نیوزویک: اگر ترامپ جنگ نمی‌خواهد، بولتون و پمپئو را نادیده بگیرد

 متوقف کردن برخي تعهدات تعيين شده در برجام توسط ايران و عدم پايبندي آمريکا به اين توافق با اعمال تحريم‌هاي شديد، توافقي را که روزي دست آورد برجسته ديپلماتيک ناميده مي‌شد، به نقطه بحران تبديل کرده است. کارشناساني که در چنين گفتگو‌هاي سطح بالايي حضور داشتند معتقدند مذاکره هنوز هم ممکن است؛ اما تنها در صورتي که دونالد ترامپ برخي از کارمندانش که گرايشات جنگ‌طلبانه تري دارند را ناديده بگيرد. به گزارش نيوزويک، ترامپ در واکنش به اقدام ايران براي افزايش غني سازي اورانيوم به بالاي ۳.۶۷ به تهران هشدار داد «بهتر است مراقب باشد». رييس جمهور آمريکا مي‌ سال گذشته با ناديده گرفتن درخواست ساير امضاکنندگان برجام از اين توافق خارج شد و از ايران خواست "رفتار بدخواهانه" خود؛ مانند حمايت از گروه‌هاي شبه نظامي در خارج و توسعه موشک‌هاي بالتسيک را تغيير دهد. از آن زمان تاکنون هر دو طرف مواضع سخت‌تري گرفته اند. در حالي که واشنگتن و تهران هر دو رسما اعلام کرده اند به دنبال درگيري نيستند، تندرو‌ها در هر دو طرف مرتب تهديد مي‌کنند که براي يک درگيري آماده هستند. در دولت ترامپ، حضور دو چهره موثر و بانفوذ يعني مايک پمپئو، وزير خارجه و جان بولتون، مشاور امنيت ملي، منجر به رويکرد مطلق‌گرايانه‌اي شده است که جرقه تنش بين ايران و آمريکا را روشن کرد. رابرت مالي، مدير "گروه بحران بين المللي" که در دوره اوباما به عنوان مذاکره کننده ارشد در توافق برجام حضور داشت، روز دوشنبه در يک کنفرانس خبري گفت: «ترامپ با خودش درگير است»! او افزود: «او مسيري را در پيش گرفته که باور دارد به مذاکره منتهي مي‌شود». مالي ادامه مي‌دهد: «من شک دارم که اکثر اعضاي تيم ترامپ ندانند چنين اتفاقي نمي‌افتد، اين مسير دست کم به مذاکراتي که ترامپ مي‌خواهد منتهي نمي‌شود و حتي ممکن است يک درگيري نظامي به راه بيافتد که ترامپ قطعا آن را نمي‌خواهد؛ اما امکان ندارد قادر به جلوگيري از آن باشد.» تصميم ترامپ مبني بر خروج از توافق هسته‌اي تنها چند هفته بعد از تغييرات در دولت آمريکا، بعد از انتصاب پمپئو و جان بولتون، اتخاذ شد. از آن زمان هر دوي آن‌ها به عنوان معمار استراتژي "فشار حداکثري" به ايران شناخته مي‌شوند. ترامپ به عنوان يک شهروند آمريکايي بار‌ها هشدار داده بود آمريکا نبايد در مقابل ايران اقدام نظامي انجام دهد؛ اما پس از سرنگوني پهپاد آمريکايي توسط پدآفند ايران وقتي ترامپ دستور حمله به ايران داد و سپس آن را پس گرفت، نزديک بود چنين تشديد تنش دراماتيکي اتفاق بيافتد. وندي شرمن، معاون سياسي سابق وزير امور خارجه آمريکا، که يکي از مذاکره‌کنندگان ارشد آمريکا در برجام بود، در کنفرانس خبري دوشنبه گفت بولتون و پمپئو «در حال کشاندن رييس جمهور به اقدام نظامي هستند.» شرمن مي‌گويد تصميم ترامپ مبني بر انصراف از حمله به ايران احتمالا «به اين دليل بود که او مي‌داند چنين اقدامي ممکن است شعله جنگ وسيع تري را بگستراند و اين جنگ گسترده‌تر به نفع ترامپ نيست؛ چرا که پايگاه حاميان ترامپ از چنين جنگي پشتيباني نمي‌کنند.» شرمن سپس افزود باور ندارد که ترامپ جنگ مي‌خواهد، اما «افرادي اطراف او وجود دارند که تمايل دارند جنگ راه بياندازند.» اين که هر لحظه امکان دارد روابط ايران و آمريکا بدتر شود، با تلاش‌هاي بلند مدت شرکاي آمريکا در اروپا و همچنين روسيه و چين به شدت تناقض دارد. تمام اين طرف‌ها از ترامپ خواسته اند به تعهدات بين المللي، که دولت قبلي آمريکا پذيرفته است، پايبند باشد. ايران تهديد کرده است اگر اروپا نتواند روابط تجاري را به حالت عادي برگرداند، گزينه‌هاي بيشتري براي کاهش تعهداتش در برجام را در پيش بگيرد. هرچند هفته گذشته يک سازوکار تجاري ويژه براي دور زدن تحريم‌هاي آمريکا توسط ساير طرف‌هاي برجام راه اندازي شد، اما اين ابزار تنها محدود به خدمات بشردوستانه مي‌شود و تاثير کمي بر اقتصاد بيمار ايران دارد. ريچارد دالتون، سفير سابق انگليس در ايران دوشنبه به خبرنگاران گفت: «تلاش‌هاي اتحاديه اروپا که قبلا با مخالفت پمپئو و بولتون مواجه شده است، بايد به طور چشمگيري افزايش يابد تا درخواست‌هاي ايران برآورده شود». او گفت قدرت‌هاي اروپايي «باور ندارند که استراتژي فشار حداکثري موثر است و گمان نمي‌کنند هيچ کسي از جنگ دستاوردي به چنگ آورد». دالتون گفت: يک راه بالقوه تبادل سرمايه بين تهران و لندن است که شامل پرداخت بدهي ۵۰۰ ميليون دلاري انگليس به ايران به خاطر فروش نفت ايران قبل از انقلاب اسلامي مي‌شود. در ماه مي‌، گاردين گزارش داد وزير دفاع انگليس درخواست "اداره خارجي" براي شفاف سازي انتقال سرمايه و جلوگيري از سرمايه گذاري‌هايي که نهايتا با سپاه پاسدران مرتبط مي‌شود را رد کرده است. در حالي که انگلستان درگير مبارزه پيچيده به خاطر تصميم سال ۲۰۱۶ مبني بر خروج از اتحاديه اروپا است، با اين وجود بار ديگر خود را در مساله مديريت مساله ايران از ساير بازيگران متمايز کرد. روز پنجشنبه نيروي دريايي انگلستان يک نفت کش ايراني را با اتهام تلاش براي نقض تحريم‌هاي اتحاديه اروپا و صاردات نفت به سوريه توقيف کرد. کارل بيلت، عضور شوراي روابط خارجي اتحاديه اروپا روز دوشنبه در توييتي که ظريف هم آن را بازنشر کرد، نوشت: «قانوني بودن تصرف نفتکش ايراني توسط انگلستان به دليل تحريم سوريه توسط اتحاديه اروپا، مرا شگفت‌زده مي‌کند، ايران که عضو اتحاديه اروپا نيست! اتحاديه اروپا اصولا تحريم‌هايش را بر ديگران اعمال نمي‌کند. اين کاري است که آمريکا انجام مي‌دهد.» وزير خارجه ايران اين اقدام را به "تيم ب" نسبت داد. بنيامين نتانياهو روز يکشنبه گفته بود امضا کنندگان برجام «قول دادند و خودشان را متعهد کردند که با شروع ايران به غني سازي بيش از حد مجاز، تحريم‌هاي ايران را برگردانند. با اين وجود، دالتون روز دوشنبه گفت: «بازگشت تحريم‌ها که اسراييل خواستار آن است براي اهداف ما در اروپا و البته اهداف آمريکايي‌ها بي فايده خواهد بود» و خواستار همکاري بين طرفين شد. دولت ترامپ در چند مورد روابطش با متحدين اروپايي را به نفع اسراييل تخريب کرده است. مثلا در قضيه به رسميت شناختن بيت المقدس به عنوان پايتخت اسراييل و جولان اشغالي به عنوان بخشي از اسراييل (که حتي موجب رنجش عربستان و امارات، شرکاي آمريکا در خاورميانه شد)، آمريکا کمک مالي خود به برخي زيرمجموعه‌هاي سازمان ملل که متهم به گرايش ضد اسراييلي شدند را قطع کرد. از سوي ديگر، نيرو‌هاي محافظه کار در ايران که هميشه احساس مي‌کردند برجام منافعي که روحاني و ظريف قول آن را مي‌دانند را براي ايران نخواهد داشت، حالا بدبين‌تر هم شده اند. مالي مي‌گويد: «من ديناميک روابط بين آمريکا و ايران را به يک نيروي غير قابل مقاومت (فشار حداکثري آمريکا) و يک جسم غير قابل حرکت (ايران) تشبيه مي‌کنم» که موجب مي‌شود روابط به بازدهي نرسد. او مي‌گويد: «براي جلوگيري از رسيدن به بدترين وضعيت، نيروي مقاومت ناپذير فشار حداکثري آمريکا بايد کمتر شود و شيء غير قابل حرکت ايران بايد دست کم، مقداري حرکت کند.» او افزود: «متاسفانه، اينکه اين مساله بهترين نتيجه خواهد بود، احتمال وقوع آن را بالاتر نمي‌برد.» ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد

---

بازار

---