تخریبچی مذاکرات ایران و آمریکا؟!

فرارو

بروزرسانی 1404/03/07 - 00:08

فرارو/متن پیش رو در فرارو منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

«همه چیز به پیشنهادات طرفین، نقش اسرائیل، نقش آژانس و موارد متعدد دیگر مرتبط است و عوامل زیادی در مذاکرات نقش دارند و نمی توان بدون در نظر گرفتن این عوامل گفت نتیجه چه می شود. من همچنان معتقدم احتمال توافق از عدم توافق بیشتر است اما این به معنای این که حتما توافق می شود، نیست.»

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه گفته است ایران آماده ادامه گفتگوها با اروپاست اما در مورد زمان و مکان دور جدید گفت‌وگوهای ایران و تروئیکای اروپا اطلاعات دقیقی ارائه نکرده است. این اظهارات بقایی در شرایطی اعلام شده که مذاکرات ایران و امریکا برای دستیابی به یک توافق هسته ای ادامه دارد.

به گزارش فرارو، اگرچه دونالد ترامپ در جدیدترین اظهارنظر خود در خصوص مذاکرات، دور پنجم را مثبت ارزیابی و اعلام کرده مسیر مذاکرات خوب پیش می رود، اما اظهارات متناقض طرف آمریکایی طی ماههای گذشته بارها تحلیلها را در مسیرهای متفاوتی سوق داده است. از طرفی نقش اروپا در مذاکرات ایران و آمریکا به عنوان یک عنصر مهم مورد توجه قرار دارد. دکتر رحمان قهرمان پور، تحلیلگر ارشد سیاست خارجی و روابط بین الملل در گفت‌و‌گو با فرارو، مسائل اروپا و ایران و حساسیت های موجود درباره مذاکرات، مسائل هسته‌ای و احتمالات پیش رو را مورد بررسی قرار داده است:

شدت تنش و بی اعتمادی بین ایران و اروپا بسیار بالا است
رحمان قهرمانپور به فرارو گفت: «اروپا در وضعیت سختی گیر کرده است. اول به این دلیل که ترامپ برخلاف رویه جاری در سیاست ایالات متحده، به نوعی اروپا را دست کم می گیرد. بازی می دهد و می خواهد تعرفه اعمال کند. از طرفی نیز فشار وارد می کند که ناتو باید تعهدات خود را کاهش دهد و حمایت از اوکراین را نیز کم کرده است. این ها، سیاست «روابط فرا آتلانتیکی» بین آمریکا و اروپا را دچار نوعی خدشه و اخلال کرده است. تا جایی که فریدریش مرتس، صدر اعظم آلمان، که در آلمان به عنوان سیاستمدار طرفدار روابط نزدیک آلمان و آمریکا شناخته می شود نیز از آمریکا انتقاد می کند. اظهاراتی که جی دی ونس در کنفرانس امنیتی مونیخ داشت، در اروپا بازتابی به شدت منفی داشت و به عنوان نوعی بی احترامی به اروپا ارزیابی شد. بنابراین، اروپا در چنین شرایطی احساس می کند، که بازی داده نمی شود. بخشی از مسئله اروپا با ما این است که می خواهد ناراحتی خود از آمریکا را با ما جبران کند و به ایران فشار وارد کند. اما موضوع دوم این است که فارغ از روابط آمریکا و اروپا و روابط فراآتلانتیکی، که تبدیل به معضلی برای اتحادیه اروپا شده است. مسئله جنگ اوکراین و نزدیکی ایران و روسیه نیز، از پیش از به قدرت رسیدن ترامپ مطرح بوده و اروپا بیشتر دلخوری و ناراحتی خود از ایران را به همین موضوع متمرکز کرده است.»

