مقصر بیماری کرونا ما هستیم نه پنگولین‌ها

در اوايل شيوع سارس، يعني حدود ۱۷ سال پيش، من با تيمي بين المللي از دانشمندان برگزيده شده توسط سازمان بهداشت جهاني در پکن و گوانگژو بودم. در بازار‌هاي حيوانات زنده در کشور چين، «گربه زباد» (گونه‌اي پستاندار شبيه به سمور)، يک کالاي غذايي بود. اين گونه از پستانداران (Civets)، که بيشتر از گربه شبيه به راسو هستند، يک غذاي فوق‌العاده در چين به شمار مي‌روند و اعتقاد بر اين است که فوايد سلامتي زيادي دارند. گربه زباد‌ها حيوانات خجالتي هستند و از انسان و حيوانات ديگر دوري مي‌کنند. شهرنشيني و جنگل زدايي زندگي اين گونه از پستانداران را تهديد کرده بود و آن‌ها را در تماس نزديک‌تر با «خفاش‌هاي نعل بيني» (گونه‌اي از خفاش ها) و محل زندگي آن‌ها قرار داد، که تحقيقات نشان داده بود حامل اصلي ويروس SARS هستند. پس از تحقيقات طولاني، مشخص شد که گربه زباد‌ها باعث شيوع SARS شده اند. در ابتدا گربه زباد‌ها در اثر از ميان رفتن زيستگاه‌هاي طبيعي خود توسط انسان، به غار‌هايي پناه بردند که زيستگاه طبيعي خفاش‌هاي نعل بيني به عنوان منبع اصلي ويروس سارس بودند. طي اين تماس گربه زباد‌ها به ميزبان واسطه تبديل شدند و احتمالاً اين ويروس از طريق تماس با غارنوردان به انسان منتقل شده است در حالي که خفاش نعل بيني احتمالاً کماکان به عنوان منبع اصلي ويروس باقي مانده است. اين در حالي است که مطالعات اخير نشان مي‌دهد که احتمالاً شباهت‌هاي چشمگيري بين ويروس SARS و ويروس جديد کرونا وجود داشته باشد. اخيراً نيز متخصصان کروناويروس ها، شباهت ژنتيکي بسياري ميان ويروس عامل Covid۱۹ و ويروس‌هاي موجود در پانگولين‌ها (گونه‌اي مورچه خوار با پوست زره مانند) پيدا کرده اند که منجر به اين فرضيه شد که اين جانوران، دقيقاً همچون گربه زباد‌ها در اپيدمي سارس، به عنوان ميزبان واسطه ويروس عامل Covid۱۹ عمل مي‌کنند. اما اگر پنگولين‌ها يا گربه زباد‌ها بتوانند صحبت کنند، قطعاً هيچ مسئوليتي راجع به شيوع بيماري‌هايي که با ويروس همراه آن‌ها در ارتباط است، نمي‌پذيرفتند و من هم با آن‌ها موافقم که مقصر اصلي در هر دو شيوع کروناويروس که در چين آغاز شد، پنگولين ها، خفاش نعل بيني و يا گربه زباد‌ها نيستند. ما اکنون با دشمن آشنا شده ايم و اين دشمن در واقع خود ما هستيم. پنگولين‌ها همچون آرماديلا‌ها (جانوري شبيه به پنگولين) به شدت در معرض خطر انقراض قرار دارند و در حالي که يک گونه محافظت شده هستند، اغلب از کشور‌هاي آفريقايي و آسيايي به چين قاچاق مي‌شوند و در آنجا به دليل گوشت و پوستشان فروخته مي‌شوند. در باور‌هاي محلي و طب سنتي چين اين تصور وجود دارد که پوست پانگولين داراي مزاياي مختلف درماني و پزشکي است و از آنجايي که به طور غيرقانوني شکار مي‌شوند، گفته مي‌شود اين جانور در بازار‌هاي حيوانات زنده چين، هر کيلوگرم تا ۶۰۰ دلار خريد و فروش مي‌شود. اما در واقع ما بيشتر از شکار، از راه‌هاي مختلف ديگر بر زندگي اين موجود تأثير گذاشته ايم. با افزايش جمعيت انساني، حمله ما به انواع زيستگاه‌ها گسترش مي‌يابد و حتي اشتهاي ما براي حيوانات خاصي که در معرض انقراض اند نيز کاهش نمي‌يابد. همانطور که براي گربه زباد‌ها رخ داد، جنگل زدايي، زيستگاه‌هاي عمده پانگولين‌ها را به طرز چشمگيري تحت تأثير قرار داده و آن‌ها را با حيوانات ديگر از جمله خفاش‌ها -که مخزن اصلي ويروس‌هاي خطرناکي مانند ويروس نيپا و احتمالاً ابولا هستند- در تماس نزديک قرار داد. اين مسيري است که احتمالاً شيوع بيماري را تسهيل کرده باشد. مقصر بيماري کرونا ما هستيم نه پنگولين‌ها! رفتار‌هاي ما - تعامل با اين حيوانات و زيست گاه‌هاي آن‌ها - مسئول خطراتي است که به طور فزاينده نه تنها گونه‌هاي جانوري بلکه حتي شايد خود ما را نيز تهديد مي‌کند. اگر کاري نکنيم، شيوع بيماري‌هايي مانند Covid-۱۹ همچنان رخ خواهد داد و احتمالاً بايد شاهد افزايش تعداد آن‌ها نيز باشيم. با توجه به تحرک بي سابقه ما، يک واقعه انتقال ويروس از حيوان به انسان، در يک مکان دورافتاده مي‌تواند به سرعت منجر به يک فاجعه جهاني، مانند آنچه که اکنون تجربه مي‌کنيم، شود. پاکسازي زمين براي فعاليت‌هاي انساني، منجر به تماس با (و بين) حيوانات و ترشحات آن‌ها با شدت غير قابل تصوري مي‌شود. برخي از حيوانات ممکن است نسبت به ارگانيسم‌هايي که قبلاً در معرض آن قرار نگرفته بوده اند، واکنش نشان داده و ما را در موقعيتي قرار دهند که از نظر ايمني پاسخي براي ان نداشته باشيم. گاهي اوقات، مانند مورد Covid-۱۹، ويژگي‌هاي جديد ژنتيکي ويروس آن را براي انسان مضر مي‌کند. شکار و خريد و فروش حيوانات عجيب و غريب و البته در معرض خطر انقراض، اغلب آخرين ضربه و مسير را براي انتقال عوامل بيماري زا به انسان‌هاي مستعد فراهم مي‌کند. اگر مانند مورد SARS و Covid-۱۹، ويروس قادر به انتقال از انسان به انساني ديگر باشد، تنها يک واقعه سرايت مي‌تواند با توجه به ميزان تحرک انسان در قرن بيست و يکم، به يک بيماري همه گير جهاني منجر شود. رفتار‌هاي ما در شکل گيري خطراتي که با آن‌ها روبرو هستيم و يا در آينده با آن‌ها روبرو خواهيم شد، نقش بسزايي دارند. بنابراين، ما چند انتخاب بيشتر نداريم؛ يا بپذيريم که شيوع بيماري‌هايي مانند Covid-۱۹ به صورت فزاينده‌اي افزايش خواهند يافت و احتمالاً با افزايش جمعيت، تعداد آن‌ها نيز شتاب مي‌يابد. در واقع با اين مسئله کنار بيايم و همچنان تعرض به انواع مختلف زيستگاه‌ها را گسترش دهيم، حيوانات خاص را تحت فشار قرار دهيم و به دنبال آن خطرات احتمالي بيشتر را بپذيريم. يا، مي‌توانيم به اين باور برسيم که تهديد براي انسان (و به طور بالقوه ساير گونه‌هاي جانوري) بسيار بزرگ است و بايد در جهت تغيير مسيري که در آن هستيم، به طور جدي اقدام کنيم. به عنوان مثال، کارشناسان محيط زيست و کارمندان دولت بايد بهترين راه حل‌ها براي کنترل دقيق برداشت محصول از درختان و استفاده از زمين با توجه به تأثير بر روي زيستگاه‌هاي جانوران، را شناسايي و بکار گيرند. آن‌ها مي‌توانند اين کار را بر اساس يک چشم انداز خاص، به منظور کاهش خطر انتقال آلودگي از حيوانات به انسان (و از جمله ملاحظات ديگر) انجام دهند. رويکرد‌هاي سيستماتيک و مبتني بر اطلاعات که قابليت هماهنگي با موقعيت‌هاي مکاني، باور‌ها و شيوه‌هاي فرهنگي مردم مختلف را دارد، به سياست گذاران کمک خواهد کرد تا گسترش عقلاني جمعيت و استفاده ايمن و پايدار از منابع طبيعي را پيش ببرند. به عنوان يک تمدن اولين قدم اين است که تشخيص دهيم که يک مشکل داريم و تغيير آينده ما ساده نخواهد بود. به جاي سرزنش يک مورچه خوار، وقت آن است به هشدار‌هايي که هر روز براي سلامتي ما و سياره زمين، بلند و بلندتر مي‌شوند، گوش فرا دهيم. #باهم_شکستش_مي‌دهيم ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد

---

بازار

---