یک تحلیلگر: آمریکا با ارسال پیام به دنبال دستیابی به توافق با ایران است

اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشر در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
حسن بهشتی پور تحلیلگر مسائل سیاست خارجی در گفتوگو با «اعتماد» در خصوص سفر عارف به روسیه برای شرکت در نشست شانگهای و تبعات آن میگوید: « نشستهایی از جنس نشست شانگهای چه در سطح سران، چه در سطح نخستوزیران و وزرای امور خارجه که به صورت دورهای برگزار میشود، عمدتا فرصتی است برای ملاقات مسوولان و سران کشورهای مختلف با هم و ترسیم دورنمایی از یک ارتباط سازنده در حوزههای مختلف سیاسی، ارتباطی، اقتصادی و راهبردی. یکی از موضوعات مهمی که در جریان سفر عارف به روسیه برای ایران دارای اهمیت است بیاثر کردن تلاشهایی است که کشورهای غربی برای بازگشت 6قطعنامه تحریمی قبلی و قطعنامههای تحریمی جدید دنبال میکنند. حضور چین و روسیه به عنوان 2قدرت دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل میتواند مانعی در مسیر تلاشهای اروپا/ امریکا علیه ایران ایجاد کند و عارف در مذاکرات با این کشورها تلاش خواهد کرد ضرورت این هماهنگیها را یادآور سازد.» بهشتیپور ادامه میدهد: «دیدارهای عارف با نخست وزیران هند، پاکستان، چین و روسیه فرصت مغتنمی است که ایران بتواند در چهارچوب دیدارهای دوجانبه از ظرفیت این اجلاس استفاده کند و تلاش غربیها را بیاثر یا کماثر سازد. فرصت دیگر، پیگیری و اجرایی ساختن توافقنامههای ایران و روسیه است. از آنجا که روسیه میزبان این اجلاس است، ملاقاتهای دوجانبهای میان عارف معاون رییسجمهور ایران و میخاییل میشوستین نخستوزیر روسیه میتواند زمینه اجرای هرچه سریعتر توافقهای ایران و روسیه را فراهم کند یا حداقل موانع پیش روی اجرای این توافقنامهها را برطرف سازد. » او با اشاره به اینکه مساله مهم بعدی سخنرانی عارف در این اجلاس است، میگوید: « فرصتی پیش آمده که ایران در یک نشست بینالمللی، نقطه نظراتش را در موضوعات مختلف به اطلاع شرکتکنندگان و افکار عمومی بینالمللی برسانند. این سخنرانی بدون تردید انعکاس خبری و رسانهای قابل توجهی خواهد داشت و در حوزه دیپلماسی عمومی ارزش افزوده بسیاری به نفع ایران ایجاد میکند. اما اینکه آیا این سفر روابط ایران را با همه اعضای شانگهای گسترش میدهد، هنوز بهطور قطع نمیتوان درباره آن اظهارنظر کرد. واقع آن است که روابط بین کشورهای عضو شانگهای آنگونه که باید و شاید تنگاتنگ نشده است. روابط این کشورها عمدتا با کشورهای بیرون از شانگهای تنظیم شده است. اما در عین حال حضور چین و هند در این سازمان از منظر اقتصادی فضای مثبتی را ایجاد کرده است. حدود یک دوم کل جمعیت جهان و یک سوم کل مساحت سرزمینی جهان در این سازمان حضور دارند. روسیه 10میلیون متر مربع، چین 9میلیون متر مربع و هند هم حول و حول همین حدود مساحت سرزمینی دارند. ضمن اینکه ایران و روسیه 2کشور مهم از منظر منابع انرژیک هستند که وزن و ارزش این سازمان را بیشتر میکند.» این تحلیلگر معتقد است« در نهایت باید دید این ظرفیتها چه زمانی قرار است به اعداد و ارقام عینی در حوزه اقتصاد و مسائل راهبردی بدل شوند؟ و شانگهای تا چه اندازه در حوزههای سیاسی و اقتصادی دارای نفوذ و هژمون است و بعد این ظرفیتها را به نفع کشورهای عضو به کار میگیرد.»
بهشتیپور در پاسخ به این پرسش «اعتماد» که با توجه به تلاش امریکا و اروپا برای بازگرداندن 6 قطعنامه تحریمی قبلی یا صدور قطعنامههای جدید علیه ایران، ایجاد هماهنگیهای راهبردی و استراتژیک با روسیه و چین به عنوان 2عضو دارای حق وتو در شورای امنیت تا چه اندازه میتواند تلاش غربیها را بیاثر سازد؟ میگوید: «روسیه و چین میتوانند در تصویب بودجههای تحریمی علیه ایران، مانع تراشی کنند. ضمن اینکه اگر قرار باشد قطعنامه جدیدی علیه ایران صادر شود، مخالفت روسیه دارای اهمیت خواهد بود. مساله مهم در مورد 6 قطعنامه قبلی علیه ایران این است که روسیه، چین و ایران معتقدند دوره برجام و آن قطعنامهها به سر آمده است. اما امریکا و اروپا و متحدانشان میگویند، با پایان موعد برجام این قطعنامهها باز میگردد. در واقع از 6 مهرماه عملا دیگر قطعنامهای علیه ایران وجود ندارد. هر ادعایی در مورد ایران باید دوباره طرح شده و در خصوص آن رایگیری شود. روسیه و چین میتوانند بگویند این ادعای غربیها را قبول نداشته و تحریمها را اجرایی نمیکنند. » اودرباره صحبتهای اخیر کمال خرازی رییس شورای راهبردی روابط خارجی در کنفرانس بینالمللی «حقوق بینالملل تحت تهاجم، تجاوز و دفاع»درباره آمادگی ایران برای مذاکره با امریکا میگوید: « به نظرم آقای خرازی یک بحث کلی را مطرح کرده است. همانطور که وزیر امور خارجه کشورمان هم اخیرا در نشستی که آقای سجادپور آن را اداره میکرد، گفتند، زمینه برای مذاکره فراهم شده است. امریکاییها درخواستها و تماسهایی برای مذاکره برقرار کردهاند و در صورتی که اراده واقعی برای توافق وجود داشته باشد ایران آماده پیمودن این مسیر است. به هر حال بین ایران و امریکا تبادل پیامهایی در جریان است و در صورتی که اراده سیاسی لازم شکل بگیرد توافق محتمل است. البته باید توجه داشت نه ایران رویکرد قبلی خود و مطالباتش را تغییر داده و نه امریکا. اینکه علیرغم این خطوط قرمز و مواضع دو طرف چگونه قرار است مذاکره کرده و به تفاهم برسند، رخدادهای آینده مشخص میکند.»

