وی افزود: «اروپایی ها مدام نسبت به این که ایران به روسیه از نظر نظامی کمک می کند، ابراز نگرانی می کنند. تا حدی که برخی سیاستمداران اروپایی می گویند کشورهایی که از روسیه حمایت نظامی می کنند، در واقع به نوعی در مقابل اروپا قرار دارند به همین دلیل تاکید دارم اروپا در وضعیت سختی قرار دارد و اظهارات تندی که علیه ایران مطرح می شود، از این منظر قابل ارزیابی است. ایران و اروپا بعد از جنگ اوکراین وارد دوران جدیدی شده اند که بی سابقه است. شدت تنش ها بسیار بالا رفته و بی اعتمادی متقابل نیز به حدی پیش رفته که برخی تحلیلگران معتقدند روابط فعلی ما با اروپا بدتر از دوران میکونوس است. بنابراین، شنیدن این موضوع که مذاکرات ایران و اروپا در استانبول، خوب برگزار نشده است، موضوعی غیرمنتظره نیست.همانطور که اروپا در شورای حکام، فشار وارد کرد که شورای حکام از مدیرکل آژانس بخواهد، گزارشی علیه ایران منتشر کند و اکنون نیز فشارهایی برای بازگشت مکانیزم ماشه وارد می کند. در این چارچوب، تهدید اروپا را جدی میبینم.»

اروپایی ها می توانند در مذاکرات نقشی مخرب داشته باشند
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی گفت: «در موضوع اوکراین نیز، اروپایی ها در نهایت سعی کردند مواضع ترامپ را تعدیل کنند و تا امروز نیز، مسائل اوکراین به سرانجام نرسیده است. بنابراین این احتمال نیز دور از ذهن نیست که اروپایی ها مایل باشند مثل موضوع اوکراین، در مذاکرات ایران و آمریکا نیز اختلال ایجاد کنند. حتی اگر نتوانند مذاکرات را متوقف کنند، می توانند در مذاکرات نقشی مخرب ایفا کنند. صحبت های اخیر اقای بقایی درباره تروئیکای اروپا از دید من پیرو همین بحث بود که نقش احتمالی مخرب اروپا در مذاکرات را جدی گرفته است.»

وی در ادامه گفت: «حقیقت این است که اروپایی ها و آمریکایی ها اکنون چندان در مدار یکسان نیستند. آن ها در موضوعات مختلف، اختلافاتی جدی دارند که یکی از این مسائل، مسئله اوکراین است. مسئله دیگر، موضوع دفاع موشکی اروپا دربرابر روسیه است. در موضوع غزه نیز، اختلافات بسیار آشکار شده است. بنابراین می توان تاکید کرد اختلافات بین اروپا و آمریکا متعدد و یکی از حوزه های اختلاف، ایران است. در حوزه ایران به هیچ عنوان نمی توان گفت سیاست های آمریکا و اروپا یکسان است. آژانس هم به عنوان داور فنی موضوع هسته ای ایران و هم به عنوان تسهیل گر عبور از اختلافات فنی می تواند نقشی مثبت داشته باشد. به اعتقاد من سفر پیش روی مقام اژانس به ایران هم در راستای پیشنهاداتی است که در مذاکرات بین ایران و امریکا مطرح شده؛ از جمله کنسرسیوم غنی سازی و هم در خصوص موضوعات مهم باقی مانده بین ایران و آژانس. حل هر دو این موضوعات کمک می کند طرفین به توافق برسند. آن چه می توان در نهایت گفت این است که هم ایران و هم آمریکا در تلاشند میز مذاکرات را ترک نکنند و در مذاکرات حاضر باشند، چرا که به دلایل مختلفی به ادامه مذاکرات احتیاج دارند اما پاسخی برای این پرسش نداریم که نتیجه مذاکرات چه می شود. همه چیز به پیشنهادات طرفین، نقش اسرائیل، نقش آژانس و موارد متعدد دیگر مرتبط است و عوامل زیادی در مذاکرات نقش دارند و نمی توان بدون در نظر گرفتن این عوامل گفت نتیجه چه می شود. من همچنان معتقدم احتمال توافق از عدم توافق بیشتر است اما این به معنای این که حتما توافق می شود، نیست.»