سرمقاله اعتماد/ جانسون، ترامپ و ایران

اعتماد/ « جانسون، ترامپ و ايران » عنوان سرمقاله روزنامه اعتماد نوشته جلال ساداتيان است که مي‌توانيد آن را در ادامه بخوانيد: با اعلام نتيجه انتخابات بريتانيا مي‌توان گفت که از اين پس دو خط موازي با هم پيش مي‌روند. با اين نتيجه ايالات متحده امريکا به بوريس جانسون و بريتانيا هم از بعد اقتصادي و هم از بعد روابط بين‌الملل نزديک شد. براي درک اهميت اين مساله بايد اندکي به عقب بازگشت و جلسه شوراي امنيت به تاريخ 26 سپتامبر 2018 را به ياد آورد که دونالد ترامپ رياست آن را برعهده داشت و نيکي هيلي، نماينده امريکا در اين سازمان بود. در آن زمان سياست ترامپ تلاش براي جلب اجماع عليه برجام و ايران بود و اين اميد وجود داشت که ... اگر ترامپ شخصا رياست جلسه را برعهده داشته باشد، مي‌تواند جو را به نفع خود تغيير بدهد و شوراي امنيت را يکپارچه عليه ايران و برجام متحد کند. در آن جلسه اوو مورالس، رييس‌جمهور مخلوع بوليوي تندترين نطق را در دفاع از ايران بيان کرد و ترزا مي، نخست‌وزير وقت بريتانيا آرام‌ترين نطق را در حمايت از برجام داشت که در حقيقت عليه دونالد ترامپ و سياست‌هاي او در قبال ايران بود. پس از اين جلسه بود که ترامپ خشم خود از ناکامي در اين نشست را با کنار گذاشتن نيکي هيلي خاموش کرد. در آن جلسه منزوي بودن امريکا کاملا به چشم جهانيان آمد. در نتيجه انتخابات اخير سراسري در انگليس مي‌توان گفت که امريکا، بريتانيا را - که در سازمان‌هاي بين‌المللي از نفوذ خوبي برخوردار است - به سمت خود جذب کرده است. مساله دوم اين است که اين پيروزي براي جانسون زماني اتفاق مي‌افتد که اتحاديه اروپا در حال رقابت با امريکا درحوزه‌ها و سطوح مختلف است. به عنوان نمونه از چندماه پيش امانوئل مکرون، رييس‌جمهور فرانسه بحث لزوم تشکيل ارتش واحد اروپايي را مطرح کرده است و اخيرا هم درصد سهم اروپا در ناتو به اختلاف جديد ميان اروپا و امريکا منتهي شده است. پيش از اين نيز با روي کار آمدن ترامپ، اروپا و امريکا بر سر تعهد واشنگتن به پيمان آب و هوايي پاريس با هم به اختلاف خوردند. بوريس جانسون با راي قاطعي که در انتخابات سراسري روز پنجشنبه به دست آورد، موفق خواهد شد خروج از اتحاديه اروپا را کليد بزند و به اين ‌ترتيب دونالد ترامپ موفق شده در نتيجه سياست نزديکي به جانسون هم اتحاديه اروپا را تضعيف کند و هم بريتانيا را که اقتصادي قوي دارد به سمت خود بکشد. همزمان بحث‌هايي در فضاي سياست بين‌الملل به گوش مي‌رسد مبني بر نزديک شدن استراتژيک روسيه و اروپا به يکديگر. در چنين شرايطي مي‌توان گفت که پيروزي جانسون و به تبع آن فاصله گرفتن بريتانيا از اتحاديه اروپا، موفقيت‌هايي را نصيب دونالد ترامپ در حوزه سياست خارجي خواهد کرد و اين پيروزي، دستاوردي است که ترامپ در آستانه انتخابات 2020 شديدا به آن نياز دارد. ترامپ در مدت زمان گذشته از حضورش در کاخ سفيد در هيچ کدام از پرونده‌هاي سياست خارجي به موفقيتي دست پيدا نکرده بود به گونه‌اي که براي يک عکس خبري با حسن روحاني، رييس‌جمهور کشورمان به التماس افتاده بود. ترامپ نه در پرونده کره شمالي و نه در پرونده ايران و نه در هيچ‌کدام از پرونده‌هاي باز ديگر در حوزه سياست خارجي به موفقيت دست پيدا نکرده بود و اکنون مي‌توان گفت که پيروزي جانسون براي وي حائز اهميت خواهد بود. مي‌توان گفت که ايالات متحده بسيار به بوريس جانسون و حزب محافظه‌کارش در تغيير صحنه بازي کمک بسياري کرد چرا که افکار عمومي در بريتانيا به دليل سردرگمي پرونده برگزيت بيشتر به سمت حزب کارگر چرخيده بود اما پيروزي جانسون نشان داد که تا چه اندازه زمين بازي به نفع حزب محافظه‌کار تغيير پيدا کرده بود. اين موفقيت جانسون آثار خود را در ابعاد مختلف از جمله موضوع برجام آشکار خواهد کرد. اگر ترامپ از روند استيضاح که به راه افتاده جان سالم به در ببرد و در انتخابات 2020 هم برگ برنده را در سبد آراي خود قرار بدهد در دور دوم با اتکاي به همراهي جانسون دست به حرکت‌هاي جدي‌تري خواهد زد و گام‌هاي بلندتري را برمي‌دارد. البته درباره رويکرد بوريس جانسون در قبال برجام نمي‌توان حکم داد که از فردا تغيير فاحشي در رويکرد فعلي رخ خواهد داد. در حال حاضر به نظر مي‌رسد که اتفاق‌هايي در شرف وقوع است و يکي از آنها سفر آتي حسن روحاني به ژاپن است. اين احتمال وجود دارد که شايد در اين سفر يا در نتيجه رايزني‌هاي موازي ديگر اتفاق‌هايي رخ بدهد که مسير برجام کلا تغيير کند. در پاسخ به اين سوال که پيروزي جانسون چه تاثيري بر پرونده رابطه با ايران يا فرجام برجام دارد نبايد سياست‌هاي پنهان را از نظر دور داشت اما به لحاظ نزديک شدن بريتانيا به امريکا و ايجاد فاصله ميان لندن و اتحاديه اروپا، قطعا جبهه امريکا تقويت خواهد شد. لذا اگر روند فعلي ادامه پيدا کند بايد گفت که روند تضعيف برجام سرعت بيشتري خواهد گرفت. البته اين گونه هم نيست که بلافاصله با پيروزي مجدد جانسون، بريتانيا هم خروج از توافق هسته‌اي با ايران را کليد بزند. در حال حاضر در صحنه برجام عدم اجراي تعهدات کشورهاي اروپايي مطرح است و ايران هم مي‌گويد که روند کاهش تعهدات برجامي را به خاطر عدم توازن در توافق آغاز کرده است. تمام اين مسائل مي‌تواند در نتيجه تاثيرگذار باشد. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد