دیپورت بازرس آلوده

 ایران می‌گوید هشدار دستگاه‌های هشدار‌دهنده روی این زن بازرس، چند بار تکرار شده و ضمن درخواست از آژانس برای همکاری «ضروری و مناسب» جهت روشن شدن ابعاد ماجرا، درخواست کرده که یک بازرس جایگزین برای ادامه بازرسی‌ها از ایران معرفی کند. ایران گفته که آثاری از ماده منفجره نیترات در آزمایش این بازرس پیدا شده، ولی شورای آژانس روایت ایران از این ماجرا را قبول نکرده و گفته که رفتار ایران با بازرس خود را قابل‌قبول نمی‌داند.

۱۱ روز قبل، روز ۲۸ اکتبر، دستگاه‌های امنیتی ردگیر (دیتکتور) ایران هنگام بازرسی گروهی از بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از تأسیسات غنی‌سازی نطنز، هشدار‌هایی درباره وجود مواد خطرناک یا آلوده همراه یکی از بازرسان آژانس صادر می‌کنند. سازمان انرژی اتمی ایران و نماینده ایران از آژانس می‌گویند که این دستگاه‌های ردگیر هنگام ورود یکی از بازرسان آژانس به سایت نطنز، فعال شده و این آلارم‌ها در چند بازرسی جداگانه از این بازرس زن و همچنین بازرسی از سرویس بهداشتی مورد استفاده او تکرار شده است. ایران هنوز جزئیات بیشتری درباره اینکه مواد «مشکوک» و «خطرناکی» که بازرس آژانس به آن آلوده بوده ارائه نکرده، ولی کاظم غریب‌آبادی، نماینده ایران در مقر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین و سازمان انرژی اتمی ایران در اظهارنظر‌ها و بیانیه‌هایی جداگانه گفته‌اند که «هیچ شکی وجود ندارد که برخی مواد مشکوک» در جریان بازرسی به همراه این زن بازرس وجود داشته است. کاظم غریب آبادی روز پنج شنبه پس از شرکت در جلسه غیرعلنی شورای حکام آژانس که درباره این موضوع برگزار شد، به خبرنگاران گفت که مطابق رویه‌های معمول، همواره فرآیند بازرسی معمولی در ورودی مجموعه انجام می‌شود که شامل استفاده از دستگاه‌های تشخیص شیمیایی ویژه است که برای کشف طیفی از مواد انفجاری که حاوی نیترات هستند به کار گرفته می‌شود. به گفته غریب‌آبادی، در حین انجام فرآیند بازرسی معمول، آلارم دستگاه تشخیص روی یک فرد معین روشن شد که تیم امنیتی این فرآیند را مجدداً چند بار تکرار کرد و نتایج، هر بار برای یکی از بازرسان یکسان بود. نکته‌ای که به پیچیدگی ماجرا افزود، تکرار هشدار‌های دستگاه‌های دیتکتور در بازرسی از سرویس بهداشتی مورد استفاده این بازرس زن بوده است. نماینده ایران در آژانس در این باره می‌گوید: «تیم حفاظت مجموعه، از وی خواست مورد بررسی بیشتر قرار گیرد و وی نیز قبول کرد. تیم امنیتی حتی سرویس بهداشتی را که این بازرس از آن استفاده کرد، با دستگاه‌های مخصوص چک کرد که دستگاه‌ها با حساسیت بیشتری آلارم دادند.» البته به گفته غریب‌آبادی، محل اقامت این بازرس آژانس آلوده به مواد خطرناک و مشکوکی که ایران از آن سخن گفته، نبوده، ولی کیف خالی این بازرس نیز دارای آلودگی بوده است. غریب‌آبادی می‌گوید: «با رضایت بازرس مذکور و در حضور وی و همکارانش و با هماهنگی با مقامات آژانس، از محل اقامت وی بازدید و متعاقباً برخی لوازم و دارو‌های وی چک و بررسی شد که دارو‌های وی مشکلی نداشت، اما دستگاه‌ها روی کیف خالی وی هشدار می‌دادند.» ایران پس از این ماجرا، با دبیرخانه آژانس تماس برقرار کرده و با هماهنگی و موافقت مقامات آژانس، برخی نمونه‌گیری‌ها از کیف دستی خانم بازرس صورت گرفته که این نمونه‌گیری‌ها به طور مشترک بین ایران و آژانس انجام شده و نهایتاً، این بازرس به وین، مقر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بازگردانده شده است. ایران همچنین از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواسته که بازرس دیگری را جایگزین این بازرس خود کند.

همچنین سازمان انرژی اتمی در بیانیه‌ای جداگانه گفته است: «در ظاهر هنگام ورود این خانم بازرس تجهیزات کنترلی علامت هشدار را نشان داده و به همین دلیل ضمن کنترل وسایل همراه بازرس از ورود او به سایت جلوگیری شده و مراتب امر به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منعکس شد و از طرف جمهوری اسلامی ایران به آژانس اعلام می‌شود که پذیرش قبلی این بازرس لغو شده تلقی می‌شود.» سازمان انرژی اتمی ایران می‌گوید مجوز پذیرش این بازرس لغو و به آژانس اعلام شده است.

آژانس می‌پذیرد
رویترز گزارش کرده که بازرس زن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به مدت کوتاهی در مرکز غنی‌سازی نطنز بازداشت شده و مدارک مسافرتی این بازرس نیز توقیف شد. به گفته سه دیپلمات مطلع، بازرس بازداشتی یک زن است که مجبور به تحویل مدارک مسافرتی خود به مأموران ایرانی شده است. کاظم غریب‌آبادی، نماینده ایران در سازمان‌های بین‌المللی حساسیت ایران به ورود بازرسان را طبیعی دانسته و در جلسه آژانس بدون تأیید بازداشت شدن زن بازرس، درباره آنچه که اخراج یک بازرس آژانس خوانده شده، گفته است که ایران در این زمینه «دغدغه‌های امنیتی» دارد. در حالی که برخی اعضای شورای حکام از جمله اروپا و امریکا بحث‌های مطرح شده درباره این بازرس را به مصونیت‌های پیش‌بینی شده درباره بازرسان آژانس پیوند زده‌اند، غریب‌آبادی می‌گوید که اتفاق اخیر برای ایران یک «زنگ خطر» بوده و در این مورد «بحث نقض مزایا و مصونیت‌های بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح نیست.» غریب‌آبادی گفته است که ایران حقوق بازرسان آژانس را نقض نکرده و به تعهدات خود در این زمینه واقف است، اما افزوده: «وقتی بازرس در حال ورود به تأسیسات نطنز بود، دیتکتور‌های ما شناسایی کردند که این بازرس می‌تواند مواد خطرناک به همراه داشته باشد. اقدامات متعددی بعد از آن صورت گرفت.» ایران خواستار این شده که آژانس برای آشکار شدن ابعاد موضوع با ایران همکاری کند و سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز به رغم اینکه اعلام کرده روایت ایران را در این باره قبول ندارد، روز پنج شنبه قبول کرد که برای روشن شدن ماجرای عدم ورود یکی از بازرسان این آژانس به سایت غنی‌سازی نطنز، به مشورت با ایران ادامه می‌دهد. کورنل فروتا، دبیرکل موقت آژانس در این بیانیه گفته است که این اتفاق برای کسی که در حال انجام وظایف پادمانی خود بوده نباید می‌افتاده و افزوده است که آژانس به رایزنی با ایران برای روشن شدن موضوع ادامه می‌دهد.

واکنش متفاوت اعضای شورای حکام
با این حال، موضع اعضای آژانس از جمله امریکا، اروپا و همچنین عربستان سعودی به شدت سیاسی و متفاوت از موضع آژانس به نظر می‌رسد. جکی ولکات، نماینده امریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پنج شنبه ۷ نوامبر در بیانیه‌ای اقدام ایران را «تحریک‌آمیز و برخورنده» خواند. او گفت که اعضای شورای حکام باید مشخص کنند که این اقدام «به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست، تحمل نخواهد شد و باید تبعاتی داشته باشد.» اتحادیه اروپا نیز در بیانیه‌ای پنج شنبه ۷ نوامبر اعلام کرد که در رابطه با موضوع پیش آمده «عمیقاً نگران» است. در بیانیه اتحادیه اروپا که لحنش در مقایسه با بیانیه سفیر امریکا آرام‌تر است آمده که «متوجه هستیم که موضوع حل و فصل شده است و از ایران می‌خواهیم که اطمینان دهد که چنین اتفاقی دیگر در آینده تکرار نخواهد شد.» نماینده ایران در آژانس ضمن پاسخگویی به اظهارات نمایندگان امریکا و عربستان در نشست شورای حکام، خطاب به نماینده رژیم صهیونیستی گفت که این رژیم در جایگاه توصیه به اعضای آژانس برای اجرای تعهدات‌شان نیست. غریب‌آبادی همچنین در واکنش به اظهارات نماینده عربستان سعودی در نشست ویژه شورای حکام مبنی بر ضرورت همکاری کامل ایران با آژانس بیان کرد: پادشاهی عربستان که به‌رغم درخواست‌های مکرر آژانس، هنوز موافقتنامه جامع پادمان را تصویب و اجرا نکرده و بازرسان آژانس حق ورود به فعالیت‌های هسته‌ای آن را ندارند، چگونه از شفافیت و همکاری صحبت می‌کند؟ نماینده دائم ایران در آژانس تصریح کرد: عربستان باید به فعالیت‌های پنهانی هسته‌ای خود پایان دهد و در همکاری و شفافیت، ایران را الگوی خود قرار دهد.

ما را در کانال «آخرین خبر» دنبال کنید