سرمقاله صبح نو/ چگونه توافق در دسترس است

صبح نو/ «چگونه توافق در دسترس است» عنوان یادداشت روز در روزنامه صبح نو به قلم محبوبه نیاورانی است که میتوانید آن را در ادامه بخوانید:
روز گذشته در حالی دور پنجم مذاکرات ایران و آمریکا برگزار شد که به دلیل اختلافات شدید بر سر موضع ایران در خصوص غنیسازی هستهای، لغو شده بود، اما تلاشهای دیپلماتیک عمان باعث شد دو طرف دوباره به میز مذاکره بازگردند. مذاکراتی که تحرکات رژیم صهیونیستی بر آن سایه انداخته بود و طرف آمریکایی نیز هیچ ابایی نداشت که نشان دهد در هماهنگی کامل با این رژیم است تا جایی که ویتکاف، رئیس تیم مذاکرهکننده آمریکا به دلیل دیدار با رئیس موساد در رم، دیرتر از موعد در محل مذاکره حاضر شد.
از شروع اینچنینی مذاکره میشد پیشبینی کرد که نتیجهای نخواهد داشت. خروج زودهنگام ویتکاف از محل مذاکره نیز با وجود آنکه از قبل خط قرمز ایران بهویژه در چند روز اخیر تأکید و با صراحت بیان شده بود نشان از همین تأثیرپذیری تیم آمریکایی از مشاوره صهیونیستها داشت. بنابراین میتوان گفت دور پنجم مذاکره بر سر محالها بوده و نه ممکنها؛ هرچند که عراقچی گفته است: «احتمال پیشرفت وجود دارد.» البته شاید این مذاکرات روی دیگری هم داشته باشد و نمیتوان به مذاکرات و یا هرگونه توافق احتمالی میان ایران و آمریکا به سادگی نگاه کرد. همه میدانیم این مذاکرات مخالفان زیادی دارد که حتی یک توافق زودهنگام که طرفهای مختلف آمادگی آن را نداشته باشند موجب کارشکنی و یا شکست در توافق خواهد شد. حتی اگر ایران و آمریکا به توافقی برسند ممکن است تا تعیین تکلیف دیگر پروندهها مانند جنگ اوکراین و یا غزه، موضوع توافق ایران و آمریکا هم بینتیجه بماند. البته ادامه چنین شرایطی به ضرر ایران نخواهد بود. مذاکره در کنار اعمال فشار حداکثری و تحریم شرایطی است که ایران سالها با آن زیست میکند. بنابراین نرسیدن به توافق شرایط نامساعدی برای ایران ایجاد نمیکند. اما ترامپ که در همه پروژههای سیاست خارجی خود یکی یکی شکست میخورد (مانند صلح اوکراین و مذاکره با اروپا) به بنبست رسیدن در مذاکرات هستهای ایران هم یک ناکامی دیگر برای کاخ سفید محسوب میشود.
بنابراین افق مذاکرات بسیار مبهم است و همانگونه که رهبر انقلاب بیان کردند: «نمیدانیم چه میشود.» نتیجه و حتی روند مذاکرات قابل پیشبینی نیست، اما آن چیزی که میتوان با توجه به شرایط موجود برداشت کرد، آن است که توافقی همهجانبه رخ نخواهد داد، چراکه امکان دیدن همه موضوعات در مذاکرات وجود ندارد و در خوشبینانهترین حالت، ایران و آمریکا به یک توافق محدود هستهای دست یابند. ترامپ «شو»ی خود را میدهد و این توافق را در رسانه نقد میکند و ایران هم در ازای رفع محدود تحریمها، خطرهای احتمالی را از مرزهای خود دور میکند. اساسا ترامپ با مذاکره به دنبال آن است که به نفوذ منطقهای ایران پایان دهد و آن را خلع سلاح کند، خواستههایی که قطعا ایران به دلیل عمق راهبردی خود به آن تن نخواهد داد. اگر ترامپ بخواهد به همه خواستههای خود در مورد ایران دست یابد، راه آن نه میز مذاکره، بلکه جنگ تازهای در منطقه است و ترامپ هم که جنگ با ایران را در پایلوت کوچک آن یعنی یمن تست کرده، به فکر جنگ نیست، بنابراین مجبور است به توافقی هرچند محدود با ایران دست یابد. این توافق قابل دسترس است و به نظر میرسد در نهایت طرفین به آن رضایت خواهند داد.