملل معتقدند این سفر بیشتر با اهداف مالی و جذب سرمایه‌گذاری اعراب در آمریکا برای احیای صنایع ورشکسته و راکد انجام شده است تا اهداف ایدئولوژیک یا امنیتی منطقه‌ای و کماکان متحد استراتژیک واشنگتن در منطقه رژیم صهیونیستی خواهد بود و اعراب در منطقه همچنان نقش اصلی را در محور شرارت‌های آمریکا بازی نخواهند کرد و کماکان به عنوان تامین‌کنندگان مالی آمریکا یا به تعبیر ترامپ گاوهای شیرده باقی خواهند ماند.

عملیات روانی علیه ایران
در جریان این سفر مجلل و پرهزینه، ترامپ در سخنانی موضع‌گیری‌های شدیدی علیه ایران انجام داد و کشورمان را «منبع اصلی تروریسم» معرفی کرد. این اظهارات در حالی مطرح شد که مدارک مستندی از دخالت مستقیم حکومت‌های عرب حاشیه خلیج‌فارس در حمایت از گروه‌های افراطی و تروریستی در منطقه وجود دارد و در حاشیه سفر ترامپ به عربستان نیز عکسی جنجالی از ترامپ، بن‌سلمان و جولانی که پیش از این به دلیل فعالیت در القاعده و داعش تحت تعقیب قرار داشت منتشر شد؛ تصویری که واکنش‌های تمسخر‌آمیز کاربران فضای مجازی و برخی تحلیلگران را به همراه داشت، زیرا جایزه 10 میلیون دلاری دولت آمریکا برای سر جولانی همچنان در صفحات مجازی سفارت آمریکا در دمشق موجود است.

برای حفظ تاج و تخت خانوادگی
سفر ترامپ به خاورمیانه نمایشی از تعاملات غیرقابل پیش‌بینی میان قدرت، ثروت و سیاست بود. اعراب با استفاده از استراتژی «خوش‌رقصی» و خشنود‌سازی با استفاده از هدایای گرانقیمت موفق شدند ترامپ را از خود راضی نگه دارند. این سفر نه‌تنها نشان داد چگونه پول و تبلیغات در دیپلماسی خشنودسازی ترامپ توسط اعراب حاشیه خلیج‌فارس نقش دارد، بلکه فاش کرد چگونه کشورهای منطقه با بهره‌گیری از ضعف‌های شخصیتی رئیس‌جمهوری آمریکا، سعی در شکل‌دهی به نظم منطقه‌ای به نفع خود دارند. در نهایت، این سفر بیش از یک مأموریت دیپلماتیک، بازنمایی روابط سنتی اعراب و آمریکا در منطقه بود؛ روابطی که بر مبنای دسترسی به دلارهای نفتی اعراب در ازای تامین امنیت تاج و تخت خانوادگی آنها برپا شده است.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar