پاس گل بایدن به ترامپ؛ بررسی گزیدهای از کتاب «نخستین گناه»

هم میهن/متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
شکست در اذعان اطرافیان بایدن به کاهش قدرتهای شناختی رئیسجمهور آمریکا را بهسمت انتخاب دونالد ترامپ سوق داد
یاسمن طاهریان| دور دوم ریاستجمهوری دونالد ترامپ تقریباً همانچیزی است که منتقدان انتظار داشتند و البته کمی بیشتر: دولتی که وفاداران بیچون و چرا و مجریانی با روحیههای تلافیجویانه از شبکه فاکسنیوز آن را فرا گرفتهاند؛ آنهایی که حاضرند حاکمیت قانون را در صورت دریافت دستور، کنار بگذارند. هر روز یک رسوایی رخ میدهد: کلاهبرداری در رمزارزها، هواپیمای طلاکاریشده و معاملههای شخصی در شبهجزیره عربستان تا بلگراد تا اتاق بیضی کاخ سفید.
در هر دورهای از کاخ سفید و البته اطراف هر انسان موفقی، افرادی قرار دارند که اطمینان حاصل میکنند رئیسجمهور تا جای ممکن خوب بهنظر برسد. ابزارهای بسیاری از جمله کاغذهای یادداشت و تلهپرامپتر که به آن اتوکیو نیز میگویند و در اوایل دوران ریاستجمهوری رئیسجمهور 79 ساله مورد استفاده قرار میگرفتند کمکم به عصای دست او و در نهایت به ابزاری برای پنهانکاری تبدیل شدند. اگر رئیسجمهور وارد اتاقی از حمایتکنندگان مالی شود و نتواند 10 دقیقه فیالبداهه صحبت کند، یعنی مشکلی وجود دارد. این اتفاق برای بایدن در سال 2023 افتاد. استفاده از اتوکیو بهخودی خود ایرادی ندارد اما اینکه نتواند به سوالهای حامیان مالی پاسخ دهد، موضوع دیگری است.
دلایل بسیاری برای پیروزی ظریف دونالد ترامپ در برابر کامالا هریس که تاریخ را برای همیشه تغییر خواهد داد، وجود دارد. یکی از آنها بدون شک، امتناع غمبار متصدی مسن در عمل به همان حرفی است که در کمپین 2020 خود اعلام کرده بود: جو بایدن خود را «پلی» به سوی آینده معرفی میکرد که ظاهراً منظور نسل آیندهای از رقابتکنندگان حزب دموکرات برای تصاحب اتاق بیضی بود.
جیک تپر از سیانان و الکس تامپسون از آکسیوس در کتاب جدید خود بهنام «نخستین گناه» گزارش جامعی از افول بایدن، پنهانکاری حلقه نزدیکانش و انتخاب فاجعهبار او برای رقابت دوباره در کاخ سفیدی گزارش دادهاند که مجموعهای از خودفریبی و خودبرتربینی آن را فرا گرفته بود. بهگفته نویسندگان این کتاب، جو بایدن، اعضای خانوادهاش و حلقه محدودی از مشاورانش، هر آنچه میتوانستند برای پنهان کردن افول روزافزون ظرفیتهای شناختی رئیسجمهور، انجام دادند.
قطعاً میزانی از گزارشگری خوب و تفسیرهایی در زمان واقعی درباره افول بایدن وجود داشت؛ اما قطعاً باید بیشتر از اینها میبود. «نخستین گناه» که بر اساس گفتوگوهای این دو روزنامهنگار با بیش از 200 منبع آگاه نوشته شده، دعوی متقاعدکنندهای از این موضوع ارائه میدهد که کمترین دلیلی که چرا ترامپ الان روی کار است به عدم توانایی و تمایل بایدن به واگذاری قدرت به دموکراتی دیگر برمیگردد؛ اقدامی که توانست یک فاجعه سیاسی رقم بزند. نویسندگان این کتاب به دستاوردهای دولت بایدن هم اشاره میکنند که باعث طاقتفرساتر شدن روایتشان میشود.
