صبح نو/ متن پيش رو در صبح نو منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
اظهارات سخنگو و قائممقام دبير شوراي نگهبان درباره اينکه «مسائل مالي عمده دليل ردصلاحيت 90نماينده کنوني مجلس براي نامزدي در مجلس آينده بوده است»، زنگ هشدار را براي همگان به صدا درآورد که مجلسي که قرار بود در رأس امور باشد، امروز به وضعيتي غيرقابل توجيه دچار شده است. سؤال اصلي اما اين است که چرا بايد يک نماينده از اساس وارد ورطه موضوعات شبههدار مالي شود؟
رد صلاحيت 90نماينده کنوني مجلس
عباسعلي کدخدايي، قائممقام دبير شوراي نگهبان شامگاه روز يکشنبه 22دي در برنامه گفتوگوي ويژه خبري، درباره روند احراز صلاحيت نامزدهاي انتخابات مجلس يازدهم در هياتهاي نظارت استانها و شهرستانها توضيحاتي با تاکيد بر اينکه سوءاستفاده از اموال عمومي، تحصيل مال نامشروع، اختلاس، استعمال موادمخدر، مفاسد اخلاقي، محکوميت جنايي، سابقه شرارت، چاقوکشي، سابقه فروش موادمخدر از جمله مصاديق رد صلاحيتهاست، گفت: «از حدود 247نفر نماينده فعلي مجلس، صلاحيت 90نفر عمدتاً بهخاطر مسائل مالي تأييد نشده است، البته به برخي از آنها مستندات پروندهشان توضيح داده شد و به بقيه نيز اگر درخواست کردند، اين مستندات ارائه ميشود.» پس از اين، برخي اقوال از اعمال فشار به شوراي نگهبان براي تجديدنظر در آراي اعلامي توسط هياتهاي نظارت استانها و شهرستانها، حکايت ميکردند. کدخدايي اما در اظهارات ديگري، وجود اين فشارها را رد کرد. او روز 27ديماه در حاشيه نماز جمعه تهران، در پاسخ به اين سؤال که گفته ميشود برخي با فشار به شورا تأييديه گرفتهاند، گفت: «خير اينگونه نيست، ما در مرحله گذشته هيات مرکزي و هيات استاني را داشتيم و مرحله کنوني مرحله شوراي نگهبان است، اسامي ممکن است از جهت ترتيبات اداري دير و يا زود اعلام شود اما آنچه اعلام شده است همگي مصوبات هيات مرکزي و هيات استاني است. در اين مرحله هم که امروز در خدمت شما هستيم، مرحله رسيدگي به شکايات است که طبيعتاً هر شکايتي باشد بررسي ميشود و اگر حقي از کسي تضييع شده باشد طبيعتاً احقاق حق خواهد شد.» سخنگوي شوراي نگهبان همچنين تاکيد کرد: «اصلاً و ابداً هيچکس با فشار تأييد صلاحيت نشده است و اينها همگي شايعه است.»
پروپاگانداي دروغ و رايزني
برخي جريانهاي سياسي خاص در کشور براي ضربه به حيثيت شوراي نگهبان، روايت شوراي نگهبان درباره دليل ردصلاحيتها را دروغ دانستند مصطفي تاجزاده، فعال اصلاحطلب در توييتي غيرمستقيم با دروغ دانستن دعاوي شوراي نگهبان، نوشت: «آقا و خانم اميد؛ کدخدايي علت ردصلاحيت نيمي از اعضاي فراکسيون را عمدتاً جرائم مالي اعلام کرد. اگر مانند گذشته دروغ ميگويد، ردصلاحيتشدگان از او به اتهام ايراد تهمت شکايت کنند. تاييد صلاحيتشدگان نيز به دزدنمايي منتقدان دولت پنهان در صحن مجلس اعتراض کنند.» با وجود اين، برخي ديگر از چهرههاي اصلاحطلب براي به قول خودشان تأثير روي نظر شوراي نگهبان، مشغول رايزني با اين نهاد هستند. در همينباره، مجيد انصاري، عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام که از او بهعنوان بالقوهترين سرليست اصلاحطلبان در تهران
ياد ميکنند، روز گذشته در گفتوگو با ايلنا، درباره رايزني دولت و اصلاحطلبان با شوراينگهبان در مورد تأييد افرادي که
رد صلاحيت شدهاند، گفت: «با توجه به صحبتي که با آقاي عارف داشتم، ايشان گفتند که در حال بررسي و برنامهريزي هستند که با شوراي نگهبان در اين مورد صحبت کنند.»
مطالبه از دستگاه قضا براي برخورد با نمايندگان مفسد
در کنار شانتاژ اصلاحطلبان عليه شوراي نگهبان، تعدادي از چهرههاي بنام سياسي، پيگيري و برخورد مجدانه با مفاسد مالي برخي نمايندگان را خواستار شدند. براي نمونه الياس نادران، نماينده پيشين مجلس شوراي اسلامي در صفحه شخصي خود در توييتر، نوشت: «شوراي نگهبان گفته 90نماينده فعلي عمدتاً بهدليل مالي ردصلاحيت شدند. اين نبايد پايان ماجرا باشد و دادستان تحقيقات خود را در خصوص اين نمايندگان آغاز کند تا متخلفان مالي دادگاهي شوند، هداياي دستگاهها به نمايندگان تا سکه و دلار آخر
پس گرفته شود.» نادران همچنين در نامهاي به حجتالاسلام رئيسي، سکاندار دستگاه قضا تاکيد کرد: «از شما خواهش ميکنم دستور فرماييد تا دادستاني کل تحقيق درباره خطاهاي مالي نمايندگان رد صلاحيت شده را شروع کرده و عليه خطاکاران اعلام جرم کند.» سيدجواد ابطحي، نماينده مجلس نيز در گفتوگويي با تسنيم درباره ردصلاحيت 90نماينده، تصريح کرد: «اگر پرونده فساد مالي اين تعداد نماينده مجلس واقعي باشد، قطعاً اينها محکوميت پيدا کردهاند و اينطور نيست که فقط متهم باشند، شوراي نگهبان نيز به صِرف اتهام آنها را ردصلاحيت نکرده است.» وي در اينباره تاکيد کرد: «از قوهقضاييه ميخواهيم که همانطور که تاکنون و در دوره آقاي رئيسي با قدرت و قوت مضاعف با مفسدان برخورد کرده، به پرونده اين نمايندگاني که بهدليل مسائل مالي ردصلاحيت شدهاند، با جديت بيشتري رسيدگي کند.» احمد توکلي، نماينده پيشين مجلس نيز در بخشي از نامه خود خطاب به حجتالاسلام رئيسي، تاکيد کرد: «کوتاه کردن دست خائنان از بيتالمال و جلوگيري از ورود آنها به خانه ملت، اقدام قابل تقدير و اميدبخش شوراي محترم نگهبان است؛ اما اين خيانتها به هيچوجه نبايد فراموش شود و ديگر نبايد اجازه داد نمايندگان رد صلاحيت شده بعد از دوره نمايندگي به حال خود رها شوند يا در مسووليتهاي ديگري به بيتالمال نزديک گردند.»
ايماني: اگر مجلس قوي باشد، امکان تخلفات ماليدر آن کمتر ميشود
جريانهاي سياسي مغرض، با وجود رد هرگونه سوءاستفاده مالي برخي نمايندگان مجلس و متهمساختن شوراي نگهبان به سياسيکاري، پروندههاي مالي بهوجودآمده را دليلي واضح و مبرهن بر ناکارايي و ناکارآمدي فيلترهاي نظارتي شوراي نگهبان دانستند. اين در حالي است که عدم اهتمام چندي از نمايندگان مجلس در ثبت اموال و داراييهاي خود و نيز اهمال هيات رييسه پارلمان جهت به اجرادرآوردن قانون حفظ جايگاه نمايندگي، برخي بهارستاننشينان را براي قانونشکني به شدت حريص و جري ساخته است. در همين باره ناصر ايماني، تحليلگر مسائل سياسي در گفتوگو با خبرنگار «صبحنو» گفت: «ايکاش سخنگوي محترم شوراي نگهبان براي افکار عمومي روشن ميکردند که اين 90نفر نماينده، آيا بهخاطر سوءاستفادههاي مالي شخصي ردصلاحيت شدهاند يا بهخاطر سوءاستفاده از جايگاه نمايندگيشان؟ چون الان افکار عمومي تصور ميکند که اين 90نفر، همگي سوءاستفاده مالي شخصي يا به اصطلاح اختلاس داشتهاند که بايد روشن شود.» وي اضافه کرد: «اگر در هر مجموعهاي، نظارت و انضباط کافي مثلاً درباره حساب و کتاب و اموال افراد وجود نداشته نباشد، امکان بروز تخلفات مالي به هر شکل، وجود خواهد داشت؛ منتها بحث فقط مسائل شخصي نيست. اميدوارم همه اين 90نفر نماينده ردصلاحيت شده، مشکل مالي شخصي نداشته باشند و همهشان بهخاطر سوءاستفاده از جايگاه يا عنوان حقوقيشان، مثلاً در جابهجايي برخي منابع به جاهايي که در حالت طبيعي نبايد آنجا مصرف ميشده است، رد صلاحيت شده باشند.» ايماني با بيان اينکه اگر مجلس، مجلس ضعيف باشد امکان تخلفات مالي بالا ميرود گفت: «مجلس دهم به اذعان بسياري از صاحب نظران و حتي به اذعان خود نمايندگان محترم، تهي از افراد قوي و صاحب نظر بود يا در بهترين حالت، چنين افرادي را کم داشت. در ضمن ارتباطي که اين نمايندگان با دولت داشتند، ارتباطات بعضاً سالمي نبود؛ يعني برخي از موقعيت خود براي اعمال فشار روي وزرا يا مجموعههاي دولتي استفاده ميکردند؛ قاعدتاً اين سوءاستفاده از موقعيت نمايندگي، سوءاستفادههاي مالي را در پي خواهد داشت.» اين تحليلگر مسائل سياسي اذعان کرد: «اگر مجلس، مجلس قوي، پر توان و سالم باشد، امکان تخلفات مالي در آن بهطور طبيعي نه منتفي بلکه خيلي کمتر ميشود.»
نوري: رد صلاحيتها عمدتاً براي اختلاس بوده است
براي بررسي گزاره مطرح شده توسط ايماني که اعلام کرد معلوم نيست دليل ردصلاحيت نمايندگان، سوءاستفاده شخصي بوده يا سوءاستفاده از جايگاه حقوقي، به سراغ علي اشرفنوري، مديرعامل ديدهبان شفافيت و عدالت رفتيم؛ چراکه اين ديدهبان پيش از اين اعلام آمادگي کرده بود که مدارک لازم را براي نمايندگاني که به دلايل اقتصادي رد صلاحيت شده و چند نماينده ديگر که هنوز رد صلاحيت نشدهاند را در اختيار دارد. نوري در گفتوگو با خبرنگار «صبحنو»، درباره علت رد صلاحيت 90نماينده کنوني مجلس گفت: اطلاعات ما که به شوراي نگهبان هم منعکس کرديم، نشان ميدهد که فساد حدود 70نفر از اين 90نفر نماينده رد صلاحيت شده ناشي از رانت قدرت بودهاست که توانستهاند اختلاس کنند. مديرعامل ديدهبان شفافيت و عدالت تصريح کرد: به نظر ما، نمايندهاي که از امکانات در اختيار کميسيون مربوطه خود استفاده کرده و رانتي را بهوجود آورده و به طيف وسيعي از نزديکان و دوستان خود شرکت داده يا امکانات خاصي را به يک منطقه برده است، سوءاستفاده از امانت بيتالمال است اما ممکن است شوراي نگهبان اعلام کند که من از لحاظ چارچوبهاي قانوني نميتوانم اين موضوعات را ادله فساد بگيرم و فساد عمدتاً آن مواردي است که استفادههاي شخصي در آن دخيل باشد. نوري افزود: ورود دستگاه اطلاعاتي و امنيتي، ميتواند به شوراي نگهبان کمک کند تا عقبه فعاليت اين نمايندگان که تلاش کردهاند ظاهر کارهاي خود را قانوني جلوه بدهند، روشن شود.
بازار