روایت "نیویورک تایمز" از شکست مانور قدرت اروپا

ديپلماسي ايراني/ متن پيش رو در ديپلماسي ايراني منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست براي امضاکنندگان اروپايي برجام، خروج ايالات متحده از اين توافق يک مسئله ي مهم راهبردي است. از زمان خروج آمريکا، ايران فعاليت هسته اي اش را افزايش داده و اروپا هم در برآوردن تعهدش نسبت به ايران با چالش هايي مواجه است.  آنا ساربري-نيويورک تايمز/ قرار بود يک ابزار مالي جديد (اينستکس)، استقلال راهبردي اتحاديه ي اروپا از ايالات متحده را به ارمغان آورد، اما اين پروژه نافرجام نشان داد که اين هدف چقدر دست نيافتني است. اينستکس که در سال 2019 تاسيس شد تا مبادلات تجاري بين ايران و اتحاديه ي اروپا را تسهيل کند، به نماد تلاش هاي بيهوده اروپا براي استقلال راهبردي از ايالات متحده تبديل شد. براي امضاکنندگان اروپايي برجام، خروج ايالات متحده از اين توافق يک مسئله ي مهم راهبردي است. از زمان خروج آمريکا، ايران فعاليت هسته اي اش را افزايش داده و اروپا هم در برآوردن تعهدش نسبت به ايران با چالش هايي مواجه است. در تحريم هاي ثانويه ايالات متحده پس از خروجش از برجام، فقط قدرت تجاري اين کشور مطرح نيست. در اينجا از قدرت دلار آمريکا در کنترل سيستم مالي جهاني نمي توان چشم پوشي کرد. بنابراين دستيابي به ظرفيت مالي مستقل مي تواند اتحاديه اروپا را به اينستکس نزديک کند. اينستکس بخشي از يک سيستم تهاتري است که تحت آن لازم نيست پول از يک خط نامرئي بين ايران و اتحاديه اروپا عبور کند. اينستکس و همتايان ايراني اش ارزش حمل و نقل از اروپا به ايران و برعکس را در يک سر خط ثبت مي کنند و مقدار بودجه مناسبي را براي صادرکنندگان و وارد کنندگان در سر ديگر خط در نظر مي گيرند. اين فرايند روي کاغد آسان و تحقق آن در دنياي واقعي بسيار مشکل است. يافتن پرسنل و کارمندان مناسب براي ساز و کار اينستکس دشوار است. اين افراد بايد در حوزه ديپلماسي و بانکي متخصص و مايل به پذيرش ريسک شخصي باشند، چرا که در معرض تحريم هاي ايالات متحده هستند که مي تواند به بستن حساب هاي خصوصي منتهي شود. پس از شعارهاي طولاني سرانجام در ژانويه 2019، سه کشور اروپايي تولد اينستکس را اعلام کردند. در همان ماه وزير امورخارجه آلمان اعلام کرد که ما فقط در مورد زنده نگه داشتن توافق هسته اي صحبت نمي کنيم، بلکه امکان ايجاد معاملات تجاري را نيز فراهم مي کنيم. اما در عين حال رهبران اتحاديه اروپا اصرار دارند بر اين نکته تاکيد کنند که ساز و کار اينستکس کاملا قانوني و مطابق با تحريم هاي ايالات متحده است. اولين مبادله تجاري با صادرات دارويي يک شرکت آلماني صورت گرفت که نام آن هنوز آشکار نشده و در ازاي اين صادرات هيچ وارداتي از سوي ايران به اروپا صورت نگرفته است. اروپا اين بار در برابر قلدري ايالات متحده ايستاد. حتي با وجود ترور ژنرال سليماني و سکوت چند هفته اي، اروپايي ها باز هم اميدوارند گفت وگوي منطقه اي را قوت بخشند، و نگراني هاي ناشي از فشار حداکثري راهبرد ترامپ را تخفيف دهند. براي اتحاديه اروپا به عنوان همسايه مستقيم خاورميانه، خطر راهبرد ايراني پر ريسکِ ترامپ بسيار بالاست. تجربه اروپايي ها به آنها نشان داد که دونالد ترامپ مي تواند در يک چشم به هم زدن منافع امنيت قاره اي را در معرض خطر قرار دهد. آنها همچنين مي دانند که اجراي يک سياست خارجه مستقل در يک دنياي دلاريزه شده بسيار دشوار است. آنها هم فوريت مسئله را درک کرده اند و هم ناتواني در اجراي آن را. از نظر سياستمداران آلماني شايد بهتر باشد که برنامه هسته اي ايران تا انتخابات رياست جمهوري آمريکا مهار شود. اگر ترامپ بازهم انتخاب شود، خطر همراهي با ايالات متحده بيشتر از خطر همراهي نکردن است. روسيه و چين هم مدت هاست تلاش مي کنند تا روابط تجاري و وابستگي خود به دلار را کاهش دهند. آنها تا به حال از اينستکس اروپايي و پيوستن به آن استقبال کرده اند، اما آلمان اين پيشنهاد را رد کرده است. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد