خط لوله "کرکوک-طرابلس" با حمایت ایران و سوریه بازسازی می شود؟

انتخاب/ متن پيش رو در انتخاب منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست واناند مليکستيان در اويل پرايس ‏نوشت: سياست انرژي تاثير زيادي بر روي تاريخ معاصر خاورميانه گذاشته است. نفت تنها ‏يک منبع درآمدي محسوب نمي شود. بسياري از کشورهاي نفت خيز از اين منبع ‏طبيعي به عنوان يک ابزار ژئوپليتيک قوي براي گسترش نفوذ خود در منطقه ‏استفاده مي کنند. اخيرا مقامات لبنان، سوريه و عراق مذاکرات خود براي بازسازي ‏خط لوله از کار افتاده اي که ميادين نفتي کرکوک در عراق را به شهر ساحلي ‏طرابلس متصل مي کرد، از سر گرفته اند. راه اندازي مجدد اين خط لوله مي تواند ‏عواقب سياسي، اقتصادي و استراتژيک بلند مدتي براي اين کشورها و کل منطقه ‏داشته باشد. ‏ در ادامه اين مطلب آمده است: اين خط لوله براي اولين بار در دهه 1930 ساخته شد. خطوط لوله 12 اينچي نفت ‏استخراج شده از ميادين کرکوک را به شهرهاي حيفا در فلسطين و طرابلس در ‏لبنان انتقال مي دادند. خط لوله تريپولي در دهه 1950 توسط يک خط لوله 30 ‏اينچي تکميل شد که مي توانست تقريبا 400 هزار بشکه نفت در روز انتقال دهد. ‏حکومت سوريه در مدت جنگ ايران-عراق فعاليت خطوط لوله کرکوک-طرابلس را ‏در راستاي حمايت از ايران به حالت تعليق درآورد. ‏ اما سياست خارجي ايران در سال هاي اخير فضاي سياسي مناسبي را براي شروع ‏همکاري بين لبنان، سوريه و عراق فراهم کرد. نفوذ ايران در خاورميانه از زمان ‏حمله نظامي آمريکا به عراق و سرنگوني رژيم صدام حسين افزايش يافته است. ‏حمايت ايران از گروه هاي نيابتي در کشورهاي همسايه تاثير بزرگي بر سياست ‏داخلي اين کشورها اعمال کرده است. هم زمان، حکومت عربستان نيز به شدت ‏نگران نفوذ ايران است.‏ حمايت ايران از بشار اسد، رئيس جمهور سوريه به بقاي رژيم او در طول جنگ ‏داخلي کمک کرد. فرايند دموکراسي در کشور همسايه عراق نيز در نهايت به ظهور يک ‏دولت و پارلمان شيعه منجر شد. حکومت عراق تحت پشتيباني گروه هاي شبه ‏نظامي شيعي قرار دارد که توسط ايران سازمان دهي مي شوند.‏ اگرچه فعاليت هاي منطقه اي ايران اهميت زيادي در ايجاد محيط سياسي مناسب ‏براي شروع همکاري هاي لبنان، عراق و سوريه داشته است، اما نبايد نقش روسيه را ‏ناديده بگيريم. حمايت نظامي پوتين از اسد نقش مهمي در بازپس گيري ‏مناطقي داشت که براي شروع مجدد عمليات خط لوله کرکوک-تريپولي حياتي ‏هستند. روسيه همچنين روابط سياسي خوبي با عراق و لبنان برقرار کرد تا به شکل ‏گيري يک توافق جديد بين اين کشورها کمک کند. ‏ اما حضور شرکت نفت و گاز «روس نفت» نيز کمک زيادي به پيشبرد اهداف مسکو ‏در منطقه کرد. اين غول انرژي روسي روابط خوبي با دولت عراق دارد و اپراتور ‏اصلي چندين ميدان نفتي و خط لوله کرکوک-جيهان است. اين شرکت اخيرا ‏توافقي را براي مديريت يک انبار نفت در بيست سال آينده با دولت لبنان امضا کرد. ‏بنابراين، حضور روسيه نقش مهمي در احياي خط لوله قديمي کرکوک-طرابلس ‏داشت. ‏ اگرچه اين خط لوله ظرفيت محدودي براي انتقال نفت دارد، از سرگيري تجارت ‏بين اين کشورها مي تواند تاثير قابل توجهي بر روي سياست منطقه اي داشته باشد. ‏خط لوله جديد اين کشورها را از لحاظ امنيت انرژي و منافع اقتصادي به يکديگر ‏وابسته خواهد کرد که خود به تقويت روابط سياسي بين آن ها در دهه هاي آينده ‏منجر خواهد شد. ‏ اگرچه اين کشورها انگيزه بالايي براي شروع پروژه خط لوله کرکوک-طرابلس دارند، ‏هنوز نميتوانيم به طور قاطعانه تحقق آن در آينده را پيش بيني کنيم. به طور ويژه، ‏شرايط کنوني در کشور سوريه نگراني هايي را در مورد فرايند ساخت و ساز و ‏مديريت اين پروژه ايجاد کرده است. اگرچه دولت سوريه اخيرا دوباره کنترل مناطق ‏شرقي کشور را در دست گرفته است، گروه داعش هنوز به عنوان تهديد بزرگي براي ‏امنيت اين مناطق محسوب مي شود. هنوز نمي دانيم که آيا ارتش سوريه در آينده ‏توانايي تامين امنيت اين خط لوله را خواهد داشت يا خير، زيرا نيروهاي بشار اسد ‏هم زمان در حال مبارزه با شورشيان باقي مانده در استان ادلب هستند. ‏ علاوه بر اين، پيش بيني مي شود که دولت آمريکا نسبت به گسترش نفوذ ايران و ‏روسيه در منطقه بي تفاوت نخواهد بود. بنابراين، در آينده نزديک اين کشورها تا ‏زمان بهبود اوضاع امنيتي منطقه فعلا به گفت و گوهاي خود پشت درهاي بسته ‏ادامه خواهند داد.‏ ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد