سرنوشت خواندنی ۱۱ خواهـر و بـرادر محمدرضا شاه

عليرضا در سال ۱۳۲۳ وارد ارتش فرانسه شد و تا سال ۱۳۲۶ در آنجا خدمت کرد و سپس به ايران بازگشت. عليرضا در ايام خدمت در فرانسه با دختري لهستاني تبار ازدواج کرد و از او صاحب پسري شد، ولي دربار ايران اين ازدواج را به رسميت نشناخت و بنابراين همسر و فرزند شاهپور عليرضا در پاريس زندگي مي‌کردند.عليرضا پهلوي در ۶ آبان ۱۳۳۳ درست در زماني که شايعه وليعهدي او (به دليل بچه دار نشدن محمدرضاشاه و ثريا اسفندياري ) بر سر زبان‌ها بود، در يک سانحهٔ هوايي کشته شد. جنازه او در کنار جسد موميايي پدرش رضا شاه که از آفريقا آورده شده بود، در در شهر ري به خاک سپرده شد. ۲- اشرف پهلوي خواهر همزاد محمدرضا پهلوي است. نام وي در زمان تولد «زهرا» بود که بعدها به «اشرف‌الملوک» و «اشرف» تغيير يافت. او پس اتمام تحصيلات رايج آن زمان ،بنا به توصيه پدرش با علي قوام پسر قوام‌الملک شيرازي ازدواج کرد که بعد از ۲۰شهريور اين امر به طلاق انجاميد. وقتي رضا شاه مجبور به ترک ايران شد، اشرف در آخرين ديدار با پدر مأموريت يافت تا ياور و همدم برادرش محمدرضا پهلوي باشد. اشرف پهلوي خواهر دوقلوي شاه بوددومين ازدواج اشرف پهلوي با احمد شفيق، خواهر زاده ملک فاروق پادشاه مصر بود. وي در دوران نخست وزيري مصدق بخاطر دخالت در سياست و حمايت از مخالفان دولت از کشور تبعيد شد و به فرانسه رفت. قبل از کودتاي ۲۸مرداد وارد تهران شد. بعد از مدتي ازدواج او با شفيق به طلاق انجاميد. اشرف بعد از سال ۴۰ با جوان تحصيل کرده‌اي به نام مهدي بوشهري پور در پاريس ازدواج کرد .اشرف بخاطر نوع شخصيت و دخالتش در سياست ايران و دست داشتن در معاملات مالي و اقتصادي و نيز زندگي خصوصي جنجال‌برانگيز و مفاسد اخلاقي گسترده، مورد انتقادشديد مخالفان حکومت پهلوي قرار داشت.فساد مالي و اخلاقي اشرف پهلوي به حدي بود که حتي ساواک را به واکنش واداشت و رفتارهاي او را مغاير شئون سلطنت گزارش کرد. خبرهاي متعدد از دخالت او در قاچاق مواد مخدر در کنار عياشي و ولخرجي، در همه محافل بر سر زبانها بود. اشرف در سالهاي پس از انقلاب در امريکا زندگي مي کرد.

۳- غلامرضا پهلوي ششمين فرزند و سومين پسر رضا شاه بود. مادرش پس مدت کوتاهي بر اثر ناسازگاري از رضا شاه جدا شد و در خانه‌اي که براي وي در نظر گرفته شده بود با تنها فرزندش زندگي مي‌کرد. غلامرضا پس از تحصيلات ابتدايي به همراه سه تن از برادران ناتني‌اش (عبدالرضا پهلوي، احمدرضا پهلوي و محمودرضا پهلوي) براي ادامه تحصيل به مدرسه انستيتو لو روزه سوييس فرستاده شد و پس از اتمام تحصيل، در سال ۱۳۱۵ به همراه ساير برادران به ايران بازگشت و همگي به خواست پدرشان وارد دبيرستان نظام شدند. غلامرضا پهلوي ششمين فرزند و سومين پسر رضا شاه بودغلامرضا در سال ۱۳۲۰ و پس از کنار رفتن رضاخان از سلطنت به همراه پدر مجبور به ترک ايران و اقامت در آفريقاي جنوبي شد. پس از مرگ پدر نيز اجازه بازگشت به او داده نشد و ناچار براي ادامه تحصيل به دانشگاه پرينستون آمريکا رفت ولي پس از يک سال با اجازه برادرش محمدرضا شاه پهلوي به ايران بازگشت و وارد دانشکده افسري شد و در مهر ماه ۱۳۲۷ دوره دانشکده افسري را به پايان برد و به تدريج مدارج نظامي را تا اخذ درجه سرتيپي در سال ۱۳۵۰ طي کرد. غلامرضا پهلوي در بسياري از مجامع و محافل به نمايندگي از شاه شرکت مي‌کردرياست کميته ملي المپيک، رياست باشگاه سوارکاران، آجوداني ويژهٔ شاه، عضويت در شوراي نيابت سلطنت از جمله مشاغل وي بود. او همچنين در بسياري از مجامع و محافل به نمايندگي از شاه شرکت مي‌کرد. فعاليتهاي اقتصادي گسترده و نامشروع او، زبانزد خاص و عام بود. ۴- عبدالرضا پهلوي درمهرماه ۱۳۰۳ به دنيا آمد و تحصيلات ابتدايي و مقدمات نظام را در تهران سپري کرد. سپس به همراه برادرش محمدرضا براي تحصيل به مدرسه «انستيتو لو روزه» سوييس فرستاده شد. پس از بازگشت به ايران در سال ۱۳۱۵ وارد مدرسه نظام و دانشکده افسري شد. او پس از برکناري و تبعيد پدرش با او به آفريقاي جنوبي رفت و پس از مرگ رضا خان در سال ۱۳۲۳ براي ادامه تحصيل در رشته اقتصاد در دانشگاه هاروارد به آمريکا رفت. عبدالرضا پهلوي چندين دوره رياست مجمع جهاني حفاظت از حيات وحش را به عهده گرفتپس از اتمام تحصيلات در سال ۱۳۲۶به ايران بازگشت و علي رغم داشتن تحصيلات عاليه در رشته اقتصاد تنها سمت تشريفاتي رياست افتخاري برنامه هفت ساله دولت به او سپرده شد. او در سال ۱۳۲۹ ازدواج کرد اما به دليل مسايل خانوادگي و شخصي و اختلاف همسرش با محمدرضا پهلوي از دربار دوري مي‌جست و بيشتر وقت خود را صرف شکار و تاکسيدرمي حيوانات و کشاورزي و رسيدگي به زمين‌هاي کشاورزي ۳۷۰۰هکتاري خود در دشت ناز ساري مي‌کرد. وي همچنين چندين دوره رياست مجمع جهاني حفاظت از حيات وحش را به عهده گرفت. نامبرده پس از انقلاب در سال ۱۳۵۷ به اتفاق خانواده‌اش کشور را ترک کرد و هيچکس از محل زندگي او اطلاعي ندارد و گفته مي شودکه نام خانوادگي خود را هم تغيير داده است. ۵- احمدرضا پهلوي هشتمين فرزند و پنجمين پسر رضا شاه بود. او در سال ۱۳۰۴به دنيا آمد و پس از تحصيلات ابتدايي مشغول تحصيل در مدرسه نظام بود که پس از برکناري و تبعيد پدرش در سال ۱۳۲۰با او به آفريقاي جنوبي و در سال ۱۳۲۳براي ادامه تحصيل به بيروت رفت. پس از بازگشت به ايران در سال ۱۳۲۵ با سيمين تاج بهرامي دختر دکتر حسين احياءالسلطنه بهرامي (همان کسي که در صحن مجلس شوراي ملي به گوش سيد حسن مدرس سيلي زد) ازدواج کرد.