شلیک به ایده‌های بن‌سلمان

فرهيختگان/ متن پيش رو در فرهيختگان منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست تنفر از اقدامات آمريکا در غرب آسيا و به‌ويژه حمايت اين کشور از رژيم صهيونيستي، از دلايل عمليات «محمدسعيد الشمراني» در پايگاه نظامي پنساکولاست.  آن‌گونه که رسانه‌هاي غربي گزارش داده‌اند، اصلاحات محمد بن سلمان وليعهد عربستان سعودي به مرحله جديدي رسيده است. روز گذشته بي‌‌بي‌سي عربي گزارش کرد اخيرا وزارت امور شهري و روستايي سعودي اعلام کرده است محدوديت‌هاي ورود زنان و مردان به رستوران‌ها از يک در، برداشته شده است تا زنان بتوانند از همان دري که مردان وارد رستوران مي‌شوند، وارد شوند. البته در بخشنامه صادره اشاره‌اي به محدوديت ورود هم‌زمان زنان و مردان به مکان‌هاي ديگر ازجمله بيمارستان‌ها و ادارات نشده است. اين اقدام در حالي انجام مي‌گيرد که در سال‌هاي گذشته هيات موسوم به امر به معروف و نهي از منکر! اجازه ورود زنان و مردان به رستوران‌ها را از يک درِ مشترک نمي‌داد. بن‌سلمان علاوه‌بر اين شکل از اصلاحات در داخل، تلاش کرده است در حوزه سياست خارجي نيز شکل جديدي از اصلاحات را به نمايش بگذارد. او تمايل دارد ساختار سياست خارجي نوين حکومت سعودي را پي‌ريزي کند. کهنسالي ملک‌سلمان باعث شده بن‌سلمان، تقريبا تمام اختيارات پادشاه را به‌ويژه در حوزه اقتصاد و سياست‌ خارجي در اختيار داشته باشد. او در سياست‌ خارجي تلاش کرد روابط با آمريکا را توسعه بدهد و همين نياز باعث شد در دوره ترامپ، عربستان بيش از يک کشور، کارگزار آمريکا در منطقه باشد و بر اساس دستورات ترامپ عمل کند. يکي از اصلي‌ترين پروژه‌هاي ترامپ در منطقه، تامين امنيت رژيم صهيونيستي و عادي‌سازي روابط اين رژيم با کشورهاي عربي بوده است. ترامپ از محمد بن‌سلمان خواسته وظيفه توسعه روابط کشورهاي عربي با رژيم صهيونيستي را برعهده گيرد. بن‌سلمان در چند سال گذشته تلاش کرده موضع خود را به رژيم صهيونيستي نزديک کند. او حتي فروردين سال گذشته در گفت‌و‌گو با هفته‌نامه آمريکايي تايم، درباره همسوئي با تل‌آويو عليه ايران گفته بود که «ما [عربستان و رژيم صهيونيستي] دشمن مشترکي داريم. بن‌سلمان حتي در جريان سفر دونالد ترامپ به عربستان در سال 2017، به ترامپ گفته بود که اگر «براي شکست ايران کمک کرده و از برنامه‌هايش براي تبديل کردن [عربستان سعودي] به يک بازيگر کليدي در خاورميانه حمايت کند»، حاضر است رژيم صهيونيستي را به رسميت بشناسد. او براي نزديکي بيشتر به تل‌آويو حتي به رسانه‌هاي سعودي دستور اکيد داده سياست «زيباسازي چهره رژيم صهيونيستي» را پيگيري کنند. «کي حوگي»، نويسنده و تحليلگر صهيونيست معتقد است تلاش روزنامه‌نگاران و نويسندگان سعودي براي تمجيد از رژيم صهيونيستي طي چند سال گذشته تاکنون و تاکيد بر مواضع اين رژيم در بسياري از مسائل، نشانگر رويکرد رسمي عربستان براي بهبود چهره رژيم صهيونيستي نزد افکار عمومي اين کشور است تا بن‌سلمان بتواند به توسعه روابط با تل‌آويو مشروعيت بيشتري بدهد. سياست خارجي نوين سعودي‌ها که بر پايه ارتباط و تعامل بيشتر با آمريکا و تلاش براي بهبود روابط با رژيم صهيونيستي است، در عربستان سعودي منتقدان جدي دارد اما با توجه به انحصار رسانه‌اي در اين کشور و سرکوب منتقدان، کمتر اتفاق مي‌افتد که نشانه‌هايي از اين اعتراض به رسانه‌هاي بين‌المللي درز کند. پاسخ به سياست خارجي وليعهد در عربستان منتقدان سياست‌هاي محمد بن سلمان ترجيح مي‌دهند براي حفظ جان‌شان بيش از انتقاد سکوت کنند. منتقدان سياست خارجي بن‌سلمان وقتي مي‌بينند که وليعهد براي کنترل شاهزادگان خاندان آل‌سعود، بيش از 30هزار پابند الکترونيکي از رژيم صهيونيستي خريداري کرده است و «محمد بن نايف»، «متعب بن عبدالله» (پسر شاه پيشين) و «بندر بن‌سلمان» رئيس پيشين دستگاه اطلاعاتي عربستان را نيز از اين قاعده مستثني نکرده است، به‌خوبي درک مي‌کنند که چه کاري بايد بکنند. منتقدان سياست‌هاي فعلي عربستان سعودي در داخل کشور سکوت مي‌کنند، اما در خارج از کشور راحت‌تر سخن مي‌گويند و عمل مي‌کنند. «محمد سعيد الشمراني»، نظامي عربستاني يکي از افرادي است که در خارج از آمريکا به سياست‌هاي عربستان و آمريکا در غرب واکنش نشان داده است. او که براي فراگيري علوم هوايي در پايگاه هوايي دريايي «پنساکولا» در ايالت فلوريداي آمريکا حضور داشته، پس از خريد يک اسلحه به صورت قانوني، روز جمعه اقدام به تيراندازي به سمت نظاميان آمريکايي مي‌کند. در اين عمليات سه‌ نفر کشته و هشت نفر هم از جمله دو افسر پليس مجروح مي‌شوند. در جريان تبادل آتش دوطرفه، اين نظامي سعودي کشته مي‌شود. پس از کشته شدن اين فرد، وب‌سايت «Site» که اخبار گروه‌هاي افراط‌گرا را رصد و پيگيري مي‌کند، نوشت ستوان دوم الشمري در يکي از مطالبي که در اينترنت منتشر کرده، نوشته است: «من ضد شما نيستم؛ براي اينکه شما فقط آمريکايي هستيد. من از شما به دليل آزادي‌هايتان نفرت ندارم؛ نفرت من از شما به اين دليل است که هر روز دست به حمايت و ارتکاب جنايت‌هايي نه‌تنها عليه مسلمانان بلکه عليه همه انسانيت‌ مي‌زنيد. من عليه شر هستم و آمريکا به‌طور کلي به کشور شر تبديل شده است.» شبکه تلويزيوني الجزيره عربي نيز به نقل از نشريه يواس‌اي‌تودي نوشت: «عامل تيراندازي در پايگاه هوايي فلوريداي آمريکا دو ساعت قبل از انجام عمليات خود، با نوشتن پيامي در صفحه توئيترش از حمايت آمريکا از اسرائيل و استقرار نيروهاي آمريکايي در منطقه انتقاد کرده بود.» متن پيام منسوب به حساب کاربري الشمراني در توئيتر نشان مي‌دهد او به‌شدت از عملکرد سياسي دولت آمريکا «تنفر» داشته و به‌صراحت مشخص کرده است که مشکلي با آمريکا و مردمش ندارد. الشمراني در ادامه پيامش در توئيتر همچنين حمايت آمريکا از رژيم صهيونيستي و نيز استقرار نيروهاي آمريکايي در خاورميانه را به‌عنوان دلايل مشکلش با اين کشور بيان کرده بود. اين موضع يک نظامي سطح بالاي عربستاني است که از سوي ارتش سعودي مورد گزينش‌هاي سخت عقيدتي قرار گرفته است. تنفر از اقدامات آمريکا در بين ملت‌هاي اسلامي پس از حمله به دو کشور افغانستان و عراق تشديد شد، اما اين وضعيت با روي کار آمدن دونالد ترامپ در آمريکا و اظهارات تحقيرآميز او عليه کشورهاي اسلامي و به‌ويژه عربستان، روند صعودي به خود گرفته است. بر اساس تحقيقاتي که سال گذشته موسسه زاگبي منتشر کرد، طي سال‌هاي اخير تنفر از آمريکا در ميان ده‌ها ميليون شهروند کشورهاي عربي خاورميانه افزايش يافته است. بر اساس تحقيقات اين موسسه، در مصر کشوري که يکي از متحدان آمريکا در منطقه است، ميزان نگاه مثبت به آمريکا در دوران رياست‌جمهوري ترامپ 30 درصد کاهش يافته و به هشت درصد رسيده است. ميزان نگاه مثبت به آمريکا در عراق نيز مانند مصر تک‌رقمي است. زاگبي همچنين اعلام کرده بود که از نظر مردم خاورميانه «آمريکا منفورترين بازيگر در سوريه» است. 93 درصد در مصر، 86 درصد در عراق، 84 درصد در ترکيه، 83 درصد در ايران و 67 درصد در عربستان سعودي، آمريکا را منفورترين بازيگر در بحران سوريه مي‌دانند. نکته جالب توجه در اين ميان نگاه منفي مردم کشورهاي متحد آمريکا به اين کشور است تا جايي که دوسوم مردم عربستان سعودي نيز نظرشان نسبت به عملکرد آمريکا در سوريه منفي است. بخشي از اين نگاه منفي به آمريکا به دليل روي کار آمدن شخصيتي همچون دونالد ترامپ است. او در ميتينگ‌هاي انتخاباتي‌اش به‌راحتي عربستان سعودي را تحقير مي‌کند و سعودي‌ها را گاو شيرده مي‌خواند. ترامپ حتي دستور کار براي سياست خارجي عربستان تنظيم مي‌کند. اين تحقيرها را شايد بتوان از چشم ميليون‌ها شهروند عادي سعودي پوشاند تا متوجه ضعف سران کشور خود نشوند، اما قطعا نمي‌توان از ديد نظامياني که عرق ملي‌گرايي بالاتري نسبت به مردم عادي دارند، پنهان کرد. اقدام الشمراني پاسخي فوري به تحقير يک کشور و مردمش از سوي رئيس يک کشور غربي و همچنين واکنش به سياست خارجي محمد بن‌سلمان بود. گاو شيرده هزينه مي‌دهددونالد ترامپ اخيرا نزديک به سه‌‌هزار نظامي آمريکايي را با هدف تامين امنيت عربستان، به اين کشور اعزام کرده است. حالا اما نه‌تنها سعودي‌ها که خود آمريکايي‌ها بيشتر به تامين امنيت احتياج دارند. عمليات نظامي سعودي که پليس فدرال آمريکا (FBI) آن را تروريستي خوانده، در آمريکا واکنش‌هاي تندي را به دنبال داشته است. تندترين واکنش به اين اتفاق را «وندي شرمن»، معاون وزير خارجه در دولت باراک اوباما داشت. او در حساب توئيتري خود با طعنه به دونالد ترامپ نوشت: «در کمتر از 24ساعت ترامپ از سعودي‌ها حمايت کرد، نه از سربازان ما، به يهوديان آمريکايي توهين کرد و ساده‌لوحانه گفت که کيم جونگ اون (رهبر کره شمالي) آنقدر چيز براي از دست دادن دارد که خطر نمي‌کند و دست به آزمايش جديد نمي‌زند.» «رند پال»، سناتور جمهوري‌خواه مجلس سنا نيز که از مخالفان تسليح سعودي‌هاست، بر لزوم توقف همکاري‌هاي تسليحاتي و نظامي واشنگتن با رياض تاکيد کرده است. او در توئيتر نوشت: «۱۵ (تبعه) سعودي ۱۱ سپتامبر به ما حمله کردند. دولت سعودي يک روزنامه‌نگار آمريکايي را مي‌کشد. يک خلبان سعودي که در حال آموزش بود، سه تن از سربازان ما را مي‌کشد. آيا هيچ‌کسي مي‌تواند سرنخ مشترک اين مسائل را پيدا کند؟ نظر من اين است: خيلي‌وقت قبل ما بايد از تسليح و آموزش نظامي سعودي‌ها دست برمي‌داشتيم.» «مت گيتس»، از قانونگذاران جمهوري‌خواه آمريکاي اهل فلوريدا نيز در گفت‌وگو با شبکه خبري «اي‌بي‌سي» گفت: «بايد اين برنامه را متوقف کنيم. ما نبايد دانشجويان نظامي عربستاني را تا اطمينان کامل از روند بررسي‌ها پذيرش کنيم.» به نوشته بلومبرگ، «لينزي گراهام»، سناتور جمهوري‌خواه ايالت کاروليناي جنوبي نيز خواهان توقف برنامه آموزش نظاميان خارجي براي انجام تحقيقات در زمينه حادثه رخ داده در پايگاه نظامي فلوريدا شد. «ران دسانتيس»، فرماندار فلوريدا نيز گفته است: «طبيعي است اين واقعيت که مهاجم يک خارجي بوده و يک نظامي ارتش عربستان محسوب مي‌شود، سوالات بسياري را به وجود خواهد آورد.» او افزود: «دولت عربستان بايد براي جبران خسارات به قربانيان اين تيراندازي اقدام کند. آنها به اين افراد بدهکارند چراکه مهاجم يکي از افسران عربستان بوده است.» انتقادات از سعودي‌ها باعث شد بعد از ملک‌سلمان که کمتر از يک‌ساعت پس از اين اتفاق، با ترامپ تماس گرفته بود، محمد بن‌سلمان نيز با ترامپ به صورت تلفني گفت‌و‌گو کند. وليعهد عربستان يکشنبه‌شب، ضمن ابراز تسليت به دليل حادثه تيراندازي در فلوريدا گفت که از خانواده قربانيان حادثه تراژيک در ايالت فلوريدا حمايت خواهد کرد و گفت که براي مجروحان آرزوي شفاي عاجل دارد. خبرگزاري سعودي، واس نوشت که بن‌سلمان در اين تماس تلفني همچنين به رئيس‌جمهوري آمريکا گفته است مردم کشورش نيز از «اين جنايت شنيع، متألم و شوکه هستند.» ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد