کيهان/
متن پيش رو در کيهان منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
در روزهاي اخير رويکرد قاطع دستگاه قضايي که به سراغ مديران اجرايي در مظان اتهام فساد يا سوءتدبير رفته، با استقبال مردم و البته واکنش عجيب برخي مسئولان دولتي همراه شده است.
دستگاه قضايي کشور در ادامه برخورد با مفسدان اقتصادي و کساني که در ايجاد مشکلات براي مردم در زمينههاي مختلف نقش داشتهاند، در اقدامي قاطع سراغ مديراني رفته است که مدتهاست انتقادات و حرف و حديثهايي درباره سوء تدبير يا احتمال دست داشتن آنها در برخي جريانات فساد اقتصادي وجود دارد.
در اين بين تعدادي از مسئولان ارشد دولتي از جمله رئيس سابق سازمان خصوصيسازي، مديرعامل سابق ايران خودرو، تعدادي از مديران سايپا و حتي دو تن از نمايندگان مجلس و. .. بازداشت شده و پرونده آنها در مراحل تحقيقات و رسيدگي است.
اين رويهاي مرسوم در سراسر جهان است که هرگاه سوءمديريت يا تخلفي از سوي يک مدير در هر سطحي رخ دهد يا نشانههاي آن آشکار شود، دستگاههاي نظارتي وارد شده و با برخورد قاطع مانع وارد آمدن خسارت بيشتر به بدنه اجرايي و حقوق مردم ميشوند.
اما در روزهاي گذشته برخي از مسئولان دولتي در واکنش به بازداشت تعدادي از مديران در معرض اتهام فساد اقتصادي، با صدور پيشاپيش حکم تبرئه و دفاع تمام قد از آنها به وِيژه يکي از مهمترين افراد بازداشتي که در حوزه خصوصيسازي و واگذاريها با انتقادات زيادي در بين رسانهها، مردم و فعالان سياسي و اقتصادي روبهرو بوده است، سعي در زير سؤال بردن اقدامات ضد فساد دستگاه قضايي دارند، از جمله سخنگوي دولت، رئيس دفتر رئيسجمهور، وزير اقتصاد و البته خود جناب رئيسجمهور.
دفاع بر مبناي حق يا تعصب؟!
البته تا حدي قابل درک است که وقتي يک يا چند مدير همفکر با يک دولت به اتهام فساد يا سوء تدبير بازداشت شوند، دولت که بهطور طبيعي در کارنامه به جاي مانده از آن مديران سهيم است به طرق مختلف در بيگناه نشان دادن آن افراد يا دفاع از آنها بکوشد، اما وقتي اين دفاع وارد حوزه مصونيتدادن به مديران به هر قيمت و دفاع متعصبانه و قبيلهاي شود آثار و تبعات زيادي خواهد داشت که در نهايت خسارت آن به مردم وارد ميشود.
نظارت يا دخالت؟
رئيسجمهور ديروز در پانزدهمين جشنواره شهيد رجايي نسبت به اتفاقات اخير واکنش نشان داد و با بيان اينکه دستگاههاي نظارتي بايد موجب کمک به دولت باشند، گفت: «دستگاه نظارت به معناي دخالت نيست بزرگترين ضربه به نظام کشور اشتباه دخالت و نظارت است. اگر روزي به جاي نظارت دخالت آمد، ضرر آن را مردم ميبينند. وقتي دخالت زياد شد مدير کار نميکند. مدير ميايستد و به قول نظامي ها کپ ميکند. نظارت براي اين نيست که مانع و سرعتگير درست کنيم. نظارت براي اين نيست که دل مدير را بلرزانيم. نظارت براي کمک است. دستگاههاي نظارتي بايد به دولت کمک کنند.»
روحاني با بيان اينکه يکي از وظايف بزرگ ما مبارزه با فساد و رانت در کشور است، خاطرنشان کرد: «رانت چگونه ايجاد ميشود؟ شما فکر ميکنيد با دادگاه و دستگاه قضايي فساد از بين ميرود؟ هر کس اين فکر را ميکند اشتباه کرده است. دستگاه قضايي آخرين مرحله است. البته اگر کسي تخلف کرده است بايد محاکمه شود، اما در مرحله آخر. با بگير و ببند و دادگاه، فساد برطرف نميشود.»
نظارت نگراني ندارد
رئيسجمهور محترم در شرايطي علاقه مند است تا ورود دستگاههاي نظارتي به سوء مديريتها و فسادهاي احتمالي مسئولان را دخالت در امور مديريتي و اجرايي بنامد که اين ورود، وظيفه دستگاههاي نظارتي است و البته زماني انجام ميشود که دولت خود در عمل به وظيفه نظارتي دروني ضعيف عمل کرده و قبل از بحراني شدن شرايط و نياز به ورود ناظر بيروني دست به اصلاح يا برخورد با فساد نزده باشد. موضوعي که پيش از اين رئيس قوه قضائيه درباره آن گفته بود «اگر دستگاهها نظارت دروني را جدي بگيرند فسادي شکل نميگيرد که نيازمند ورود دستگاه قضا باشد.»
نکته مهم اين است که دولت اگر به پاکدستي يا مبرا بودن مديران خود از فساد اطمينان دارد، نبايد از ورود دستگاههاي نظارتي بهويژه قوه قضائيه نگران باشد. از سوي ديگر هيچ فرد منتقد دولت نيز معتقد نيست که سرتاپاي اجزاي دولت دچار فساد است بلکه ممکن است ايرادات ناشي از فساد در برخي بخشها باشد، پس چه بهتر با ورود دستگاههاي نظارتي و پالايش سيستم اجرايي و بدنه دولت از فساد احتمالي يا قطعي، و جايگزيني افراد شايسته و توانمند و پاکدست، سيستم اجرايي کشور چابک و کارآمدتر شود، در اين شرايط شايد بهتر باشد خود دولتها با استقبال از اين فرآيند به پيرايش و پاکيشان کمک کنند.
چرا دست مديران بايد بهخاطر نظارت بلرزد؟!
شايبه لرزيدن دست مديران در صورت ورود سازمانهاي نظارتي موضوع ديگري است که جناب رئيسجمهور درباره آن بايد پاسخ دهند؛ مديراني که در سطوح مختلف کشور مشغول فعاليت هستند اگر در انجام وظايف و اتخاذ صحيح شيوههاي مديريتي در مسير صحيح حرکت کرده و به کار و روش خود ايمان دارند چرا بايد از نظارتترس داشته باشند يا دست آنها بلرزد؟! آيا کُپکردن برخي مديران در حوزه مسئوليتشان مربوط به نظارتها است يا ناتواني و ضعف در مديريت؟
رئيس قوه قضائيه در روزهاي گذشته در پاسخ به اين موضوع گفت: «برخي مطرح ميکنند که روند مبارزه با مفاسد ممکن است باعث شود دست يک مدير براي انجام وظايفش بلرزد در حاليکه اين تصور نادرستي است. ما در اين روند، دولت، مجلس و رسانهها را کنار خود ميبينيم و معتقديم همه بايد نقش خود را در اين زمينه ايفا کنند. در حرکت ايجابي نيز بايد همه از توليدکنندگان باکفايتي که به تعبير مقام معظم رهبري مجاهدانه عمل ميکنند، حمايت حقوقي، قضايي، اقتصادي، مالي و تسهيلاتي کرد تا بتوانند با جرات و شجاعت، کار خود را پيش ببرند.»
رئيسي، مبارزه با فساد را لازمه کار اقتصادي سالم دانسته و معتقد است: «امنيت اقتصادي بدون مبارزه با فساد امکانپذير نيست.»
لزوم صبر تا پايان رسيدگيها
بهتر است دولت و رئيسجمهور محترم بايد به جاي نگراني از ورود دستگاه قضا به بررسي عملکرد مديران اجرايي و با پرهيز از پيش داوري يا خداي نکرده زير سؤال بردن نيت و روند کار دستگاه قضا و با احترام به استقلال اين دستگاه تا پايان رسيدگيها به پرونده افراد بازداشت شده از دخالت در روند قضايي خودداري کنند.
مديران بايد پاسخگوي عملکرد خود باشند
از سوي ديگر در شرايطي که همه ميدانند بخش عمدهاي از مشکلات امروز اقتصادي جامعه عملاً ارتباطي با تحريم و خارج از کشور ندارد و محصول سوءمديريتها است، آيا نبايد مديراني که شرايط سخت ايجاد شده محصول عملکرد آنها است مؤاخذه و حتي محاکمه شوند؟ مثلا درباره سياست غلط ارزي که منجر به تضييع ميلياردها دلار سرمايه ملت شد نبايد مواخذه و بازخواستي از عاملان اصلي آن صورت گيرد؟
اميد مردم به دستگاه قضا
حال که مردم با استقبال گسترده از برخورد قاطع دستگاه قضا با فساد اقتصادي و سوء مديريتها با اميدواري چشم انتظار تحقق کامل عدالت هستند، قطعا حاشيهسازي دولت در اين ماجرا را نميپذيرند چرا که آنها با دلگرمي به اقدامات قوه قضائيه در برخورد با فساد به وِيژه در يک سال گذشته به اين دستگاه اعتماد دارند و دفاع دولت از مديران در مظان اتهام را صحيح نميدانند، دفاعي که در گذشته نيز همچون نمکي به زخم مردم براي آنها آزاردهنده بود، مثل آنجا که يک مدير نجومي بگير و بيخبر از درد مردم از سوي مسئول دولتي سرمايه نظام خوانده شد يا وزير نفت اين دولت مقابله با يقه سفيدها و به قول وي کارآفرينان را باعث بيکاري و از گرسنگي مردن کارگران ميداند بدون آنکه توجه کند که سياست قوه قضائيه در برخورد با فساد جلوگيري از تعطيلي کارگاهها و کارخانهها حتي در صورت محکوميت مالک آن است.
قوه قضائيه عقبنشيني نکند
سخن پاياني با مسئولان دستگاه قضايي است که بايد قدر اعتماد و اميد مردم را بدانند و در عمل به وظيفه خود در نظارت و برخورد با جريانات فساد در هر سطحي دچارترديد يا سستي و تأثيرپذيري از حاشيهسازيها نشوند.
بازار