«کلاش ۱۳۳»؛ سلاح سبک ایرانی با استاندارد روز دنیا

مشرق/ متن پيش رو در مشرق منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست در کلاش ۱۳۳ شاهد اضافه شدن چند بخش به سلاح هستيم که با استفاده از اين مجموعه اضافه شده به آکا ۱۰۳، مي توان به صورت بسيار دقيق تر به سمت هدف شليک و از خطا رفتن گلوله ها جلوگيري کرد.  با وجود پيشرفت هاي بسيار گسترده در بحث سلاح هاي سنگين مثل موشک، هواپيماهاي رزمي، ناوهاي جنگي و تانکها، باز هم در بسياري از موارد اين نيروهاي پياده مسلح به سلاح هاي سبک هستند که بايستي پيروزي نهايي را براي نيروهاي خودي در ميدان نبرد کسب کنند. ايران اولين تجربه در بحث ساخت سلاح هاي هجومي را در دوران پيش از انقلاب آغاز کرد. شرکت آلماني "هکلر اند کخ" آلمان خط توليد سلاح ژ-۳ را در ايران راه اندازي کرده و تا زمان پيروزي انقلاب اسلامي اين سلاح در ايران و البته زير نظر مستشاران آلماني توليد مي شد. در مدت زماني کوتاهي پس از پيروزي انقلابي اسلامي جنگ بر کشور ما تحميل شد و يگان هاي سپاه و بسيج نيز در کنار ارتش وارد ميدان نبرد شدند. نيروهاي بسيجي و سپاهي عمدتا از کلاشينکف هاي غنيمتي از عراقي ها استفاده کرده و به مرور در سالهاي جنگ، حجم بيشتري از اين سلاح با کيفيت روسي از منابع مختلف تهيه شده و به کشور وارد شد اما ضرورت بهره گيري از نسل هاي جديد کلاشينکوف با توجه به تجربيات فرامرزي و تهديدهاي تقويت شده دشمنان در حوالي مرزها، بيش از پيش احساس مي شد تا اينکه مرداد ماه سال گذشته خبر خريداري اسلحه هجومي AK-۱۰۳ توسط وزارت دفاع ايران، از کشور روسيه منتشر شد؛ عضوي از خانواده سلاح هاي هجومي معروف کلاشينکوف که سالهاست مدل قديمي تر آن يعني AK-۴۷ در کشور ما در حال خدمت است. در همان زمان وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح در جريان يک کنفرانس خبري درباره توليد اين سلاح در داخل کشور اين گونه توضيح داد: "در ۱۰ سال گذشته به علت اولويت طرح‌هاي هوا و فضا و دريايي، توليد سلاح‌هاي سبک کم شده بود اما با توجه به بحران‌هاي منطقه‌اي اين خريد صورت گرفت که البته زيرساخت‌هايي نيز براي توليد اين سلاح در داخل فراهم شده است. ما در داخل کشور امکان توليد سلاح‌هاي سبک و انفرادي را داريم و همه نيازهاي نيروهاي مسلح در کشور فراهم مي‌شود." آکا ۱۰۳ چگونه به ايران آمد؟ اين وعده و نويد وزير دفاع درباره امکان ساخت يک اسلحه جديد و مدرن تر به نسبت کلاشينکف هاي باسابقه، زمان زيادي براي گام برداشتن در مسير عملياتي طي نکرد و در روز ارديبهشت ماه سال جاري، تعدادي از محصولات جديد وزارت دفاع رونمايي شدند که يکي از آنها کلاش ۱۳۳ نام داشت. بر اساس اعلام وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح، سلاح انفرادي کلاش ۱۳۳ به درخواست سپاه پاسداران انقلاب اسلامي طراحي و ساخته شده و داراي کيفيت، دقت بوده و از اطمينان بالايي برخوردار است. در ابتدا بايد به نکته اي اشاره کرد و آن هم اين مسئله است که از سال گذشته تا به امروز سلاح AK-۱۰۳ در دست نيروهاي سپاه در جريان رژه ها و برخي از رزمايش ها ديده شده است و به احتمال فراوان فرماندهان سپاه نيازمندي هاي خود براي ارتقاء اين سلاح را به صنايع دفاعي منتقل کرده و برخي از ارتقاء ها بر روي آن انجام شده است. اما در کلاش ۱۳۳ چه ارتقاء هايي صورت گرفته است؟ براي فهم بهتر نياز است ابتدا نگاهي به خود آکا ۱۰۳ داشته باشيم و تفاوت اين سلاح با نمونه هاي اوليه خانوادهAK . سلاح هاي سري AK-۴۷ با شروع ۸ سال جنگ تحميلي تبديل به سلاح و واژه اي آشنا براي مردم ايران شد. حجم زيادي از مدل هاي مختلف AK-۴۷ و AKM ساخت شوروي سابق، چين و اقمار آنها در سالهاي جنگ از متجاوزين عراقي به غنيمت گرفته شده يا از بازار خارجي خريداري شد. اطمينان پذيري بالا و قدرت بازدارندگي مناسب، به سرعت کلاشينکف را به سلاحي محبوب و قابل اطمينان براي نيروهاي ايراني بدل کرد .از سرزمين هاي گرم و رملي جنوب تا قله هاي رفيع و سردسير کردستان، اين اسلحه به خوبي کار کرده و با نمره مناسبي از آزمون جنگ تحميلي خارج شد. اما در خود شوروي سابق و همزمان با اوج گيري جنگ ويتنام، مطالعات بر روي نسل جديد سلاح ها آغاز شد. روسها با مطالعه بر روي اسلحه M-۱۶ آمريکايي و مهمات جديد ۴۵*۵.۵۶ ميلي متري آن اسلحه AK-۷۴ و مهمات ۳۹*۵.۴۵ ميلي متري را توسعه دادند. اين مهمات به نسبت مدل قبلي روسي يعني ۳۹*۷.۶۲ ميلي متري سبک تر بوده و از کشندگي بيشتري در برابر انسان برخوردار بود. اما در هنگام برخورد با هر جسم سختي مثل بدنه يک اتومبيل يا بلوک هاي سيماني يا هر جسم سخت ديگري بسيار ضعيف تر نسبت به مدل قبلي عمل مي کرد. روسها در ابتدا گونه AK-۷۴M را توسعه دادند. در اين سلاح در حجم زيادي از مواد پليمري استفاده شده و امکان نصب بهتر و راحت تر انواع سامانه هاي اپتيکي و نارنجک انداز نيز بر روي آن وجود دارد. خانواده AK-۱۰۰ بر راساس همين مدل توسعه يافته است. اما AK-۱۰۳ براي پاسخ به نياز آن کاربراني است که يک پلتفورم مدرن و به روزرساني شده به همران فشنگ هاي قدرتمند ۳۹*۷.۶۲ ميلي متري را نياز دارند . يک نکته مهم ديگر در سفارش اين اسلحه براي جمهوري اسلامي ايران، بحث کاهش هزينه ها و زمان آموزش و نگهداري اين سلاح است. اسلحه AK-۱۰۳ از لحاظ مکانيزم، شکل ظاهري، اندازه تقريبي و کاليبر مورد استفاده کاملا شبيه کلاشينکف هاي مورد استفاده در داخل کشور است. در صورت استفاده از مدل هايي با کاليبرهاي ديگر، بايد يا مهمات در حجم بالايي به کشور وارد يا خط توليد جديدي براي آن راه اندازي مي شد که امري زمانبر و هزينه بر به حساب مي آمد. AK-۱۰۳در حقيقت يک مدل سبک تر و کنترل پذيرتر از خانواده کلاشينکف هاي سري AK-۴۷ و AKM محسوب مي شود. AK-۱۰۳ وزني در حدود ۳ کيلو و ۶۰۰ گرم داشته و طول آن ۹۴۳ ميلي متر است .نواخت تير آن ۶۰۰ گلوله در دقيقه و سرعت دهانه گلوله در آن ۷۱۵ متر بر ثانيه است. وزن اين سلاح به نسبت کلاش هاي موجود در کشور بين ۱۰۰ الي ۲۰۰ گرم سبک تر است. برد موثر آن در حدود ۵۰۰ متر است .بدنه اين سلاح با مواد ضد زنگ زدگي پوشانده شده و مقاومت بسيار خوبي در برابر شرايط بد جوي و رطوبت دارد. مکانيزم عملکرد AK-۱۰۳ مثل اکثر مدل هاي اين سري گلنگدن چرخشي و استفاده از نيروي حاصل از احتراق گاز باروت است. برگه ناظم آتش اين سلاح به مانند مدلهاي قبلي خانواده AK در کنار بدنه قرار گرفته و در سه حالت ضامن، تک تير و رگبار فعاليت مي کند. يک مدل از اين سلاح به نام AK-۱۰۳-۲ توان شليک سه تير را نيز دارد . خشاب اين سلاح نيز از جنس پليمر ساخته شده است و يک ارتقاء مهم به نسبت خشاب هاي فلزي اين سلاح ها محسوب مي شود. خشاب هاي فلزي خانواده کلاش که در کشور ما نيز وجود دارد معمولا ۴۳۰ يا ۳۳۰ گرم وزن دارند و با استفاده از مهمات استاندارد ۳۹*۷.