سياست روز/ « برجام، نتيجه يک اشتباه در مذاکرات هستهاي » عنوان سرمقاله سردبير روزنامه سياست روز، محمد صفري است که ميتوانيد آن را در ادامه بخوانيد:
پيمان ان.پي.تي «منع گسترش سلاح هستهاي»، يک پيمان بينالمللي است که پنج قدرت جهاني آن را تدوين کرده و اکثر کشورهاي دنيا را وادار به امضاي آن کرده اند.
پيمان منع گسترش سلاح هستهاي براي جلوگيري از گسترش ساخت بمب اتم در دنيا از سوي ديگر کشورها تدوين شد. در واقع کشورهاي داراي سلاح هستهاي با اين پيمان سعي کردند تا داشتن سلاح هستهاي را براي خود انحصاري کنند. البته برخي کشورها و رژيم ها از اين پيمان مستثني شدند.
جمهوري اسلامي ايران که عضو پيمان ان.پي.تي است، فعاليتهاي صلح آميز هستهاي خود را پس از انقلاب از سر گرفت و توانست بدون کمکهاي آژانس و کشورهاي برخوردار از فناوري هستهاي، به دانش هستهاي دست يابد.
قطعاً چنين اتفاقي که از سوي ايران رقم خورده بود، باعث ناخرسندي کشورهاي غربي و آمريکا بود، به همين خاطر تلاشهاي خود را عليه جمهوري اسلامي ايران شکل دادند.
با وجودي که ايران عضو پيمان ان.پي.تي است و در طول فعاليتهاي هستهاي خود هيچ انحرافي به سوي ساخت سلاح هستهاي نداشت، آمريکا و غرب ايران را متهم به اقدام براي ساخت سلاح هستهاي کردند و اين دروغ در رسانههاي آنها به طور گسترده پخش شد و افکار عمومي را نيز تحت تأثير قرار داد.
آمريکا، اروپا و رژيم صهيونيستي هيچ سند و مدرکي دال بر اثبات ادعاي خود عليه جمهوري اسلامي ايران در دست نداشتند و همه آنها براساس دروغ هايي بود که مطرح ميکردند.
سرانجام کار به مذاکرات کشيد، مذاکرات هستهاي ميان ايران و سه کشور اروپايي با تعليق و تعطيل فعاليتهاي هستهاي با وعده هايي که هيچگاه عملياتي نشد، آغاز شد و پس از آن که سه کشور انگليس، فرانسه و آلمان به تعهدات خود در جريان توافق سعدآباد عمل نکردند، رهبر معظم انقلاب در دولت اصلاحات دستور فک پلمپ مراکز هستهاي را صادر کردند.
مذاکرات هستهاي دورههاي گوناگوني را پشت سر گذاشته است، از زماني که آقاي روحاني دبير شوراي عالي امنيت ملي بود، تا آقاي علي لاريجاني که پس از او دبير شورا شد و سپس آقاي سعيد جليلي که البته در اين دوره مذاکرات هستهاي بسيار جدي و محتوايي بود.
يکي از تصميمات و امتيازاتي که تيم هستهاي دوران آقاي سعيد جليلي که دبير شوراي عالي امنيت ملي شده بود، داشت، محور قرار دادن پيمان ان.پي.تي منع گسترش سلاح هستهاي بود.
تيم هستهاي ملاک را ان.پي.تي قرار داده بود که جمهوري اسلامي ايران آن را امضا و اجرا کرده است، هر چند اين پيمان در رژيم شاه به امضا رسيده بود، اما پيماني است که زياني به جمهوري اسلامي ايران نميرساند، چرا که در قاموس ايران اسلامي داشتن و استفاده کردن از تسليحات نامتعارف همچون شيميايي و هستهاي حرام است.
به هر صورت تيم هستهاي دوران آقاي جليلي دبير شوراي عالي امنيت ملي وقت، اساس مذاکرات را بر روي ان.پي.تي نهاده بود. استدلالي هم که تيم هستهاي کشورمان در آن زمان مطرح ميکرد، استدلال منطقي و درستي بود.
تيم هستهاي به طرف مقابل پيشنهاد مذاکره با محوريت ان پي را داده بود چرا که از يک سو ان.پي.تي که آن را ايران امضا کرده بود تکليف ساخت سلاح هستهاي را روشن کرده بود. کشورهايي که اين پيمان را امضا کرده باشند اجازه ندارند دست به ساخت سلاح هستهاي بزنند.
اصرار تيم هستهاي دوران آقاي جليلي براي همين بود که ثابت کند ايران با امضاي اين پيمان و اجراي تعهدات خود در چارچوب ان.پي.تي تاکنون هيچ تخلفي در اين زمينه نداشته است.
نکته جالب اين پيمان در اين است که کشورهاي برخوردار از فناوري هستهاي را موظف و مکلف به کمک به کشورهايي ميکند که خواهان فناوري هستهاي صلح آميز هستند.
با چنين پيماني که اکثر کشورها آن را امضا کرده و ايران نيز جزو کشورهاي امضا کننده است، هم سلاح هستهاي گسترش نمييابد و هم کشورهاي بي برخوردار از فناوري هستهاي صلح آميز به اين دانش دست پيدا ميکنند.
مذاکرات تيم هستهاي زمان آقاي جليلي اگر طول کشيد، به خاطر اين بود که ايران اصرار بر مذاکره در چارچوب پيمان ان.پي.تي داشت.
با تغيير دولت، تيم هستهاي نيز تغيير کرد و دولت تدبير و اميد مذاکرات را با شيوه خود به دست گرفت. مذاکره براساس پيمان منع گسترش تسليحات هستهاي کنار گذاشته شد و براساس سياست برد برد تنظيم شد.
در مذاکرات هستهاي مذاکره برد برد در اين چارچوب برنامهريزي شده بود که دو طرف براي رسيدن به توافق بايد امتيازاتي را به يکديگر بدهند.
تيم هستهاي در مقابل لغو تحريمهاي اقتصادي، تعليق و تعطيلي فناوري هستهاي را در پيش گرفت و سرانجام پس از ۲ سال مذاکره، توافق هستهاي به دست آمد. البته بايد توجه داشت که لغو تحريمهاي اقتصادي امتياز نبود بلکه جق ايرانبود که آمريکايي ها عليه کشورمان اعمال کرده اند.
کافي بود دولت بعدي نيز سياست مذاکره در چارچوب پيمان ان.پي.تي را ادامه مي داد و اصرار مي کرد و آمريکا و اروپا نيز مجبور به توافق براساس همين پيمان مي شدند.
اکنون نيز با وجودي که آمريکا از برجام خارج شده و اروپا نيز به تعهدات خود عمل نميکند، خروج از ان.پي.تي هيچ کمکي به جمهوري اسلامي ايران نخواهد کرد، چرا که عضويت در اين پيمان براي ايران هزينهاي ندارد. به واقع دولت در مذاکرات هستهاي با يک اشتباه محاسباتي ان.پي.تي را از دستور کار خارج کرد و راه ديگري را در پيش گرفت که نتيجه آن برجام شد.
بازار