اوایل هفتهای که گذشت، نیویورکر گزیدهای از کتاب «نخستین گناه» را منتشر کرد؛ خلاصهای که در آن تپر و تامپسون روایتی از تعامل خیرهکننده جورج کلونی، بازیگر آمریکایی با بایدن در یک مراسم جمعآوری حمایتهای مالی، تعریف میکنند؛ تعاملی که منجر به نوشتن یادداشت تندوتیز کلونی در نیویورکتایمز شد که از دوست قدیمی خود خواست کنارهگیری کند. (حتی حالا، حلقه نزدیک بایدن اصرار دارند که هر گونه صحبت از مشاعر از دسترفته رئیسجمهور پیشین نادرست است. یکی از سخنگوهای بایدن در پاسخ به گزیدهای که در نیویورکر منتشر شد نوشت: «هیچکس نمیتوانست بگوید که جو بایدن کجا یک تصمیم ریاستجمهوری یا سخنرانی ریاستجمهوری را ارائه میکرد و کجا نمیتوانست کار خود را به دلیل افول ذهنی انجام بدهد.»)
چرا حالا؟
دیوید رمنیک، از سال 1998 از دبیران نیویورکر و از سال 1992 از نویسندگان آن است.رمنیک در گفتوگو با تپر و تامپسون به برخی از موضوعات گستردهتر در کتابشان پرداخته است. جیک تپر در پاسخ به این سوال که چرا الان و اینقدر دیر این کتاب منتشر شده؟ میگوید: «خیلی از ما کهولت جو بایدن و متقابلاً عدم توانایی در انجام کارهایی که قبلاً به آنها عادت داشت را در سرتاسر دوران ریاستجمهوریاش پوشش دادیم.» اما آنچه پوشش داده نشد، پس از اتمام انتخابات و زمانی است که افرادی که ماهها و سالها اصرار داشتند «حالش خوب است، حالش خوب است» ناگهان تمایل داشتند درباره آنچه در واقعیت اتفاق افتاده، صحبت کنند.
تپر میگوید که پس از انتخابات بود که او و تامپسون توانستند نقطه نظر حلقه داخلی را دریافت کنند. تا پیش از انتخابات، تنها نقطهنظر داخلی که منتشر شد انتشار گفتوگوی رابرت هور، دادستان ویژه با جو بایدن بود که سوالهای بسیاری درباره توانمندی ذهنی بایدن در سال آخری که در کاخ سفید حضور داشت، مطرح کرد. تپر میگوید: «بعد از انتخابات، من با بیش از 200 نفر صحبت کردم. آنها دیگر محدودیتی در گفتوگو و ترس از اینکه «اگر این را بگویم، جو بایدن برنده نمیشود یا کامالا هریس برنده نمیشود» نداشتند و صادقانه صحبت کردند».
اینکه قبلاً سکندری خوردن بایدن روی سن مراسم فارغالتحصیلی آکادمی هوانیرو را دیده بودیم در مقایسه با اینکه او نتوانسته نام جورج کلونی را بهیاد آورد یا او را نشناسد، دو موضوع متفاوت است. کلونی علاوه بر یک سوپراستار هالیوودی، فردی است که دههها بایدن را میشناسد و سودآورترین رویدادهای جلب حمایت مالی را در تاریخ حزب دموکرات برگزار کرده است. تپر در ادامه میگوید، همه توجه شدیم که بایدن بهجای امانوئل مکرون نام فرانسوا میتران را به کار برد اما در اینکه نتواند نام یکی از مشاوران ارشد خود را به یاد آورد، تفاوتی وجود دارد. تپر میگوید: «آنچه ما با نوشتن این کتاب متوجه شدیم این است که دور از لنزهای دوربینها، اتفاقهای بسیار بدتری افتاده.»
الکس تامپسون معتقد است که افراد و منابعی که در زمان واقعی از ماجراهای بایدن خبر داشتند با روزنامهنگاران روراست نبودند. با سریعتر شدن افول بایدن، آنها حلقه اطراف بایدن را تنگتر کردند. این حلقه در پایان سال 2023 و در سراسر 2024 تا پیش از زمان برگزاری مناظره میان بایدن و ترامپ بهطور قابلتوجهی کوچکتر شد.
الکس تامپسون افراد حذفشده را مشاوران دیرینه، اعضای کابینه و مقامات ارشد معرفی میکند. حلقه بسیار داخلیتر شامل مایک دونیلون، مشاور ارشد بایدن، استیو ریشتی، رئیسدفتر بایدن در دورانی که معاون باراک اوباما بود و مشاور سیاسی بایدن در دوران ریاستجمهوری، آنی توماسینی، مشاور، آنتونی برنال، معاون مدیر کمپین ریاستجمهوری جو بایدن، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی و آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه بود که بهگفته تامپسون میگفتند «شما به ما بگویید، ما به او میگوییم.»