۶۲ ميلي متري يک سرباز مي تواند در شرايط عادي فقط تعدادي معدود از اين خشاب ها را که هر کدام حاوي ۳۰ گلوله است را حمل کند اما خشاب پليمري AK-۱۰۳ تنها ۲۵۰ گرم وزن داشته و بار همراه استاندارد سرباز را به حدود ۱۵ خشاب مي رساند. در دو مدل خشاب قبلي، وزن کل خشاب ها به همراه مهمات به ترتيب ۱۰.۱۲ کيلوگرم و ۹.۸۴ کيلوگرم است. اما در آکا ۱۰۳ با وجود اضافه شدن يک خشاب وزن کل به همراه آنها به همراه ۳۹۰ گلوله ۹.۶۲ کيلوگرم است. با استفاده از اين سلاح و خشاب هاي پليمري نه فقط وزن سلاح و مهمات همراه کاهش پيدا کرده و بلکه حجم مهمات همراه نيز افزايش يافته است. بخشي از يگان هاي ارتش و نيروهاي امنيتي و پليسي روسيه نيز از جمله کاربران اين سلاح هستند. کلاش ۱۳۳ ايران چه فرقي با آکا ۱۰۳ دارد؟ اما نگاهي به AK-۱۰۳ به صورت استاندارد نشان مي دهد که سلاح مورد نظر همچنان در بحث سامانه هاي اپتيکي مخصوص هدفگيري دچار کمبود است. نگاهي به درگيري هاي اخير در منطقه خاورميانه به راحتي نشانگر اين مطلب است که سامانه هاي اپتيکي هدف گيري در حال حاضر نه فقط در ارتش هاي منطقه و بلکه در دست گروه هاي تروريستي نيز ديده مي شود. بر اين اساس، در اسلحه کلاش ۱۳۳ شاهد اضافه شدن چند بخش به سلاح هستيم که يک دو پايه مخصوص براي تيراندازي دقيق تر، يک سيستم اپتيکي هدف گيري و يک سيستم نيز در کنار سلاح بسته شده است که احتمالا ترکيبي از چراغ قوه و هدف گير ليزري براي شرايط کم نوري و ديد پايين است. با استفاده از اين مجموعه اضافه شده به آکا ۱۰۳، مي توان به صورت بسيار دقيق تر به سمت هدف شليک و از خطا رفتن گلوله ها جلوگيري کرد. نکته مهم درباره دو پايه نصب شده اين مسئله است که به طور کل خانواده سلاح هاي استفاده کننده از کاليبر ۷.۶۲ ميلي متري داراي لگد زيادي هستند و کنترل آن ها خصوصا در حالت شليک رگبار مشکل و گاهي نيز تقريبا غير ممکن است. وجود دوپايه مورد نظر کمک زيادي به حفظ پايداري سلاح مي کند و در عين حال مي توان از آن براي شليک هاي تک تير دقيق در نقش تک تيرانداز سبک نيز بهره برد. مسئله بعدي نيز درباره کلاش ۱۳۳ اين نکته است که با توجه به توليد اين سلاح در ايران مي توان اين گونه برداشت کرد که فناوري مربوط به اين سلاح جديد به داخل کشور منتقل شده و در حال حاضر سلاح مورد نظر با استاندارد هاي مورد نظر شرکت سازنده در داخل ايران توليد مي شود؛ حرکتي که در کنار ارزش هاي نظامي مي تواند باعث ايجاد اشتغال و فرصت هاي اقتصادي نيز در داخل کشور باشد و نشان مي دهد علاوه بر استاندارد شدن مواد اوليه مورد استفاده در اين خطوط توليد ايراني بر اساس معيارهاي روز دنيا، ساير فرآيندهاي توليد نيز از کيفيت بالايي برخوردار هستند و شايد پس از گذشت سالها و دهه ها، سلاح سازماني پاسداران انقلاب، از آکا ۴۷ به آکا ۱۰۳ آنهم با ارتقاء هاي ايراني، تغيير کند. البته در سالهاي گذشته، سلاح هايي چون فجر و فاتح نيز توسط متخصصان سازمان جهادخودکفايي نيروي زميني سپاه، طراحي و ساخته شده اند که با توجه به ويژگي هاي خاص آنها، به نظر مي رسد براي استفاده در يگانهاي خاص و ويژه پاسدار مورد استفاده قرار خواهد گرفت تا در عين استفاده از تجارب موفق ارتش هاي بزرگ دنيا، نمونه هاي ايراني نيز اهميت و جايگاه خاص خود را داشته باشند. با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد