سرمقاله ابتکار/ تهی‏ شدن از معنای فساد و شفافیت

ابتکار/ « تهي‏ شدن از معناي فساد و شفافيت » عنوان سرمقاله روزنامه ابتکار نوشته ژوبين صفاري است که مي‌توانيد آن را در ادامه بخوانيد: مبارزه با فساد و ايجاد شفافيت دو مفهوم پر‏کاربرد در بين رسانه‏ ها و البته مسئولان کشور است. مفاهيمي که وجودشان در ساختارهاي اقتصادي کشور در برهه‏‏ هايي از تاريخ معاصر به کلي انکار مي‏شد؛ امروز بسيار پرکاربرد شده است. اما از پس اين پرکاربردي اين گونه مفاهيم چه نتيجه‏اي حاصل مي‏ شود؟ بي‏ترديد اقدامات اخير در مقابله با برخي مفاسد اقتصادي بالذات امر پسنديده‏اي است. اما اگر بخواهيم به مفهوم فساد و مقوله شفافيت در بستر جامعه‏ شناختي بپردازيم، بايد گفت که اين دو مفهوم به نوعي در لايه‏ هاي اجتماعي ما جا خوش کرده است. اگر مفهوم فساد را در رجحان منافع شخصي بر منافع سايرين تعريف کنيم بايد گفت که بسياري از رفتارها در جامعه ما و در هر سطحي در دايره فساد گنجانده مي ‏شود. اين برتري منافع البته زماني شکل فساد به خود مي‏ گيرد که نقصان منافع ديگران را به همراه داشته باشد. با اين همه جامعه امروز ايران متاسفانه در همه سطوح اجتماعي خود دچار اين معضل شده است. مصداق اين گزاره را مي‏توان در هر جمعي يافت، از کاسبي که براي تحويل جنس خود پول بيشتر از حقش دريافت مي‏کند و يا کسي که براي ارائه خدمتي در برابر ميزان معيني از دستمزد کم‏ فروشي مي‏کند تا کانديداي انتخاباتي ‏اي که نزديک انتخابات با خريدن يک دستگاه بيمارستاني کارناوال راه مي‏اندازد؛ در دايره فساد قرار مي‏ گيرند. اما اين معضل فراگير درست جايي رو به انحطاط مي ‏رود که از اتفاق مبارزه با آن تبديل به يک شعار مي‏ شود. در واقع تبديل شدن آن به شعار منجر به تهي‏ شدن از معناي آن مي‏‏شود. در اين شرايط اگر مبارزه‏اي هم با آن صورت گيرد در افکار عمومي چندان قابل باور نيست. چنانکه اين روند از زمان دولت نهم و دهم که با شعار فسادستيزي و البته تنها در بعد اقتصادي آن روي کار آمد و باز هم شاهد فساد اقتصادي گسترده بوديم، همچنان ادامه دارد و متاسفانه تبديل به يک امر بي ‏ارزش در معنا شده است. اما اينکه بخواهيم در اين مورد مسئولان و يا مردم را مقصر بدانيم امري است که شايد در متعادل‏ ترين حالت بايد گفت که تقصير بر گردن هر دو وجه ماجراست. حاکميت به عنوان سياستگذار در امور فرهنگي و آموزشي نتوانسته به نهي فساد و ترويج شفافيتي که خود از آن بي ‏بهره است، مبادرت ورزد و از سوي ديگر مردم با پيروي از الگوي کلاه خودت را بگير تا باد آن را نبرد، تنها به منفعت شخصي در روابط اجتماعي توجه کرده است. اما اينکه کدام يک بايد ابتدا اصلاح شوند تا اين امر به کل جامعه سرايت کند بحثي است که شايد ما را در دايره تکرار بيندازد. تنها مي‏ توان گفت هر فرد مي‏تواند در جايگاهي که قرار دارد به عنوان يک امر اخلاقي از دايره فساد خارج شود. تکثير اين موضوع مي‏ تواند سطح فرهنگ عمومي در پرهيز از فساد را گسترش دهد. شکي نيست که سرشاخه ‏هاي فساد در جامعه ايراني ريشه در يک معضل فرهنگي و اخلاقي دارد که البته متغيرهاي آن فراوان است. اما اگر روحيه توقع‏ طلبي از بهبود شرايط را ابتدا در خود تقويت کنيم شايد روزي برسد که هيچ مسئولي خود را پشت لوث کردن شعار مبارزه با فساد و ايجاد شفافيت پنهان نکند. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد