بحران در خاندان پادشاهی عربستان

فرارو/ متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست به طور قطع رويدادهاي شنبه نشان دهند آغاز يک دوره جديد در عربستان است که با دستگيري و اعدام و خفقان و ترورهاي گسترده همراه خواهد بود و يک نوع صف‌آرايي شاهزادگان در برابر بن‌سلمان رخ خواهد داد تيراندازي در اطراف کاخ پادشاه عربستان موضوعي بود که شنبه شب در رسانه‌ها منتشر شد و فيلم‌هاي از اين اتفاق در شبکه‌هاي اجتماعي پخش شد اما اظهارات ضد و نقيض موجب شد شائبه هايي مانند کودتا در اين باره مطرح شود.  غروب شنبه گذشته منابع محلي در رياض از وقوع تيراندازي در نزديکي کاخ «ملک سلمان» پادشاه عربستان خبر دادند و تصاويري نيز منتسب به اين تيراندازي در شبکه‌هاي مجازي منتشر شد که پس از وقوع اين اتفاق، بعضي منابع نزديک به مخالفان حاکميت عربستان، از درگيري‌ها امنيتي عليه پادشاه عربستان سخن به ميان آوردند و حتي از احتمال وقوع کودتا و فرار ملک سلمان پادشاه عربستان با يک کاميون از کاخ پادشاهي خبر دادند اما اين خبرها از سوي منابع رسمي تاييد نشد. در مقابل اين خبرها، عمر خليفه روزنامه نگار مصري نوشت: «حاميان بن سلمان مي گويد در رياض خبري از درگيري نيست، اما ويديوها نشان از تيراندازي هاي شديدي در پايتخت سعودي دارد» با گذشت چند ساعت پليس رياض مدعي شد: «شليک پليس به سمت پهپاد تفريحي در آسمان منطقه خزامي بوده است.» سخنگوي پليس رياض مدعي شد که شنبه شب راس ساعت 19:50 دقيقه، يکي از مراکز امنيتي محله الخزامي شهر رياض که کاخ الخزامي در آن قرار دارد، متوجه پرواز هلي شات روي کاخ الخزامي بود و نيروهاي امنيتي با مشاهده آن، اقدام به تيراندازي کردند. اين درحالي بود که برخي مقامات اين کشور صحبت از پهپاد جاسوسي به ميان آورده بودند اين تناقض بر ابهام ماجرا افزود. از سوي ديگر يکي از موضوعات مورد بحث در اين اتفاق حضور يا عدم حضور پپادشاه سعودي در کاخ بود. رويترز در اين باره طي گزارشي عنوان کرد که در زمان تيراندازي به سمت پهپاد، ملک سلمان در کاخ پادشاهي نبوده است. اين در حالي بود که برخي گزارش‌هاي پيشين حکايت از آن داشت که به محض اعلام وضعيت فوق العاده و آغاز تيراندازي، پادشاه عربستان به يک پايگاه نظامي منتقل شده است؛ اتفاقي که گمانه زني وقوع کودتا يا وقوع يک حمله در اين کاخ يا اطراف آن را پررنگ‌ کرده بود. در مجموع ابهامات ماجرا موجب شد اخبار ضد و نقيضي در اين باره منتشر شود که از جمله آن ادعاي خبرگزاري آسوشيتدپرس درباره کشته شدن شش تن در رياض است. اين خبرگزاري مدعي شد، اخباري درباره کشته شدن شش تن در رياض منتشر شده که دو تن آمريکايي، دو تن انگليسي، يک تن استراليايي و يک تن عربستاني بوده‌اند. همچنين روزنامه عبري زبان معاريو نيز ادعا کرد، درگيري‌هايي در داخل يکي از کاخ‌هاي سلطنتي در رياض رخ داده و به نظر مي‌رسد درگيري بين شاهزادگان سعودي باشد. در همين راستا برخي گزارش‌ها حکايت از آن دارد که آسمان منطقه خزامي رياض بر روي کليه پروازهاي تجاري و نظامي بسته و گارد ويژه بن سلمان زمين و آسمان را بدست گرفته و بالگردهاي گارد پادشاهي در اين منطقه در حال پرواز هستند. با اينحال همچنان ابهامات اين ماجرا بر جاي خود پا برجا هستند. خفقان و ترور در انتظار عربستان در همين خصوص حسن هاني زاده کارشناس مسائل جهان عرب در گفت‌وگو با فرارو اظهار کرد: «طبق اخبار موثقي که از داخل عربستان منتشر شده، به دليل بروز اختلاف ميان محمدبن سلمان و برخي از