آنتونی بلینکن در آخرین روزهایی که روی کار بود در پادکستی به رمنیک درباره بایدن گفت که «زمانی که در اتاق هستم، جو بایدن تمام قدرتهایش را دارد.» به گفته بلینکن او ممکن است اسمی یادش برود اما میتواند تعامل کند، تصمیم بگیرد و هر آنچه را از یک رئیسجمهور انتظار میرود، انجام دهد.
جیک تپر معتقد است که مسائل دیگری نیز در این رابطه مشخص شدهاند. یکی از بیشترین موضوعاتی که جو بایدن را به وجد میآورد مسائل مربوط به امنیت ملی بود؛ ناتو، خاورمیانه و روسیه و اوکراین. تپر میگوید: «من شکی ندارم که او درباره این موضوعات با بلینکن صحبت میکرد و همچنین این جلسات، در زمان اوج عملکرد او برنامهریزی میشدند؛ 12 یا یک بعدازظهر.» نتایج تحقیقات الکس تامپسون نشان میدهد که بین ساعت 10 تا 4 بهترین زمان عملکرد بایدن بود، اما او هر روز در این مدت زمان در اتاق بیضی حضور نداشت.
بایدن زمان زیادی را در محل اقامت خود میگذراند. بهگفته الکس تامپسون بررسی چندین ماه از تقویم داخلی نشان میدهد که برنامه زمانبندی او بهویژه در اواخر سال 2023، در زمانی که سفر نمیکرد، بسیار کنترلشده بود. در بعضی از روزها زمانی که به اقامتگاه میرفت، شام میخورد و ساعت 4:30 بعدازظهر بهخواب میرفت.
بهگفته یکی از مشاوران ارشد «شغل رئیسجمهور گرفتن تصمیمهای سخت و مخابره کردن آنها به مردم آمریکاست.» به گفته او «(بایدن) همیشه میتوانست کار اول (یعنی تصمیمگیری) را انجام دهد. اما نمیتوانست با مردم آمریکا ارتباط برقرار کند و در طول ریاستجمهوریاش بدتر هم شد. جیک تپر میگوید شما از رئیسجمهور میخواهید که تصمیمات خوبی بگیرد اما او باید بتواند مردم را هم متقاعد کند. مردم آمریکا و رهبران کشورهای غربی نیاز دارند که به رئیسجمهور آمریکا اعتماد داشته باشند.
به گفته یکی از مشاوران بایدن، بیماری کووید-19 در سال 2020 تراژدی بزرگ و فاجعهباری را برای مردم آمریکا رقم زد اما هدیهای برای بایدن بود چون به او اجازه داد تا برنامهریزی بسیار بیجنب و جوشی را برای کمپین خود داشته باشد که عمدتاً با تماسهای اینترنتی از طریق اپلیکیشن زوم انجام میشد.
جلسات کابینه در دوران ریاستجمهوری بایدن
جیک تپر میگوید سناریوی جلسات کابینه از قبل نوشته شده بودند. این موضوعی است که پس از انتخابات مشخص شد؛ اعضای کابینه به تپر و تامپسون گفتهاند که این جلسات آزاردهنده و خستهکننده بودند. کاخ سفید از آنها میپرسید «خب چه سوالهایی قرار است بپرسید؟ اگر سوال بخصوصی بپرسد، پاسخ شما چه خواهد بود؟ و این فقط مختص زمانی که دوربینها و اصحاب رسانه برای عکاسی به داخل میآمدند نبود. اتفاقاً بیشتر بعد از آن بود. آنها توضیح دادند که جلسات کابینه واقعاً با سناریوهای از پیشنوشتهشدهای برگزار میشد. این اتفاق در اوایل سال 2021 افتاد اما در طول زمان بیشتر شد.»
برخی از وزرای کابینه بایدن، فاصله زمانی اکتبر 2023 تا سپتامبر 2024 را «دوران عجیب و غریب» توصیف کردهاند که از اطراف بایدن دور نگه داشته میشدند. آنها هیچ فرصتی برای تعامل با رئیسجمهور نداشتند. تنها افراد استثنا آنتونی بلینکن و لوید آستین، وزیر دفاع، بودند. اما اکثر وزرا با بایدن فاصله داشتند. به گفته جیک تپر به نقل یکی از وزرا در بهار 2024 این وزیر با بایدن دیدار داشته و رئیسجمهور حرفهای نامفهوم و جسته و گریختهای را زده که بهسختی قابل فهم بودند. اما هیچکدام از وزرا حاضر نشدند این موضوعات را علنی کنند. به گفته تپر رابرت هور با افشاگری کار خود را انجام داد اما ماهها نمیتوانست شغلی برای خود پیدا کند. دین فیلیپس، نماینده پیشین کنگره اعلام کرد: «جو بایدن را در انتخابات مقدماتی حزب دموکرات بهچالش کشید. او از عهده این کار برنمیآید.» فیلیپس هم اخراج شد.
تپر میگوید، نگرانیهای بُیل دیلی، رئیسدفتر دوران ریاستجمهوری باراک اوباما از بایدن که در مراسمی در حضور حمایتکنندگان مالی شرکت کرده بود باعث شد تا از بقیه دموکراتها درخواست کند در انتخابات مقدماتی با بایدن رقابت کنند.
دیلی سراغ جی بی پریتزکر، فرماندار ایالت النوی، اندی بشیر، فرماندار کنتاکی و گوین نیوسام، فرماندار کالیفرنیا رفت اما هیچکس حاضر به رقابت نبود چون در مجموع رقابت با رئیسجمهور در انتخابات مقدماتی کار عاقلانهای نیست.
تست قدرت شناختی
کوین اوکانر پزشک شخصی بایدن سالهاست که در کنار او بوده است. او حتی به درمان سرطان «بو بایدن»، پسر رئیسجمهور کمک کرد. او مثل پزشک خانواده بود که برخی را از رابطه نزدیکش با رئیسجمهور نگران کرده بود. ترامپ در دوران اول ریاستجمهوری خود تست قدرت شناختی را انجام داد که ادعا میکرد نتیجهاش عالی بوده. اما تیم بایدن اعلام کردند که او نیازی به انجام این تست ندارد. بهرغم اینکه اکثر پزشکان از افراد 65 سال تست قدرت شناختی میگیرند، اوکانر گفت که این تست برای پزشکانی است که مریض خود را دیر به دیر میبینند: «خب من (بایدن) را هر روز میبینم. اگر به تواناییهای شناختی او شک دارید خب ببینید که او کار خود را انجام میدهد.»
در هر صورت بایدن توانست ترامپ را شکست دهد و قوانین و فرمانهای اجرایی را صادر کند که مسیر آمریکا را تغییر داد. نظریه عمومی این است که انتخابات میاندورهای کنگره منجر به شکست حزب رئیسجمهور میشود اما دموکراتها عملکرد خوبی در انتخابات میاندورهای 2022 داشتند.
به گفته دیوید رمنیک این لحظهای بود که جو بایدن میتوانست پیروزی خود را اعلام کند و قدرت را به دست فرد دیگری بسپارد یا دستکم روند این انتقال را آغاز کرد. اما بایدن بیشتر تشویق شد که در رقابت باقی بماند. جیک تپر میگوید، یکی از بخشهای مهم در درک جو بایدن، درک امتناع او از پذیرش شکست است. تپر میگوید: «اگر یک ویژگی درباره سیاستمداران دوست داشته باشیم این است که زمانی که زمین میخورد، دوباره بهپا میخیزد. این هم یکی از صفات جو بایدن بود». عملکرد بایدن در انتخابات میاندورهای بهتر از عملکرد کلینتون و اوباما در دور اول ریاستجمهوریشان بود.
الکس تامپسون معتقد است تصمیم بایدن برای شرکت در انتخابات 2024 بهدلیل پیشفرضهای اعضای خانواده و حلقه نزدیک اطرافیان او بود. بهگفته یکی از اعضای خانواده بایدن «تمام رؤسای جمهور برای دو دوره رقابت میکنند.»
تیم جیل بایدن، بانوی اول آمریکا برای اقدامات خود در دور دوم ریاستجمهوری برنامهریزی میکردند. تامپسون میگوید: «شرایط اینگونه بود: بهجای اینکه روند مشارکتی که بپرسند آیا این ایده خوبی است میگفتند ما در دور دوم شرکت میکنیم، مگر اینکه خلاف آن را بشنوید.»
تامپسون میگوید هیچکس بهمعنای واقعی کلمه به صورت رئیسجمهور نگاه نکرد که بگوید «این کار غیرمسئولانه است. با وجود خطرهای پیشروی کشور، این قماری خطرناک است». تامپسون معتقد است که بایدن باید تقصیر خود در پیروزی ترامپ را بپذیرد. او فرهنگ استقبال از اختلاف عقیده و زیر سوال بردن را ایجاد نکرد؛ امری که با دیگر رؤسای جمهور آمریکا قابل مقایسه است.
بهگفته جیک تپر، در دور اول ریاستجمهوری ترامپ را میشد منصرف کرد. او حالا اطراف خود را با زنان و مردان بله قربانگو پر کرده است. اوباما را نه همیشه ولی گاهی میشد منصرف کرد. قطعاً هر کسی که در چنین موقعیتی باشد غرور بزرگی دارد و فکر میکند که بهتر از بقیه میداند.
شاید در مورد بایدن و دولت دوم ترامپ بتوان گفت که رئیسجمهور در اطراف خود افرادی را دارد که هیچوقت هیچ نکته منفی را به او منتقل نمیکنند. تپر میگوید: «در دور اول ترامپ، جان کلی (رئیسدفتر ترامپ) نمیگذاشت هیچ حرف بیربطی به میز رئیسجمهور راه پیدا کند اما دسترسی وزرای کابینه بایدن از اطلاعرسانی که او را آزردهخاطر میکرد، مسدود شده بود.»
نقش جیل همسر بایدن
گاهی اوقات در تاریخ ریاستجمهوری این همسر رئیسجمهور است که نقش راوی حقیقت را بازی میکند. جیل که بایدن را خیلی قبلتر از آنکه رهبر جهان شود، میشناسد، میتوانست حقیقت را بهطور مستقیم و خصوصی به همسرش منتقل کند. جیک تپر معتقد است که جیل بایدن راوی حقیقت نیست: «میتوانم به شما بگویم حتی افرادی که هم در دولت اوباما و هم در دولت بایدن خدمت کردند، اشاره کردند که نقش بانوی اول در این دو دولت چقدر متفاوت بوده است. آنها جیل را در وهله اول بهعنوان محافظ بایدن میدیدند. دیگر مشاوران بایدن جیل بایدن را یکی از قدرتمندترین بانوی اول در تاریخ آمریکا توصیف کردند. به گفته آنها حتی با اینکه جیل به افول همسرش اشاره نمیکرد اما بهطور ذاتی یا اساساً بهطور ضمنی تلاش میکرد بیتوجهیهای او را جبران کند.»
خیلیها ممکن است معتقد باشند که اگر بایدن در انتخابات پیروز شده بود اوضاع خیلی بهتر از این بود که در آن قرار داریم. اما الکس تامپسون معتقد است که در این صورت افرادی که در جهان بایدن بودند میدانستند که یک بحران قانون اساسی رخ داده است چون «افرادی که در حلقه نزدیک او هستند تمایلی به واگذاری قدرت نداشتند. آنها کاملاً باور داشتند که او بر تمام امور مسلط است و اعضای حزب دموکرات بهطور فزایندهای به اینکه (بایدن) بتواند از عهده مسئولیتهای خود برآید، مشکوک میشدند.»
تامپسون میگوید:«رئیسجمهور شدن سختتر از دونالد ترامپ بودن است.» از نظر تامپسون این امر نشاندهنده ناامیدی دموکراتها و مردم در انتخابات گذشته است: «شما فردی را داشتید که حتی اعضای کابینهاش معتقد بودند نمیتواند از عهده شغلی که برای آن نامزد شده، برای 4 سال دیگر بربیاید، در مقابل فردی قرار داشت که آنها واقعاً باور داشتند آسیبهای قابلتوجهی را به کشور وارد خواهد کرد.»
دونالد ترامپ هیچوقت حرفی از سلامت شخصی خود نزده است. او در زمان تحلیف، از جو بایدن هم مسنتر بود. نیویورکر پیش از انتخابات، کاریکاتوری از جو بایدن، دونالد ترامپ، نانسی پلوسی و میچ مککانل منتشر کرد که واکر به دست در یک رقابت سیاسی شرکت میکنند.
این کاریکاتور انتقادهای بسیاری را در پی داشت. اما نکته اصلی مسخره کردن سن بالای رقابتکنندگان نبود بلکه معنای آن این بود که زمانی میرسد که این اشخاص باید قدرت را رها کنند. حتی از سال 1970 کاردینالهای بالاتر از 80 سال نمیتوانند در انتخاب پاپ جدید رای دهند. اما برخی استدلال میکنند که فرنکلین روزولت در ویلچر بود.
افراد دیگر ناتوانیهای فیزیکی بدتری داشتند اما توانستند از عهده شغل خود بربیایند. اما در قدرت شناختی هیچکدام هیچ بحثی وجود نداشت. ریاستجمهوری و در کل سیاست تنها جهانی است که در آن هیچکس (یا هیچ رئیسی) وجود ندارد.
به گفته تپر، رئیس رایدهندگاناند. همهچیز به رایدهندگان بستگی دارد: «رایدهندگان در عصر قبیلهگرایی میتوانند شکست بخورند. میتوان به آنها گفت مهم این است که این یکی حداقل آن یکی نیست.»