سرمقاله فرهیختگان/ در ذهن مرد یخی چه می‌گذرد

فرهیختگان/ «در ذهن مرد یخی چه می‌گذرد» عنوان یادداشت روز در روزنامه فرهیختگان به قلم سیدمهدی طالبی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

«ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهور روسیه در جلسه عمومی بیست‌ودومین نشست سالانه باشگاه گفت‌و‌گوی بین‌المللی «والدای» در شهر سوچی، طی جلسه‌ای 4 ساعته به بیان نظرات خود و پاسخ به پرسش‌های حاضران پرداخت. رابطه با آمریکا، نقش ناتو در جنگ‌افروزی‌های جهانی، کاهش قدرت اروپا، مباحت توازن هسته‌ای و متعارف میان روسیه و غرب، جهان چندقطبی و جنگ غزه عناوین اصلی مهم‌ترین بخش‌های سخنان او هستند. 

نکات
مهم‌ترین بخش‌های سخنرانی رئیس‌جمهور روسیه به شرح ذیل هستند. 

---

بازار

---

1- اصلاح نگاه مقایسه‌ای به توان هسته‌ای روسیه و آمریکا
پوتین در مقایسه میان توان هسته‌ای روسیه و آمریکا، کشورش را در برخی جهات برتر و در بعضی حوزه‌های دیگر برابر با آمریکا دانست. رئیس‌جمهور روسیه می‌گوید کشورش در تسلیحات هسته‌ای تاکتیکی از آمریکا برتر بوده و در زمینه موشک‌های مستقر در زیردریایی‌ها با این کشور برابر است. او همچنین تلاش کرد در حوزه قدرت انفجاری سلاح‌ها نیز اوضاع را برابر توصیف کند. 
طبق آمار‌ها، تعداد سلاح‌های هسته‌ای دو کشور تقریباً برابر است، اما درباره توان انفجاری گفته می‌شود، سلاح‌های آمریکا درمجموع قدرت انفجاری بیشتری دارند. این تلقی از آنجا پیش آمده که آمریکا در زرادخانه‌اش 200 سلاح هسته‌ای تاکتیکی و 4800 سلاح هسته‌ای استراتژیک دارد. در مقابل روسیه دارای 2000 سلاح هسته‌ای تاکتیکی و 3000 سلاح هسته‌ای استراتژیک است. سلاح‌های هسته‌ای استراتژیک که برای نابودی شهر‌ها به کار ‌می‌روند قدرت بیشتری دارند تا سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی که برای هدف‌گیری اهداف محدودتر مانند پادگان‌ها، فرودگاه‌ها و نیروگاه‌ها به کار ‌می‌روند. پوتین برای آنکه این عدم توازن را توجیه کند، تأکید کرد قدرت سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی روسیه بیشتر از سلاح‌های هسته‌ای به کار رفته در هیروشیما و ناکازاکی در جنگ جهانی دوم هستند. این مسئله نشان می‌دهد احتمالاً سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی روسیه دارای قابلیت تنظیم بازده هستند؛ همان قابلیتی که بمب قدیمی و پرکاربرد بی-61 آمریکایی دارد و می‌تواند قدرت انفجارش را بین 0.3 کیلوتن تا 340 کیلوتن تنظیم کند. حداقل و حداکثر بازده این سلاح 1133 برابر با یکدیگر تفاوت دارند که رقم قابل توجهی است. قدرت حداقلی انفجار این سلاح، مانند یک سلاح تاکتیکی بسیار کوچک است و رقم حداکثری، همانند یک سلاح هسته‌ای استراتژیک مهیب. در مقام مقایسه، بمب هسته‌ای «پسر کوچک» که روی هیروشیما پرتاب شد و مبتنی بر اورانیوم غنی شده ساخته شده بود، قدرتی بین 10 تا 13 کیلوتن داشت و با نابودی قسمتی از این شهر همانند یک سلاح استراتژیک عمل کرد. همچنین بمب «مرد چاق» که روی ناکازاکی پرتاب شد و مبتی بر پلوتونیوم بود، قدرتی در حدود 20 کیلوتن داشت. حداقل قدرت بی-61 که در قالب سلاح تاکتیکی است، 66 برابر کمتر از سلاح مرد چاق است. حداکثر بازده آن نیز 17 برابر بیشتر از این سلاح است.  پوتین قصد داشت برداشت‌ها از زرادخانه روسیه را تصحیح کرده و اعلام کند سلاح‌هایی که جزو سلاح‌های تاکتیکی شناخته می‌شوند به دلیل قابلیت تنظیم بازده، قابل تبدیل شدن به سلاح‌های استراتژیک نیز هستند. 