شاهزادگان سعودي، اين شاهزادگان به همراه محمد بن نايف آل سعود وزير سابق دفاع و فرزند پادشاه سابق عربستان تشکيل اپوزوسيون دادند. اين ماجرا بعد ديدار‌هاي زياد بن سلمان با مقامات اسرائيل به اوج خود رسيده است و بن نايف در صدد فرصتي است تا بتواند ضربه‌اي مهلک به بن سلمان بزند. البته اين ماجرا پيشينه مشخصي دارد و بن سلمان سال گذشته دستور بازداشت تعداد زيادي از شاهزادگان سعودي را صادر و سپس اموالشان را مصادره کرد. در کنار اين مسئله زنداني شدن و شکنجه چندين نفر از علماي وهابي هم بر اختلافات و تنش‌هاي داخلي عربستان افزوده است.» وي افزود: «بنابراين آنچه که شب شنبه در اطراف کاخ پادشاه عربستان رخ داد اقدام همين اپوزوسيون بود که با هدف ترور وي و وليعهد انجام شد. اما آمريکايي‌ها بلافاصله متوجه موضوع و وارد عمل شدند و بن سلمان و سلمان بن عزيز را از کاخ خارج و به يک پايگاه نظامي در اطراف رياض منتقل کردند و حتي گفته مي‌شود که در اين حمله شخص پادشاه هم زخمي شده است. با اينحال فعلا وليعهد و پادشاه تحت حمايت و حفاظت نيرو‌هاي آمريکايي قرار دارند.» او تصريح کرد: «اما به طور قطع رويداد‌هاي شنبه نشان دهند آغاز يک دوره جديد در عربستان است که با دستگيري و اعدام و خفقان گسترده همراه خواهد بود و يک نوع صف‌آرايي شاهزادگان در برابر بن‌سلمان رخ خواهد داد. به عبارت ساده‌تر گمان مي‌کنم با اتفاق اخير، عربستان قرار است يک جنگ داخلي را تجربه کند که هزينه‌هاي زيادي هم برايشان خواهد داشت. زيرا به هرحال اقدام بعدي اپوزوسيون اين کشور ايجاد هيجان در عربستان با کمک علماي وهابي است.» اين تحليلگر مسائل خاورميانه گفت: «شکي نيست که قرار است نه تنها شاهد اعدام و دستگيري گسترده در عربستان باشيم بلکه در نقطه مقابل هم به احتمال زياد شاهد ترور‌هاي گسترده و متعدد خواهيم بود. در کنار اين مسئله نبايد اين نکته را ناديده گرفت که مجموع اين رويداد‌ها موجب کاهش صادرات نفتي اين کشور مي‌شود و با توجه به اينکه سرمايه و درآمد اصلي عربستان همين صادرت نفت است، ممکن است زمينه براي فروپاشي نظام سياسي اين کشور فراهم شود.» وي ادامه داد: «به همين دلايل است که آمريکايي‌ها به شدت نگران وضع موجود و آينده عربستان هستند. زيرا به هرحال از يک سو بن سلمان را تحت فشار قرار دادند تا اصلاحات مورد نظر آن‌ها را در عربستان اجرايي کند و توجهي به ساختار سنتي اين کشور نداشته باشد و بن سلمان هم بدون توجه به نفوذ و قدرت علماي وهابي در اين کشور اين اقدامات را انجام داد. از سوي ديگر آمريکايي‌ها روي حمايت‌هاي مالي عربستان هم بسيار حساب باز کرده اند.» هاني زاده در پايان تاکيد کرد: «اما به عقيده من با بالا گرفتن اين اختلافات در عربستان کار به جايي مي‌رسد که شيرازه کار از دست آمريکايي‌ها خارج مي‌شود. زيرا نمي‌توانند در برابر موج نارضايتي مقاومت کنند. در چنين وضعيتي تجربه نشان داده است که هرگاه آمريکايي‌ها نتوانند در برابر موج مردمي مقاومت کنند و موفق شوند، تغيير موضع مي‌دهند بر موج جديد سوار مي‌شوند؛ بنابراين دور از ذهن نيست که روزي برسد که ايالات متحده حمايتي از بن سلمان و پادشاه فعلي عربستان انجام ندهد.» نگراني در آل سعود همچنين اصغر زارعي ديگر کارشناس مسائل خاورميانه در گفت‌وگو با فرارو عنوان کرد: «با توجه به سياست‌هاي شکست خورده و ناکامي‌هاي پي‌درپي کاخ آل سعود به خصوص بعد از روي کار آمدن محمد بن سلمان وليعهد جوان و ماجراجوي اين کشور، تدريجا هزينه‌هاي اين شکست‌ها را براي عربستان در زمينه‌هاي اقتصادي، سياسي، رسانه‌اي و ديپلماتيک افزايش داد و همين مسئله موجب شد يک اعتراض زيرپوستي هم در بدنه جمعيتي و حاکميتي اين کشور ايجاد شود و تدريجا افزايش پيدا کند.» وي افزود: «اين بعد از آن اتفاق افتاد که بن سلمان به اين نتيجه رسيد که براي اجراي سياست‌هاي خود هزينه‌هاي زيادي بايد بپردازد و اين باعث ايجاد کثري بودجه عربستان خواهد شد. زيرا در اين دوره تصميم گرفت با دستگيري و مصادره اموال برخي شاهزادگان که از سوي آن‌ها احساس خطر مي‌کرد با يک تير دو نشان بزند. يعني از يک سو کسري بودجه را رفع کند و از سوي ديگر به نوعي شاهزادگان را در شرايطي قرار دهد که امکان اقدام عليه او وجود نداشته باشد. در همين رابطه هم چند نفر از شاهزادگان که قصد خروج از عربستان را داشتند کشته شدند.» او ادامه داد: «بعد از آن ماجرا هم ما شاهد اعتراض‌هاي پراکنده در ميان مردم و مقامات اين کشور بوديم. اما مشکلات آل سعود به همين موارد خلاصه نشد و حملات يمن به اين کشور که بنا بر گفته پادشاه سعودي بيش از ۱۰۰ موشک شليک شده و هيچ کدام را نتوانستند مهار کنند، نوعي اعتراف به شکست در برابر يمن بود. با اينحال دست از سياست‌هاي اشتباه خود برنداشتند و دشمني با ايران را دستور کار خود قرار دادند.» اين تحليلگر مسائل خاور ميانه تصريح کرد: «با همه اين تفاسير مجموع اين موارد موجب شد عربستان هم از داخل و هم در منطقه با مشکلات جدي مواجه شود و عمق نارضايتي‌ها در اين کشور افزايش پيدا کند. حالا هرچند مقامات اين کشور معتقدند که اتفاقات شنبه شب صرفا به واسطه حضور يک پهپاد بوده است و هيچ اتفاق خاصي رخ نداده، اما هيچ کدام از اين اخبار قابل تائيد نيستند و اين شائبه ايجاد مي‌شود که سطح نزاع در عربستان به حد درگيري مسلحانه افزايش پيدا کرده است. البته برخي از منابع رسمي اين کشور اعلام کردند که اين پهباد جاسوسي و از سوي يمني‌ها بوده است.» وي تاکيد کرد: «با اينحال حتي اگر اخبار موجود در رسانه‌هاي سعودي صحت داشته باشد و تمام آن ماجرا صرفا به دليل حضور يک پهپاد بوده باشد، مي‌توان دريافت که نوعي نگراني و ترس در ميان مقامات سعودي وجود دارد که آن‌ها در واکنش به اتفاقات کوچک هم به شديدترين شکل ممکن پاسخ مي‌دهند؛ لذا بي‌راه نيست اگر بگويم کاخ سعودي در يک سراسيمگي و بحران قرار دارد و ممکن است هرگاه اتفاقات مهم و بزرگي در اين کشور رخ دهد.» زارعي در پايان گفت: «بايد قبول کرد که زيرساخت‌هاي آل سعود به شدت متزلزل شده است به واسطه سياست‌هاي شکست خورده پادشاه و وليعهد فعلي و افزايش هزينه‌هاي اين کشور، يک نارضايتي گسترده‌اي در عربستان ايجاد شده است که زمينه را براي يک حرکت اعتراضي فراهم کرده است. واقعيت اين است که وقتي عربستاني که روزنه ده ميليون بشکه نفت به فروش مي‌رساند و بالاترين ذخاير ارزي را دارا بوده حالا در برهه‌هايي دچار مشکل کسري بودجه مي‌شود و اين نشان مي‌دهد سرمايه گذاري‌هاي آن‌ها در نقاط درستي نبوده و حالا هم نبايد خيلي روي آمريکا و اسرائيل حساب باز کنند.» همراهان عزيز، آخرين خبر را بر روي بسترهاي زير دنبال کنيد: آخرين خبر در سروش http://sapp.ir/akharinkhabar آخرين خبر در ايتا https://eitaa.com/joinchat/88211456C878f9966e5 آخرين خبر در آي گپ https://igap.net/akharinkhabar آخرين خبر در ويسپي http://wispi.me/channel/akharinkhabar آخرين خبر در بله https://bale.ai/invite/#/join/MTIwZmMyZT آخرين خبر در گپ https://gap.im/akharinkhabar