اين پيوند در سال ۱۳۳۳به جدايي انجاميد. احمدرضا در سال ۱۳۳۷ دوباره ازدواج کرد.او در امور اقتصادي، سياسي و اجتماعي دخالتي نمي‌کرد و کمتر در دربار حاضر مي‌شد. پس از انقلاب اسلامي درسال ۱۳۵۷به اتفاق خانواده‌اش ايران را ترک کرد و در سال ۱۳۶۱با بيماري سرطان خون در فرانسه درگذشت. ۶- محمودرضا پهلوي نهمين فرزند و ششمين پسر رضا خان در مهرماه ۱۳۰۵به دنيا آمد و تحصيلات ابتدايي و مقدمات نظام را در تهران سپري کرد. او پس از برکناري و تبعيد پدرش با او به آفريقاي جنوبي رفت و پس از مرگ رضا شاه به ايران بازگشت و چندي بعد براي ادامه تحصيل در رشته مديريت بازرگاني و صنعتي در دانشگاه کاليفرنيا و ميشيگان به آمريکا رفت. او پس از بازگشت به ايران در سال ۱۳۳۳ ازدواج کرد که اين ازدواج پس از سه سال به جدايي انجاميد. محمودرضا در سال ۱۳۴۳ با مريم اقبال دختر دکتر منوچهر اقبال ازدواج کرد ولي نامبرده نيز پس از مدتي از او جدا شد. وي در سال ۱۳۵۷ ايران را ترک کرد و در سال ۲۰۱۰ در کاليفرنيا درگذشت. ۷- حميدرضا پهلوي يازدهمين فرزند رضا خان و هفتمين پسر وي در ۱۳تير ماه ۱۳۱۱به دنيا آمد و تحصيلات ابتدايي را در تهران سپري کرد. او پس از برکناري و تبعيد پدرش با او به آفريقاي جنوبي رفت و پس از مرگ رضا شاه در سال ۱۳۲۳براي ادامه تحصيل به بيروت فرستاده شد ولي پيشرفتي در اين زمينه نداشت و در عوض اهل خوشگذراني بود. به همين خاطر در سن ۱۹سالگي مقدمات ازدواج او را فراهم کردند و در سال ۱۳۳۰با دخترعموي مادرش ازدواج کرد و صاحب يک فرزند شد ولي اين ازدواج اندکي بعد منتهي به جدايي گرديد.او سپس با زني ديگرازدواج کرد واز او هم صاحب دو فرزند شد. اين ازدواج هم دوامي نيافت. حميدرضا پهلوي از سوي خاندان سلطنت متهم بود که در مجامع و محافل موجبات آبروريزي خانواذه سلطنتي رافراهم مي‌آورد تا اينکه در سال ۱۳۴۰به طور کامل از دربار طرد شد و عنوان شاهزادگي از او سلب گرديد. او به علت عدم ارتباط با خاندان پهلوي، پس از انقلاب، ايران را ترک نکرد و در سال ۱۳۷۱درگذشت و در بهشت زهرا دفن شد. ۸- فاطمه پهلوي دهمين فرزند رضاخان درسال ۱۳۰۷ متولد شد. تحصيلات متوسطه اش را نيمه تمام گذاشت و سپس در بيروت، اروپا و آمريکا ادامه تحصيل داد. در زمان رضا شاه، دربار ايران طرحي براي ازدواج فاطمه با خسرو خان قشقايي در دست داشت که با شکست مواجه شد. پس از مرگ پدرش، ابتدا در مرداد ۱۳۲۷با يک روزنامه‌نگار آمريکايي ازدواج کرد و از او صاحب يک دختر دو پسر شد. اين ازدواج موجب اعتراضاتي در ايران گرديد. چرا که ازدواج زن مسلمان با مرد غير مسلمان ممنوع و ازدواج زن ايراني با تبعه ساير کشورها نياز به کسب اجازه قبلي از دولت ايران داشت. ناديده گرفتن اين دو مورد موجب شد تا فاطمه پهلوي از امتيازات خود محروم گردد. فاطمه پهلوي، فرزند رضاخان از سوي ديگر دربار نيز نسبت به اين ازدواج روي خوشي نشان نداد. چرا که فاطمه پهلوي جشن ازدواج خود را در پاريس و درست در روزي برگزار نمود که دربار ايران به مناسبت خاکسپاري رضا شاه عزاي عمومي اعلام کرده بود. اخبار اين ازدواج و همزماني آن با عزاداري به صورت بسيار پر سر و صدا در مطبوعات انعکاس يافت.سرانجام دربار در سال ۱۳۳۲به فاطمه پهلوي و شوهرش اجازه بازگشت به کشور را داد. در مرداد ۱۳۳۸ فاطمه از شوهر امريکايي اش طلاق گرفت و در آبان همان سال با سپهبد محمد خاتمي ازدواج نمود. خاتمي در سال ۱۳۵۴در حال کايت‌سواري در حوالي سد دز با کوه برخورد کرد و کشته شد.فاطمه پهلوي از جمله اعضاي خاندان پهلوي بود که به فعاليت‌هاي اقتصادي روي آورد و يکي از سهامداران اصلي «شرکت سي.آر.سي» بود که در سال ۱۳۴۳باشگاه پرسپوليس را راه‌اندازي نمود. اندکي پيش از انقلاب اسلامي، او روانه خارج از کشور شد. مدتي ساکن پاريس بود و سپس به لندن رفت و در سال ۱۳۶۶ در آنجا درگذشت. وي کاخهاي متعددي در تهران و شمال ايران داشت. ۹-شمس (خديجه) پهلوي در سال ۱۲۹۶ به دنيا آمد. او پس از سپري کردن تحصيلات رايج در آن زمان، به اصرار پدرش با فريدون جم فرزند مديرالملک جم (وزير و نخست وزير دوره قاجار و پهلوي) ازدواج کرد. ليکن پس از کناره‌گيري رضا شاه از سلطنت، از همسرش جدا شد و چندي بعد در سال ۱۳۲۲با عزت‌الله مين‌باشيان که هنرمند بود آشنا شد و در سال ۱۳۲۴ در قاهره با او ازدواج کرد. همسر جديد او نام و نام خانوادگي خود را به مهرداد پهلبد تغيير داد. مهرداد پهلبد در سال ۱۳۴۳به وزارت فرهنگ و هنر منصوب گرديد و تا ۱۳۵۷در اين سمت باقي ماند. شمس پهلوي در اسفند ۱۳۷۴در سن ۷۸سالگي درگذشتاو در کاخي در مهرشهر کرج به نام کاخ مرواريد زندگي مي‌کرد. اين کاخ توسط موسسه رايت آمريکا ساخته شده است. وي رياست کانون بانوان ايران را که در ارديبهشت سال ۱۳۱۴ توسط رضاشاه براي پيشبرد و اجراي اهداف خود درخصوص کشف حجاب ايجاد شده بود، بر عهده داشت. شمس و خانواده‌اش در شهريور ماه سال ۱۳۵۷کشور را ترک کردند و چندي بعد در کشور ترينيداد و توباگو در منطقه کارائيب ساکن شدند. شمس پهلوي در اسفند ۱۳۷۴در سن ۷۸سالگي درگذشت و در ايالت کاليفرنيا به خاک سپرده شد. ۱۰- همدم‌السلطنه نخستين فرزند رضاخان بود. در زمان سلطنت پدرش در مجالس و محافل مطرح نبود و بيشتر اوقات را با نامادري‌اش ملکه تاج‌الملوک مي‌گذراند و همدم و مصاحب او بود. او با ابوالفتح آتاباي ازدواج کرد. برخي، همدم السلطنه را فرزند صفيه همداني دانسته‌اند. صفيه همداني زني بود که در زمان خدمت رضاخان در همدان به ازدواج موقت او در آمد. به نقل برخي منابع، او فرزند مريم سوادکوهي بود و مادرش در جواني درگذشت. همدم السلطنه که نام اصلي اش فاطمه بود در سال ۱۳۵۷ در تهران درگذشت. ۱۱- صديقه پهلوي متولد ۱۲۹۶فرزند يکي از ۴همسر رضاشاه يعني زهرا سوادکوهي بود و مادرش را در شيرخوارگي به علت بيماري سل از دست داد. صديقه پهلوي تا زمان انقلاب ايران با نام خانوادگي پدرخوانده اش، کدويي، شناخته مي شد و لذا هرگز به خاندان سلطنتي راه نيافت. او در دي ماه ۱۳۶۸در سن ۷۲سالگي در تهران درگذشت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

با کانال تلگرامي آخرين خبر همراه شويد telegram.me/akharinkhabar