2- طعنه به جنگ انرژی واشنگتن
پوتین در سخنان خود به جنگ انرژی ترامپ گریزی غیرمستقیم زد. آمریکا درپی آن است تا روسیه را به طور عمده از بازار انرژی خارج کند که این مسئله علاوه بر نفت و گاز، انرژی هسته‌ای را هم در بر می‌گیرد. آخرین نمونه آن، توافق جدید آمریکا با ترکیه است. واشنگتن قرار است طی یک دهه آینده 43 میلیارد دلار گاز به آنکارا فروخته و نیروگاه هسته‌ای بعدی این کشور را بسازد. این درحالی است که روسیه بزرگ‌ترین تأمین‌کننده گاز ترکیه بوده و درحال تکمیل نخستین نیروگاه هسته‌ای این کشور است. آمریکایی‌ها با توسعه صنعت شیل، بر صادرات گاز آن تمرکز دارند که لازمه‌اش فشار بر بازار‌های روسیه در اروپاست. این درحالی است که طی چند دهه اخیر روسیه تقریباً در ساخت رآکتور‌های هسته‌ای در خارج از کشور، نقشی انحصاری داشت و دیگر سازندگان صرفاً بر ساخت در داخل کشور‌هایشان تمرکز داشتند. در سال‌های اخیر علاوه بر روسیه در سراسر جهان، چین برای پاکستان و کره جنوبی برای امارات رآکتور‌های هسته‌ای ساخته‌اند. آمریکا کماکان ظرفیت آزاد برای ساخت رآکتور در خارج از کشور را ندارد و می‌کوشد در قرارداد جدید، همراه کره جنوبی برای ترکیه رآکتور بسازد. 

رئیس‌جمهور روسیه با طعنه‌ای غیرمستقیم به این صحنه‌آرایی با اشاره به اینکه روسیه با سهم ۲۵ درصدی، دومین تأمین‌کننده بزرگ اورانیوم برای ایالات متحده است، گفت: «بزرگ‌ترین تأمین‌کننده، یک شرکت آمریکایی - اروپایی است که حدود ۶۰ درصد سوخت هسته‌ای بازار ایالات متحده را تأمین می‌کند. روسیه با تقریباً ۲۵ درصد، دومین تأمین‌کننده بزرگ اورانیوم برای بازار آمریکا است.» او در ادامه اعلام کرد: «روسیه در نیمه اول سال ۲۰۲۵ حدود ۸۰۰ میلیون دلار اورانیوم به واشنگتن فروخته است و این رقم تا پایان سال از یک میلیارد دلار فراتر خواهد رفت و ایالات متحده در حال خرید اورانیوم از روسیه است.»

3- برتری رابطه با چین 
پس از دیدار رؤسای‌جمهور آمریکا و روسیه در آلاسکا برخی مشکوک بودند که احتمال دارد روس‌ها بار دیگر فریب خورده و در معامله با غرب، به خود و شرق آسیب برسانند. پوتین در سخنان خود اما ضمن تأکید بر اینکه «روابط روسیه با چین مبتنی بر اعتماد برقرار شده است»، گفت: «سفر به چین گسترده‌تر از دیدار با ترامپ در آلاسکا بود.» تأکید بر وجود اعتماد میان مسکو و پکن و در عین حال مقایسه میان حضورش در آلاسکا با شرکت در رژه چین، حکایت از تثبیت موقعیت روسیه در جبهه شرق دارد. 

4- اظهارنظر محتاطانه درباره طرح ترامپ پیرامون غزه
رئیس‌جمهور روسیه درباره طرح ارائه شده توسط ترامپ برای آتش‌بس در غزه، بدون آنکه نظر کاملی درباره پذیرش آن بیان کند، با ملاحظه تأکید کرد «آماده» است با آن همراهی کند. بیان آمادگی تلویحاً به این معناست که طرح ترامپ نیاز به بررسی دارد. پوتین در همین راستا اعلام کرد «درک دیدگاه فلسطین در مورد این طرح مهم است.» او با این سخن، عملاً بیان نظر نهایی روسیه را مستلزم زمان و مشخص شدن نگاه خود فلسطینی‌ها دانست. رئیس‌جمهور روسیه نه تنها الزامی به رد طرح ترامپ نداشت، بلکه با بیانی دیپلماتیک تلاش کرد جلوی خسارت‌ها به وجهه خود را از نظر رسانه‌ای بگیرد. اگر پوتین نگاهی منفی به طرح را مطرح می‌کرد و سپس حماس با وجود اعلام ملاحظات، کلیت طرح را می‌پذیرفت، آنگاه رسانه‌های جریان اصلی غرب فضایی می‌ساختند که در آن پوتین متهم می‌شد طرحی را که حتی حماس نیز پذیرفته، رد کرده است. 

5- قدرت در حال محو اروپا 
پوتین اروپا را یک قدرت «در حال محو شدن» توصیف کرد. او در این باره گفت: «این اتحادیه بسیار قدرتمند با پتانسیل بسیار زیاد است. این یک مرکز تمدنی قدرتمند است؛ اما مرکزی که در حال محو شدن است. اتحادیه اروپا همچنان در حال محو شدن و کوچک شدن خواهد بود.» این نظر تقریباً در اجماع با نظر کارشناسان حوزه بین‌الملل قرار دارد. وقوع جنگ در اوکراین، نفوذ روسیه و آمریکا را به طور هم‌زمان در قاره سبز بالا برد و کشور‌های این قاره را تضعیف کرد. نتیجه دیگر، کاهش تمرکز و توان مداخله اروپا در دیگر نقاط جهان بود. 

🔹"آخرین خبر" در روبیکا
🔹"آخرین خبر" در ایتا
🔹"آخرین خبر" در بله