جلسه داغ در کاخ سفید

آخرین خبر/ مراسم استقبال در محوطه جنوبی کاخ سفید آغاز شد، رسانهها که به رفتارهای عجیب و غریب رئیسجمهور آمریکا عادت کرده بودند دل توی دلشان نبود برای اینکه ببینند اینبار قرار است ترامپ با چه رفتار محیرالعقولی غافلگیرشان کند. اما رئیسجمهور آمریکا حواسش بود که بنسلمان، زلنسکی نیست که بخواهد با تیکه انداختن به لباس پوشیدنش او را تحقیر کند، او میزبان شاهزاده سعودیست که قرار است کرورکرور دلار برای سرمایهگذاری در آمریکا از جیب مبارکش هزینه کند. بنابراین در همان قدم اول صمیمت خود را با دست دادن و انداختن دست بر شانه بنسلمان نشان داد. تشریفات با حرکت دادن اسبهایی با پرچم آمریکا و عربستان، به مراسم استقبال زینت بخشید. بعد نوبت سورپرایز ویژه برای شازده بود، پرواز جنگندههای اف ۳۵ و اف ۲۲، قند را در دل بنسلمان آب کرد حتما تندتند داشت حساب میکرد که اگر هم قرار است دلارهای را پای آمریکا بریزم درعوض ارزش دارد سلاحی را به دست میآورم که رقبایم حسرت داشتنش را به دل دارند. انصافا هم مراسم باشکوهی بود شاهزاده سعودی مقام رسمی دولتی نبود که برایش تمام پروتکلهای تشریفاتی را انجام دهند اما حتما در دودوتا چهار تای ترامپ برایش صرف میکرد که با کمی بریز و بپاش بتواند دل بنسلمان را نرم کند تا شازده راحتتر سرکیسه را شل و باب میلش رفتار کند. بعد از مراسم استقبال نوبت دیدار رسمی شد تا بگویند و رسانهها بنویسند چه داده و ستاندهای تبادل میشود.
چرتکه انداختن ترامپ
ترامپ یک تاجر است و حساب و کتاب را خوب میداند و تمرکز میکند مبادا کلاهی بر سرش نرود. عربستان برای رئیسجمهور آمریکا یک فرصت است تا بتواند دلارهای سعودی را به سمت خود بکشاند. در این دیدار ترامپ از بنسلمان وعده سرمایهگذاری ۳۰۰ میلیارد لاری در آمریکا را گرفته است. ترامپ میخواهد به جز یک تاجر موفق به یک بازیگر اثرگذار بینالمللی هم باشد بنابراین صرف گرفتن مزایای اقتصادی از بنسلمان راضیاش نمیکند او برای شازده خوابهای دیگری هم دیده است. ترامپ میخواهد با ترغیب عربستان برای پیوستن به پیمان ابراهیم خود را ناجی خاورمیانه و قهرمان صلح در این منطقه حساس معرفی کند. بنابراین جز سرمایهگذاری میلیاردی در زیرساختهای آمریکا، بهرسمیت شناختن اسرائیل و پیوستن به توافق ابراهیم نقشه دیگر رییسجمهور آمریکا برای عربستان است.
خیالهای شاهزاده
رویای خلق عربستان بهعنوان کشوری پیشرو و متحد غیرناتویی ترامپ در ذهن شاهزاده سعودی میچرخد و تمام اقداماتش را حول آن میچیند؛ حتی اگر ظاهرسازی هم باشد و لزوما منجر توسعه مستقل نشود بازهم دل شازده را خوش میکند. از طرفی بنسلمان میخواهد خود رهبر جهان اسلام معرفی کند؛ اما از آنجایی که در جنگ غزه نتوانست تاثیر قابل توجهی داشته باشد سعی کرد با گذاشتن شرط و شروط اسرائیل را به رسمیت بشناسد. عربستان میگوید با ایجاد کشور فلسطین باید موافقت شود بعد حاضر است به توافق ابراهیم بپیوندد. به این ترتیب هم میتواند دل فلسطینیها را به دست آورد و هم روابطش با اسرائیل را عادیسازی کند.
از طرف دیگر حمله اسرائیل به قطر بدجوری وحشت را در دل شاهزاده سعودی انداخته است که شاید فردا روزی نوبت عربستان شود و آماج حملات اسرائیل باشد. بنابراین باید دلش را قرص کند که انواع سلاحهای نظامی و جنگندهها را دارد تا بتواند در موقع اضطرار از آنها استفاده کند. تحویل جنگنده اف ۳۵ همان چیزی است که بنسلمان میخواهد تا خیالش از بابت امنیتش تخت شود.
اسرائیل به همین سادگی جا نمیزند
همه ماجرا به خواستههای ترامپ و بنسلمان ختم نمیشود، این بازی طرف دیگر هم دارد که بعید است بگذارد هر آنچه این دو نفر در سر دارد تحقق یابد. اسرائیل دو مشکلی اساسی با توافقات آمریکا و عربستان دارد اولا شرط سعودیها برای پیوستن به توافق ابراهیم را قبول ندارد و نمیخواهد تمام آنچه که رشته کرده با ایجاد دولت فلسطینی پنبه شود بنابراین به نظر محال میرسد که در این قسم کوتاه بیاید.
ثانیا وعده دادن جنگنده اف ۳۵ به عربستان حسابی اسرائیل را آشفته است زیرا اگر این اتفاق رخ دهد برتری نظامیاش در منطقه را از دست خواهد داد و از کجا معلوم که کشورها دیگر منطقه هم به این موضوع کشانده شود و یک رقابت تمامعیار تسلیحاتی رخ دهد و فرجامش این باشد که دیگر در حوزه نظامی اسرائیل، حرف اول و آخر را در منطقه نزند.
عربستان و غنیسازی؟ آمریکا: اجازه نمیدهیم
رسانههای سعودی با ذوق و شوق در حال انعکاس خبری بودند که بله ما توانستیم بدون هیچ هزینهای رخصت غنیسازی را از ترامپ بگیریم و چپ و راست در حال تحلیل نوشتن از اینکه ایران این همه سال مذاکره کرد نتوانست حق غنیسازی را برای خود بگیرد و ما در چشم برهم زدنی امتیاز غنیسازی نقد در جیبمان کذاشتیم. اما عمر این شعف طولانی نبود و وزیر انرژی آمریکا وارد میدان شد و آب سردی بر پیکرشان ریخت. او رسما اعلام کرد که هیچ غنیسازی در توافق آمریکا و عربستان صورت نگرفته است. آری عربستان هنوز برای گرفتن این امتیازی راه درازی درپیش دارد.
پیچ دوران گذار
دیدار ترامپ و بنسلمان در مقطع حساسی از تاریح خاورمیانه انجام شد دورهای که هر ساعت و حتی دقیقهاش ممکن است آبستن حوادثی شود که حیات و ممات هر کدام از بازیگران این منطقه را دچار دگرگونی کند. برای آنکه قضاوت کنیم این دیدار یک معامله واقعی بوده است یا صرفا یک شوی سیاسی نیازمند به گذر زمان هست. آنچه که مسلم است حتی اگر همه جزئیات این توافق بنابه آنچه رسانههای بیان کردهاند اجرا شود یعنی عربستان بتواند جنگنده اف ۳۵ را تحویل بگیرد و در عرصههای هستهای و هوش مصنوعی توافق ایالات متحده را جلب کند در ازای سرمایهگذاری میلیارد دلاری در آمریکا و پیوستن به توافق ابراهیم باز هم کشورهای منطقه به ویژه اسرائیل ساکت نخواهند نشست تا عربستان استیلای نظامی به دست آورد. بنابراین ممکن است خاورمیانه را وارد مرحلهای از رقابت هستهای و نظامی کند که هیچ قدرتی دیگر توان جلوگیری از آن را نداشته باشد. از اینرو قضاوت درباره سرنوشت توافقات انجام شده را باید در روند تحولات و رخدادها در ماهها یا شاید سالهای آینده جستجو کرد.
خبرنگار: زینب مهدویفر

















