مخاطب کاهش پلکانی تعهدات برجامی، آمریکاست

هر بار که ايران گامي براي کاهش تعهدات برجامي بر مي‌دارد، اين سوال پيش مي‌آيد که چه خواهد شد. ‏در اين مرحله جواب شما به چنين سوالي چيست؟ فکر نمي‌کنم در مورد واکنش اروپا فعلا اتفاق خاصي رخ بدهد. اين را از واکنش‌هاي اوليه مقامات ‏اروپايي مي‌شود فهميد. مثلا خانم مرکل اعلام کرد که اتحاديه اروپا در اين مورد تصميم جمعي نگرفته است. ‏البته يکسري حرف‌هاي هشدارآميز هم شنيده شد که اين گام را گام حساسي اعلام مي‌کردند. تحليل ‏من اين است که با وجود حساسيت اين گام که محکم‌تر از گام‌هاي قبلي است، هنوز اتفاقي که اروپا را ‏وادار به واکنش جدي کند، نيفتاده است. خط قرمز اروپا غني‌سازي بالاتر از ٢٠‌درصد است، اما ايران تا‏کنون بر روي حجم اورانيوم غني شده مانور داده است تا هم توان فني‌اش را به رخ بکشد و هم قدرت چانه ‌زني‌اش را بالا ببرد، اما هنوز در زمينه افزايش‌درصد غني‌سازي به بالاتر از ٢٠‌درصد اقدامي نکرده است. در ‏حال حاضر ٦‌‏IR‏‏‎ ‎هايي که ايران راه‌اندازي کرده هم به صورت تکي و هم به صورت آبشاري فعاليت مي‌کنند ‏و اين از نظر فني خيلي اهميت دارد و پيغام ايران را مي‌رساند بدون اين‌که تهديد جدي عليه کشورمان ايجاد ‏کند.‏ مي‌گوييد اروپا واکنشي نشان نمي‌دهد، اين مثبت است؟ به‌هرحال ايران به دنبال گرفتن واکنش است و ‏گام‌ها را به همين دليل بر مي‌دارد.‏ خب ما بايد اراده و ظرفيت اروپا را به صورت همزمان در نظر بگيريم. اروپا طي نزديک به دو‌سال گذشته ‏نشان داده که مانند سال‌هاي ٨٣ و ٨٤ شمسي نقش بسيار کمرنگي در پرونده هسته‌اي ايران دارد. موضوع ‏ديگر گرفتاري‌هايي است که درحال حاضر اتحاديه اروپا با آنها دست و پنجه نرم مي‌کند مانند بحران ‏مهاجران، برگزيت، ورشکستگي يونان، تهديدهاي جريان راست افراطي و... که همه اينها توان تاثيرگذاري اين ‏اتحاديه را در زمينه پرونده هسته‌اي ايران کم مي‌کند. اين اگرچه براي سران اروپايي يک سرشکستگي است، ‏اما به‌هرحال قابل کتمان هم نيست. به نظر من اتحاديه اروپا در اين مرحله به مکانيزم ماشه رو نمي‌آورد ‏چون هم خط قرمزش رد نشده و هم خودش مي‌داند که کاري نکرده است. از طرفي اروپا اين احتمال را قوي ‏مي‌داند که با ابتکار عمل ايران يا آمريکا توافقي حاصل شود.‏ فکر مي‌کنيد برداشتن گام‌هاي بعدي در زمينه کاهش تعهدات برجامي مي‌تواند باز هم ايران را زير تيغ ‏تحريم‌هاي شوراي امنيت ببرد؟ بله ممکن است. اگر ايران به غني‌سازي بالاي ٢٠‌درصد رو بياورد اروپايي‌ها احتمالا باز هم به مکانيزم ماشه ‏رو مي‌آورند. از طرفي روسيه و چين براساس راهکار حل اختلاف در برجام نمي‌توانند مانع اعمال تحريم‏هاي سازمان ملل عليه ايران شوند و ممکن است که اين تحريم‌ها برگردد. ‏ بعضي‌ها مي‌گويند تحريم‌هاي شوراي امنيت براي ايران که تحريم‌هاي اخير آمريکا را چشيده است، چندان ‏سخت و سنگين نخواهد بود. آيا اين مي‌تواند ترس ايران را از برداشتن قدم‌هاي بعدي کم کند؟ اين تا حدي درست است. درحال حاضر آمريکا تحريم‌هايي عليه ايران وضع کرده و بخش عمده‌اي از جهان ‏را هم وادار به اعمال آنها کرده است که امکان وضع شدن در شوراي امنيت را ندارند مانند تلاش براي صفر کردن فروش نفت يا تحريم سپاه پاسداران، اما باز هم اضافه شدن تحريم‌هاي شوراي امنيت مي‌تواند کار را تا اندازه‌اي برايمان ‏سخت‌تر کند. به همين دليل هم فکر مي‌کنم مقامات ايراني در کنار برداشتن قدم‌هاي بعدي جانب ‏احتياط را هم نگه مي‌دارند.‏ در حال حاضر ايران چطور مي‌تواند هم به اعمال فشار ادامه دهد و هم خودش را از تحريم‌هاي بيشتر حفظ ‏کند؟ جواب دادن به اين سوال خيلي سخت و نيازمند دسترسي بيشتر به اطلاعات است. اين‌طور که به نظر مي‌رسد مقامات ايران اطلاعاتي از تاثيرگذاري سياست پلکاني کاهش ‏تعهدات به دست آورده‌اند که با قدرت به آن ادامه مي‌دهند. چيزي که ما مي‌بينيم اين است که اگرچه ‏مقامات کشورمان هنگام کاهش تعهدات اغلب اروپا را مخاطب قرار مي‌دهند، اما با علم به بي‌عملي اتحاديه اروپا، ‏هدف اصلي اين اقدامات، آمريکا است. ممکن است اين کشور تحت‌تأثير معادلات داخلي و در آستانه ‏انتخابات سياست متفاوتي در پيش بگيرد. ‏ ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد

---

بازار

---