روایت ایرانیان مهاجر از رفتار «جهان‌اولی‌ها» در روزهای کرونایی

ايسنا/ متن پيش رو در ايسنا منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست زماني که تست کروناي ايرج حريرچي معاون وزير بهداشت ايران مثبت شد، «ترور نوآ» کمدين معروف آمريکايي اين موضوع را سوژه خنده قرار داد و در يکي از برنامه‌هاي طنزش به آن پرداخت و از آمريکايي‌ها خواست که «توصيه‌هاي بهداشتي را رعايت کنند و از مقامات بهداشتي ايران فاصله بگيرند». حالا با فراگيرشدن کرونا، تست برخي از مقامات کشورهاي غربي از جمله همسر نخست‌وزير کانادا «جاستين ترودو»، همسر «پدرو سانچز» نخست وزير اسپانيا، «خاوير سولانا» رئيس سابق سياست خارجي اتحاديه اروپا، وزير کشور استراليا و معاون وزير بهداشت انگليس مثبت شده است اما هيچکدام از آنها سوژه خنده کمدين‌هاي کشورهاي ديگر نشده‌اند! برخي از کشورها از جمله نيوزلند در رسانه‌هايشان تاکيد مي‌کردند ويروس کرونا از طريق ايران و يک مسافر ايراني به کشور آنها رسيده است؛ گويي بسياري از کشورهاي دنيا فراموش کردند که کرونا اول از چين شروع شد و سپس به کشورهاي ديگر انتقال پيدا کرد! بعد از فراگير شدن ويروس کرونا، کشورها اعلام کردند که ممکن است بزودي براي مبارزه با آن قرنطينه را شروع کنند. به همين دليل فيلم‌هايي از هجوم مردم اروپا و آمريکا به فروشگاه‌ها و قفسه‌هاي خالي مواد غذايي، دستمال کاغذي و مواد شوينده منتشر شد و بسياري از آنها با کمبود برخي از اقلام مواجه شدند. در حالي که بسياري توقع چنين رفتاري از مردمان جهان اول را نداشتند، سفير انگليس در ايران عکسي از قفسه‌هاي پر از دستمال کاغذي در يکي از فروشگاه‌هاي تهران منتشر کرد و نوشت: «خريد امروز در تهران. در صورتي که نگران باشيد ...» حتي ايرانياني که سال‌ها در اروپا يا آمريکا زندگي مي‌کنند هم از رفتار مردم جهان اول شگفت‌زده شده‌اند و برخي از آنان معتقدند حالا که امنيت جهان اول به خطر افتاده است، مردم اين کشورها دارند چهره واقعي خودشان را نشان مي‌دهند. «مسلم»، ۱۰ سالي مي‌شود که در اروپا زندگي مي‌کند و حالا ساکن يکي از شهرهاي کوچک آلمان است: «چند روز پيش يکي از دوستان ايتاليايي‌ام در اينستاگرام استوري گذاشته و از کشور چين تشکر کرده بود که ماسک و تجهيزات پزشکي به ايتاليا که با کمبود اين اقلام روبه‌رو شده، فرستاده است. به او گفتم زماني که چين درگير کرونا شد، اول از همه ايران به آنها کمک کرد و برايشان ماسک فرستاد. فکرش را بکن که ايران ۴۰ سال تحريم و در شرايطي است که در حال حاضر شما يک درصد از شرايط ايران را در کشور خود مي‌بينيد. نامه ظريف وزير خارجه کشورمان به کشورهاي ديگر براي برداشتن تحريم‌ها را هم برايش فرستادم و گفتم مي‌بيني شما اروپايي‌ها چقدر غيرانساني برخورد مي‌کنيد؟ اما ما در هر شرايط حتي بدترين روزها به مردم جهان کمک کرده‌ايم.» او ادامه مي‌دهد: «اين روزها آلمان هم درگير بيماري کروناست. مردم براي خريد و روزهاي قرنطينه به فروشگاه‌ها هجوم مي‌برند و بسياري از قفسه‌هاي مواد غذايي مثل دستمال کاغذي، مواد شوينده، برنج، ماکاروني، قهوه، شمع و کنسروهاي مختلف خالي شده است. دانشجويان در گروه‌هاي واتس‌آپ با رفتار مردم شوخي مي‌کنند. براي مثال يک ويدئوي قديمي دست به دست مي‌شود که در آن فردي که به بيماري پرخوري مبتلاست مي‌گويد اگر زماني در خانه چيزي براي خوردن پيدا نکنم، حاضرم روي دستمال توالت شکلات بريزم و بخورم. بسياري همين صحبت را دست گرفته‌اند و مي‌گويند حالا مي‌فهميم چرا مردم دستمال توالت زياد مي‌خرند. حتي برخي ويدئوها از دعواي مردم براي دستمال توالت در شبکه‌هاي اجتماعي مي‌چرخد. وضعيت عجيبي شده. ملت ديوانه شده‌اند. باز مردم ايران وقتي از خانه بيرون مي‌روند يک دستکش مي‌پوشند، اينجا که اصلا خبري از اين کارها نيست. حالا اگر ما در ايران چنين رفتاري داشتيم بارها خودزني مي‌کرديم و رفتارمان را با کشورهاي اروپايي مقايسه مي‌کرديم. فکر مي‌کنم فرهنگ خيلي مهم است. خودزني ما از دوره قاجار شروع شد، زماني که پاي پادشاهان ايراني به اروپا باز شد. بعد از آن بود که فرهنگ غرب را توي سر مردم زدند. هر ايراني هم که به اروپا سفر مي‌کرد، غرب‌زده مي‌شد و مرتب در ستايش غرب صحبت مي‌کرد. نبايد فراموش کنيم که تبليغات آنها هم در اين زمينه موثر بوده است. در فيلم‌هاي هاليوودي سعي مي‌شود اروپا و دنياي غرب به بهترين وجه ممکن به نمايش گذاشته شود اما دنياي شرق مثل هند، کثيف و فقير نمايش داده مي‌شود. اين تبليغات باعث مي‌شود همه ناخودآگاه فکر کنند شرق کثيف و ناامن است». تجربه زندگي در اروپا به مسلم ثابت کرده که منبع نعمت از خوراک گرفته تا فرهنگ و دوستي در ايران است و اگر مجبور به زندگي در اروپا نبود به ايران برمي‌گشت: «اگر قانون بالاي سر آلماني‌ها نباشد، خودشان را خوب نشان مي‌دهند. براي مثال چند ماه پيش يک راننده آلماني به خواهرم زد و چون هيچ پليس و دوربيني در اطرافش نبود، فرار کرد در حالي که قانون، رفتار ديگري براي آنها تعيين کرده است. براي مثال جريمه نبستن کمربند در آلمان ۲۰ يورو و معادل ۲۰ درصد حقوق مردم است و راه فراري هم براي آن وجود ندارد يا اگر اروپايي‌ها بتوانند از زير پرداخت ماليات در بروند، رحم نمي‌کنند. اينجا ۹۰ درصد موارد قانون است و زماني که پاي فرهنگ به ميان بيايد هيچ چيز مطرح نيست و مصداق بارز بخور تا خورده نشوي است. اروپايي‌ها سال‌هاي سال در امنيت زندگي کرده‌اند و حالا که ويروس کرونا امنيتشان را به هم زده، خودشان را اين طور نشان مي‌دهند. اينجا زماني ماسک ۱۵ سنت بود و حالا در سايت «اي بي» ۵ يورو به فروش مي‌رسد. همچنين با کمبود مواد ضدعفوني و دستمال کاغذي در فروشگاه‌ها مواجه شده‌اند. دولت اعلام کرده که در مردم ايجاد ترس نکنيد و از قفسه‌هاي خالي عکس نگيريد و در اينترنت به اشتراک نگذاريد». او معتقد است: «کشور ما جديد نيست. فرهنگ ما در بستر ۷۰۰۰ سال تکميل شده است و بدي هر فرهنگي که به ما حمله کرده از بين رفته و خوبي‌هايش در فرهنگ ما حل شده است. گرچه ايران بالا و پايين زيادي را پشت سر گذاشته اما فرهنگ ما هميشه قدرت داشته و زنده است». «مينا» هم يکي ديگر از ايرانياني است که دو سالي مي‌شود به کانادا مهاجرت کرده و ساکن تورنتو است: «هفته گذشته و ديروز براي خريد به فروشگاه رفتم که تقريبا مواد شوينده و از همه مهم‌تر دستمال کاغذي اصلا پيدا نمي‌شد و مردم همه فروشگاه‌ها را خالي کرده بودند. اين موضوع براي من واقعا خنده‌دار بود و با خودم مي‌گفتم اينجا که جهان اول است چرا بايد چنين صحنه‌اي را ببينم. آمار بيماران مبتلا به کرونا حدود يک ماه ۱۲ نفر بود و در مدت کوتاهي به ۸۰ بيمار رسيد. هفته گذشته دولت درباره افزايش اين بيماري هشدار داد و اعلام کرد همه براي دو هفته مواد غذايي تهيه کنند چون ممکن است اعلام قرنطينه کنند. براي دو هفته مدارس تعطيل شده. اولين چيزي که کمياب شد ژل ضدعفوني و دستمال کاغذي بود زيرا به مردم هشدار دادند براي خشک‌کردن دست و صورت از حوله استفاده نکنيد. من شنيدم در برخي از فروشگاه‌ها براي خريد دستمال کاغذي و ژل ضدعفوني محدوديت تعيين کرده‌اند. براي ورود مردم به بعضي از سوپرمارکت‌ها هم محدوديت وجود دارد و آنها را به صورت گروه‌هاي کوچک به داخل راه مي‌دهند. به عبارتي اجازه نمي‌دهند همه به يکباره هجوم ببرند». ​او ادامه مي‌دهد: «کانادا کشور مهاجرپذيري است و برخي از مردم هم براي محدوديت خريدي که وجود دارد غُر مي‌زنند. جايي خواندم که يک نفر يک بسته دستمال کاغذي را ۱۷ دلار خريده بود و يکي خواسته بود همان بسته را با قيمت ۵۰ دلار از او بخرد. برخي از کالاها در بعضي سايت‌ها با قيمت بالايي به فروش مي‌رسند. ديروز خبري خواندم که در سايت‌هاي اين‌چنيني تبليغات فروش کالاهاي کمياب ممنوع شده است. در کل رفتار مردم اينجا آرام‌تر از ايران به نظر مي‌رسد و شايد دليلش اين است که بيماري به اندازه ايران فراگير نشده اما حس مي‌کنم اگر تعداد بيماران مبتلا به کرونا هم در اينجا به اندازه ايران شود رفتارهاي مردم ديدني باشد. چيزهايي که اينجا از رفتار مردم در شرايط بحران ديدم با ايران چندان فرقي ندارد. اينجا هم به مردم هشدار مي‌دهند به دليل شيوع بالاي اين بيماري ممکن است ظرفيت بيمارستان‌ها محدود شود و مدام مي‌گويند مراقب باشيد چون جمعيت مسن کانادا هم بالاست و دولت نگران است. در تورنتو هايپرمارکت‌ها يا فروشگاه‌هاي بزرگ زيادي وجود دارد که انبارهاي بزرگي هم دارند و من و همسرم حتي براي خريدهاي کوچک به اين فروشگاه‌ها مي‌رويم. فکر مي‌کردم اگر کانادا درگير کرونا شود آنقدر تعداد فروشگاه‌هايش زياد است که با کمبود کالاي خاصي روبرو نشود. تا زماني که همسر نخست وزير مبتلا نشده بود فروشگاه‌ها روند عادي داشتند اما به محض اعلام ابتلاي او به بيماري، قفسه برخي کالاها در فروشگاه‌ها خالي و سرکه و دستمال کاغذي تمام شد!» مينا مي‌گويد: «دولت کانادا مدام به مردم اطمينان خاطر مي‌دهد که نگران معيشت خود نباشيد. جاستين ترودو چند روز پيش مصاحبه‌اي داشت و برنامه حمايت مالي براي قرنطينه را اعلام کرد تا کساني که بيکار مي‌شوند نگران کرايه‌خانه يا هزينه مهد کودک فرزندانشان نباشند. به عبارتي دولت سعي مي‌کند استرس و فشار را از مردم دور کند. من فکر مي‌کردم اين اطمينان خاطر در تامين کالاها هم وجود دارد و صحنه خالي‌شدن فروشگاه‌ها را نمي‌بينم. تصور من از جهان اول چيز ديگري بود و حالا متوجه شدم فرقي ندارد که تو در جهان اول باشي يا جهان سوم؛ وقتي نگراني درباره تامين معيشت باشد همه در مرحله اول به فکر خودشان هستند. از زماني که آمارهاي مبتلايان به ويروس کرونا جدي شد، چهره واقعي جهان اول هم نمايان شد». يکي از ايرانيان ساکن اتريش هم جو اين کشور را خراب توصيف مي‌کند: «در شهري که من زندگي مي‌کنم دو مورد ابتلا به کرونا گزارش شد که مي‌گويند حالشان خوب شده است. شهر را تا يک ماه آينده تعطيل کردند به همين دليل همه براي خريد به فروشگاه‌ها هجوم بردند. مردم از قرنطينه شدن وحشت دارند. چند هفته پيش به ايران سفر کرده بودم و چون چشمم را عمل کردم هيچ پزشکي در اتريش حاضر نبود من را بپذيرد. حتي همکلاسي‌هايم از من مي‌ترسيدند و بارها تاکيد مي‌کردند که بايد تست کرونا بدهم. اينجا تست کرونا براي افرادي که از چين يا ايران آمده‌اند، رايگان است. مردم در اتريش چندان از دستکش هم استفاده نمي‌کنند، ماسک‌زدن هم ممنوع است و جريمه دارد. همچنين سايتي طراحي شده که ۲۴ ساعت به سوالات درباره بيماري کرونا پاسخ مي‌دهد و به محض اطلاع‌رساني درباره يک بيمار مبتلا به کرونا، موضوع را سريع پيگيري مي‌کنند. هفته پيش و بعد از تعطيلي دانشگاه‌ها تصميم گرفتم به منزل يکي از دوستانم در آلمان بروم. در طول مسير سفر هيچ کنترل خاصي نديدم. گرچه ديروز خبرهايي شنيدم که مرزها بسته شده است اما در کل به نظرم وضعيت آلمان خيلي بهتر از اتريش است». ​طبق اعلام سازمان بهداشت جهاني اروپا به کانون شيوع کرونا تبديل شده است و در اين بين وضعيت ايتاليا از همه کشورهاي اروپايي بدتر است. يک خانم ايراني ساکن رم درباره تجربه اين روزهايش در اين کشور مي‌گويد: «قسمت شمالي ايتاليا به دليل شيوع ويروس کرونا در قرنطينه است و حدود ۱۳ شهر ديگر اين کشور از جمله ونيز، ميلان و رم هم در روزهاي اخير به قرنطينه اضافه شده‌اند. هر کسي که بخواهد به دليل کارهاي غير ضروري وارد شهر شود ۲۰۰ يورو جريمه مي‌شود. مراکز فرهنگي، رستوران‌ها و باشگاه‌هاي ورزشي تعطيلند و فقط داروخانه‌ها و سوپرمارکت‌ها اجازه فعاليت دارند. هر کسي بخواهد در شهر تردد کند بايد از پليس مجوز داشته باشد. همدلي و همکاري مردم در اين زمينه مهم است و مردم طبق قراري که گذاشته‌اند راس ساعت ۶ کنار پنجره‌ها مي‌آيند و هر کسي هر موسيقي که بلد است مي‌خواند و اين امر هم در ابتدا با سرود ملي ايتاليا شروع شد». بر اساس آمارها، بيشترين شمار مبتلايان، جانباختگان و گسترش ويروش کرونا متعلق به ۱۰ کشور جهان به ترتيب چين، ايتاليا، ايران، کره جنوبي، اسپانيا، فرانسه، آلمان، آمريکا، سوئيس و نروژ است. #باهم_شکستش_مي‌دهيم ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد