جبرائیلی: ایران باید همکاری‌های خود را با FATF متوقف کند

فرهيختگان/ متن پيش رو در فرهيختگان منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست کارشناس اقتصاد سياسي گفت: «امروز و درحالي‌که FATF «اقدامات متقابل» عليه ايران را فعال کرده است که ما تنها يکي، دو بند از 41 بند خواسته آنها را اجرا نکرده بوديم و لذا به‌دليل همين اقدام بايد ايران اجراي تمامي 39 بند قبلي را متوقف کند. آنچنان‌که پيش‌بيني مي‌شد گروه ويژه اقدام مالي FATF روز گذشته و در جريان نشست فصلي خود، ايران را در ليست سياه قرار داد، هرچند در پيش‌نويس اوليه‌اي که ارائه کرده بود به‌صورت دوپهلو درباره اين موضع حرف زده و علاوه‌بر آن در متن بيانيه هم تلاش کرده مسير مذاکره را باز بگذارد و بگويد هنوز فرصت براي بهبود وضعيت ايران در درجه‌بندي اين نهاد باقي است. البته در اين بيانيه آمده است: «کشورها مي‌توانند اقدامات متقابل خود را به‌صورت مستقل از FATF انجام دهند.» و اين به‌معناي اين است که کشورهاي در ارتباط با ايران اين امکان را خواهند داشت که به‌نحوي متفاوت از روح کلي اين بيانيه رفتار کنند. اين بخش را خبرگزاري‌ها ازجمله رويترز تحت‌ عنوان باز گذاشتن درها براي بازگشت ايران تفسير کرده‌اند. در اين بيانيه همچنين توضيح داده شده که ايران به علت عدم اجراي يک بند از برنامه اقدام يا همان Action plan در ليست سياه قرار گرفته است، بندي که در آن از ايران خواسته شده نسبت به پيوستن به دو کنوانسيون پالرمو و CFT اقدام کند؛ همان کنوانسيون‌هايي که حتي بيش از FATF، مسئولان ايالات متحده آمريکا خواستار پيوستن ايران به آنها بودند و به‌صورت پيوسته با تهديد، از تهران مي‌خواستند الحاق به اين دو کنوانسيون را در دستورکار خود قرار دهد. آخرين ‌بار همين چند روز پيش مايک پمپئو، وزير امور خارجه آمريکا با متهم‌کردن ايران به خودداري از «بازي براساس قواعد جهاني»، در اظهارنظري گستاخانه گفت تهران بايد همين حالا کنوانسيون «پالرمو» و کنوانسيون تامين مالي تروريسم (CFT) را تصويب کند. نکته جالب‌ توجه در اين مورد البته وقتي روشن مي‌شود که رفتار FATF نسبت به ايران و پاکستان با هم قياس مي‌شود، جايي که پاکستاني‌ها به‌دليل عدم اجراي بخش‌هاي بسيار مهمي از مطالبات گروه ويژه اقدام، تنها شامل يک بيانيه کلي و سنجش‌ناپذير شدند و صرفا از آنها خواسته شد در مقابل ارائه يکTotal Improvement يا همان پيشرفت کلي تا مجمع عمومي هم از اعمال Special attention صرف‌نظر کند ولي در مقابل از ايران که تنها يک بند از برنامه اقدام را اجرا نکرده بود، به‌صورت دقيق و سنجش‌پذير خواسته شده که اقداماتي را انجام دهد. درباره اين وضعيت البته پيش از اين کارشناسان و مسئولان کشور توضيح داده و گفته بودند که اولا پيوستن ايران به اين کنوانسيون‌ها نمي‌تواند باعث خروج کشور از ليست خاکستري شود و بندهايي از ليست سياه را که هيچ‌گاه تعليق نشده بودند درمورد ايران به تعليق دربياورد؛ که البته علت آن حضور کشورهايي چون عربستان‌سعودي، آمريکا و همچنين رژيم صهيونيستي در مجمع عمومي اين گروه و نحوه راي‌گيري در آن بود و ثانيا در شرايطي که آمريکا ده‌ها برابر فشار سنگين‌تري به ايران وارد کرده و تهران را مجبور کرده مسيرهاي بانکي معمول براي تبادلات تجاري خود را کنار بگذارد، در ليست سياه بودن يا نبودن ايران هيچ تفاوتي به حال کشور نخواهد داشت و تاثير مثبت يا منفي‌اي روي مراودات تجاري نخواهد گذاشت. از همين‌رو هم ديروز و بلافاصله بعد از انتشار تصميم FATF، عبدالناصر همتي، رئيس‌کل بانک مرکزي در يادداشتي همين مساله را توضيح داد و تاکيد کرد: «بار ديگر دشمني آمريکا و رژيم اشغالگر قدس با مردم ايران خود را در قالب مخالفت با توصيه کارشناسان مجموعه FATF درمورد گام‌هايي که ايران در زمينه عمل به تعهدات خود در ارتباط با مبارزه با تامين مالي تروريسم و پولشويي انجام داده است، نشان داد. اين رفتار سياسي و غيرفني از تابستان ۱۳۹۵ تا امروز ادامه داشته است؛ گاه به‌صورت بهانه‌جويي‌هاي غيرفني در جريان مجمع FATF توسط نماينده آمريکا و کشورهاي هم‌پيمانش و گاه نيز به‌صورت تلاش براي اخلال در گزارش‌هاي کارشناسي. درحالي‌که در تمام بيانيه‌هاي مجمع گروه ويژه اقدام مالي، مشخص بود که کشور ما گام‌هاي بلندي در اين مسير برداشته است.» رئيس‌کل بانک مرکزي حرف مهم خود را اين‌گونه توضيح داد: «مردم خوب مي‌دانند که در اين دوران سخت تحريم‌هاي ظالمانه و فشار حداکثري، ‌نظام پولي و مالي کشورمان توانسته است ارتباطات تحريم‌ناپذيري با نظام پولي و مالي دنيا خارج از چارچوب FATF، برقرار کند که تا حد زيادي تهديدهاي ناشي از سنگ‌اندازي و دشمني آمريکا را مهار کرده است. عملکرد بانک مرکزي در طول يک‌ سال گذشته اين اطمينان‌خاطر را نزد مردم ايجاد کرده است که چنين وقايعي مشکلي براي تجارت خارجي ايران و ثبات نرخ ارز ايجاد نخواهد کرد.» ايران همکاري‌هاي خود را با FATF متوقف کند درباره اين اقدام FATF با سيدياسر جبرائيلي، کارشناس اقتصاد سياسي به گفت‌وگو نشستيم و ابعاد مختلف آن را مورد بررسي قرار داديم. جبرائيلي در ابتداي اين گفت‌وگو با بيان اينکه ايران تاکنون هيچ‌گاه به‌طور کامل از «اقدامات متقابل» (counter measures) اين مجموعه معاف نبوده و حالا «تعليق» همان چند بند متوقف شده است، گفت: «امروز و درحالي‌که FATF «اقدامات متقابل» عليه ايران را فعال کرده است که ما تنها يکي، دو بند از 41 بند خواسته آنها را اجرا نکرده بوديم و لذا به‌دليل همين اقدام بايد ايران اجراي تمامي 39 بند قبلي را متوقف کند. پيرو اين رفتار بايد آنچه تاکنون براي همکاري و جلب‌نظر FATF انجام داده شده متوقف شود، چراکه تاکنون خسارات زيادي به علت انجام اين مطالبات به ايران وارد شده است، لذا بايد جلوي اين تضرر هرچه زودتر گرفته شود.» اين پژوهشگر اقتصاد سياسي با بيان اينکه «لو رفتن اطلاعاتي مانند آنچه درمورد 400 صرافي رخ داد، به‌هيچ‌عنوان قابل پذيرش نيست»، افزود: «در دوران تحريم، استفاده از صرافي‌ها يک مسير تجارت براي ايران است و به‌نوعي با اين روش امکان دور زدن تحريم‌ها و حذف اقدامات آمريکا فراهم مي‌شود اما بعد از اينکه اطلاعات اين 400 صرافي در اختيار FATF قرار گرفت و دولت آمريکا با استفاده از اين اطلاعات توانست حلقه فشار حداکثري را تنگ‌تر کند، ايران با مشکلات جديدي براي تداوم تجارت خارجي خود روبه‌رو شد.» وي در ادامه با اشاره به اظهارات رئيس‌کل بانک مرکزي درباره تجارت خارجي ايران گفت: «آنچنان‌که آقاي همتي بيان کرد تجارت خارجي ايران امروز از کانال‌هاي غيرقابل تحريمي يعني مسيرهاي غيربانکي در حال انجام است، لذا اقدامات FATF به‌دليل اينکه صرفا بر حوزه مسائل بانکي متمرکز است روي تجارت خارجي ايران کمترين تاثير را خواهد داشت و به‌زودي پوچي و بي‌مبنايي صفرشدن تجارت خارجي ايران درصورت قرار گرفتن کشور در ليست سياه روشن خواهد شد.» جبرائيلي با بيان اينکه آمريکا تحريم مالي را جايگزين جنگ کرده است، گفت: «آمريکا به‌جاي جنگ مي‌خواهد از مزيت‌هاي فوق‌العاده تحريم مالي در رهگيري مراودات اقتصادي و تراکنش‌هاي مالي ايران استفاده کند و با توجه به نظارت دقيقي که مي‌تواند روي اين حوزه داشته باشد، استفاده از مسيرهاي معمول بانکي براي تجارت هيچ‌گاه براي ايران امن نبوده و نيست و از همين‌رو بايد راه‌هاي امن جايگزين اين مسيرهاي متداول شود. البته بايد اين را هم اضافه کرد که بخش‌هايي در دولت نسبت به اين جايگزيني اقداماتي را انجام داده‌اند و همين حجم کنوني تجارت خارجي ناشي از به‌کار بردن مسيرهاي غيرقابل تحريم و غيرقابل نظارت از سوي FATF است که بايد توسعه يافته و گسترده شوند.» وي در پايان متذکر شد: «تنها در شرايطي ايران مي‌تواند مطالبات FATF را به‌صورت کامل اجرايي کند که اولا هيچ تحريمي وجود نداشته باشد و ثانيا گروه‌هاي مقاومت شامل گروه‌هاي تروريستي نشوند، لذا تا آن زمان اساسا امکان همکاري کامل با گروه ويژه اقدام مالي براي ايران وجود نخواهد داشت.» ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد