روس‌ها کجای معادله ایران و آمریکا می‌ایستند؟

محمود شوري، کارشناس روسيه:همراهي روس‌ها با آمريکا به ضررشان است آمريکا اخيرا تلاش‌هايي را آغاز کرده است تا روسيه را در مقابل ايران همراه کند. اين هم‌زمان با چالش‌هايي است که آمريکا و روسيه بين خود دارند. چقدر ممکن است که روسيه در تعامل با آمريکا، دست از حمايت از ايران بردارد؟ به‌هر‌حال در تعاملاتي که روسيه با آمريکا دارد، هميشه ايران از موضوعات محوري در بحث و گفت‌وگو و چالش بين دو طرف بوده ‌است. اين نگراني معمولا مطرح مي‌شود که روسيه در تعاملات با آمريکا ايران را براي دادن امتيازات قرباني کند. درباره اين مسئله دو نکته را بايد در نظر گرفت: نخست اينکه روسيه تا چه اندازه‌اي توانايي اين کار را دارد و دوم اينکه حضور ايران و بازيگري و نقش‌آفريني‌اش، چه در حوزه سوريه و چه در حوزه‌هاي ديگر، چقدر به تعاملات روسيه و حمايت‌هايش از ايران منوط است. واقعيت اين است که نه روسيه آ‌نقدر توانمند است که بخواهد ايران را وادار به کاري بکند و نه به دليل مسائل استراتژيک و منافع خودش، علاقه‌اي دارد که در تعاملات ايران را قرباني کند. از آن طرف هم نوع بازيگري ايران به روسيه منوط نيست و ايران ابزارها و امکانات خودش را براي حضور در سوريه و نقش‌آفريني‌هايش در اين حوزه و حوزه‌هاي ديگر دارد. به هر حال، بين آمريکا و روسيه هميشه اين بحث‌ها و تلاش‌ها وجود داشته است؛ نه روسيه دليل چنداني براي اين کار دارد و نه اين کار به نفعش است و نه ايران آنقدر ضعيف است که بخواهد در اين بازي‌ها نقش خودش را از دست بدهد. با توجه به سوابق روسيه در اين زمينه، در دوران پيش از برجام يا در مسئله اس-۳۰۰ و از اين قبيل، ممکن نيست که روسيه، نه در حد قرباني‌کردن بلکه در حد امتيازدادن، چنين اقدامي کند؟ آن زمان بحث قطع‌نامه‌هاي شوراي امنيت مطرح بود و تحريم‌هايي که در چارچوب شوراي امنيت مصوب شده ‌بود. روسيه به‌عنوان عضو شوراي امنيت هميشه در نظر دارد که به قطع‌نامه‌ها عمل کند. الان اما بحث اقدامات يک‌جانبه آمريکاست و اروپا هم مکرر از آمريکا انتقاد مي‌کند که اين اقدامات يک‌جانبه به امنيت بين‌المللي ضرر وارد مي‌کند. به‌هرحال ايران هم مي‌داند که اگر روسيه بخواهد در زمين آمريکا بازي کند، شرايط منطقي طوري است که کاملا به نفع آمريکا است که روس‌ها پيگير چنين چيزي باشند. روسيه هيچ فداکاري‌اي براي ايران نمي‌کند؛ اما منفعتش در اين نيست که آمريکا در اين هجمه عليه ايران پيروز شود و اين را بايد به‌عنوان يک معيار در بررسي رفتارهاي روسيه در نظر گرفت. طبيعي است در نقاطي که با منافعش تعارض دارد، منافع خود را دنبال کند اما در بحث آمريکا واقعيت اين است که روس‌ها اگر بخواهند همراهي کنند، به ضرر خودشان است. اگر بحث، طبق نامه اروپا و تلاش‌هاي آمريکا به شوراي امنيت بکشد، روسيه همچنان در موضع حمايت از ايران خواهد بود يا ممکن است کنار بکشد؟ قطعا روسيه و چين بيشترين تلاش را براي حفظ برجام مي‌کنند، مگر اينکه شرايط به‌گونه‌اي پيش برود که همه بپذيرند برجامي بر جا نمانده ‌است؛ ولي تا زماني که ايران پايبند به برجام است، روسيه هم از اين مسئله حمايت مي‌کند و به نظرم علي‌القاعده نبايد روس‌ها در اين مبحث وارد شوند که بخواهند دوباره مسائل به شوراي امنيت بکشد يا بخواهند مکانيسم ماشه را پي بگيرند و قطع‌نامه‌ها برگردد. تحت آن شرايط، عملا هيچ نفعي براي روسيه در چنين شرايطي متصور نيست.

اميرعلي ابوالفتح ، کارشناس آمريکا:کار به سلاح اتمي بکشد، روسيه با غرب همراه مي‌شود آمريکا از چه ابزارهايي ممکن است در تلاش براي همراه‌کردن روسيه با خود استفاده کند؟ در درجه نخست از ابزار ايران‌هراسي. اين‌گونه که ايران را در آستانه دستيابي به سلاح اتمي از طريق نقض برجام معرفي کند تا روس‌ها به دليل نگراني از اشاعه سلاح‌هاي اتمي، به‌ويژه از سوي همسايه جنوبي‌شان، در مسير فشار بر ايران قرار بگيرند. در‌عين‌حال، آمريکايي‌ها اميدوار هستند با بازگذاشتن دست روس‌ها در مناطقي مانند سوريه، زمينه را براي دورکردن مسکو از تهران فراهم کنند. چقدر ممکن است روسيه در اين شرايط پشت ايران را خالي کند؟ سير تحولات دو سال گذشته نشان مي‌دهد با وجود تلاش آمريکايي‌ها، روسيه همچنان به حمايت از ايران و برجام ادامه مي‌دهد. اما اين حمايت بي‌قيدوشرط نيست. به‌عبارت‌ديگر اگر قدم‌هاي تهران براي کاهش تعهدات برجامي، ايران را در آستانه ساخت سلاح اتمي قرار دهد – آن‌گونه که آمريکايي‌ها پيش از برجام مدعي بودند - روسيه با غرب در مهار خطر «ايران هسته‌اي» همراه خواهد شد. روسيه با وجود علايق فراوان به گسترش روابط با ايران، يک خط قرمز دارد و آن اين است که کشوري ديگر در جهان به سلاح اتمي دست نيابد يا حتي به آن نيز نزديک نشود. از‌اين‌رو، ميزان حمايت روسيه از برجام، رابطه مستقيمي با تصميمات ايران براي کاهش تعهدات برجامي دارد. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد

---

بازار

---